Στο επίκεντρο της ειδικής συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου Ηπείρου της 1ης Δεκεμβρίου 2025 βρέθηκε ο οδικός άξονας Ηγουμενίτσας–Μαυροματίου και οι προοπτικές χρηματοδότησης και υλοποίησης του έργου, που εδώ και χρόνια αποτελεί πάγιο αίτημα της Θεσπρωτίας. Η συζήτηση ξεκίνησε με την ερώτηση της περιφερειακής συμβούλου Παναγιώτας Αγγέλη (Κοινό των Ηπειρωτών), η οποία ανέδειξε την κρισιμότητα της σύνδεσης για το εμπόριο, τον τουρισμό και συνολικά την οικονομία της περιοχής, υπογραμμίζοντας ότι η πρόσφατη δυσλειτουργία του τελωνείου Μαυροματίου ανέδειξε με οδυνηρό τρόπο την εξάρτηση της τοπικής αγοράς από τη συνοριακή κίνηση.
Οι οικονομικές επιπτώσεις και το προβληματικό υφιστάμενο δίκτυο
Η κ. Αγγέλη υπενθύμισε ότι, σύμφωνα με τον Εμπορικό Σύλλογο Ηγουμενίτσας, ο τζίρος των επιχειρήσεων μειώθηκε κατά 40% την θερινή περίοδο που το τελωνείο υπολειτουργούσε, ενώ σημείωσε ότι μεγάλο μέρος της εμπορικής δραστηριότητας της Θεσπρωτίας –υπολογιζόμενο επίσης στο 40%– εξαρτάται από την κίνηση και τις συναλλαγές με την Αλβανία. Παράλληλα, περιέγραψε προβληματική την εικόνα του υφιστάμενου οδικού δικτύου: στενός δρόμος, έντονες στροφές, διέλευση μέσα από οικισμούς, φθαρμένος ασφαλτοτάπητας, ελλιπής αντιπλημμυρική προστασία. Αυτά, όπως τόνισε, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με αποσπασματικές παρεμβάσεις μικρού κόστους, αλλά απαιτούν συνολικό σχεδιασμό.
Η μελέτη του νέου οδικού άξονα Ηγουμενίτσας–Σαγιάδας–Μαυροματίου φαίνεται πως έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο –όπως επισήμανε η κ. Αγγέλη– παραμένει άγνωστο το πότε και με ποια χρηματοδότηση θα υλοποιηθεί. Ελλείψει επίσημων κυβερνητικών ανακοινώσεων, εκτίμησε ότι το έργο κινείται σε βάθος δεκαετίας και υπογράμμισε ότι είναι ο μοναδικός κάθετος άξονας της Εγνατίας χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα.
Η απάντηση Πιτούλη για το τελωνείο και την πτώση τζίρου
Στην απάντησή του, ο Αντιπεριφερειάρχης Θεσπρωτίας Θωμάς Πιτούλης αμφισβήτησε το μέγεθος της αναφερόμενης πτώσης τζίρου, υποστηρίζοντας ότι προήλθε από την αυστηρή τήρηση των κανόνων στο τελωνείο και όχι από τη δυσλειτουργία. Όπως είπε, για πρώτη φορά εφαρμόστηκε πλήρης διαδικασία ελέγχου με δύο λωρίδες εισόδου και δύο εξόδου, γεγονός που απέκλεισε προϊόντα που δεν έπρεπε να διέλθουν. Παράλληλα, σημείωσε ότι οι καθυστερήσεις στο Μαυρομάτι είναι πολύ μικρότερες σε σχέση με την Κακαβιά.
Το ιστορικό της μελέτης και τα τεχνικά βήματα που απομένουν
Αναφερόμενος στο ιστορικό της μελέτης, ο κ. Πιτούλης περιέγραψε την πολυετή πορεία του έργου, από τη δημοπράτηση της παράκαμψης Ηγουμενίτσας επί δημαρχίας του (σ.σ. 2002-2009), έως τη μεταφορά του φακέλου από την Αποκεντρωμένη Περιφέρεια, στην Περιφέρεια και στην Εγνατία Α.Ε., η οποία ανέλαβε να ολοκληρώσει τη συνολική μελέτη του άξονα. Όπως είπε, η διαδικασία απαιτούσε αλλεπάλληλες εγκρίσεις από αρχαιολογία και δασικές υπηρεσίες, οι οποίες εξασφαλίστηκαν σε σύντομο χρόνο.
Το τελικό κόστος του νέου δρόμου εκτιμάται στα περίπου 260 εκατομμύρια ευρώ, ενώ για να δημοπρατηθεί απομένουν η ολοκλήρωση των κτηματολογικών πινάκων και η τελική περιβαλλοντική αδειοδότηση, η οποία –όπως ανέφερε– αναμένεται από μέρα σε μέρα.
Το αδιέξοδο της χρηματοδότησης και ο ρόλος της Ε.Ε.
Ωστόσο, το ζήτημα της χρηματοδότησης παραμένει κομβικό, καθώς, όπως εξήγησε, δεν υπάρχουν διαθέσιμοι εθνικοί πόροι ούτε σχετικές πιστώσεις στο νέο ΕΣΠΑ για μεγάλα οδικά έργα.
Η ελπίδα χρηματοδότησης μεταφέρεται πλέον στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών (TEN-T), όπου –σύμφωνα με τον κ. Πιτούλη– υπάρχει δέσμευση του Επιτρόπου Αποστόλου Τζιτζικώστα να ενταχθεί ο άξονας. Αυτό θα ανοίξει το δρόμο για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, την οποία θα διαχειριστεί το Υπουργείο Υποδομών. Παράλληλα, η Περιφέρεια βρίσκεται σε διαρκή επαφή με το Υπουργείο και το Γραφείο του Πρωθυπουργού.
Οι παρεμβάσεις στο υφιστάμενο δίκτυο – τι γίνεται και τι όχι
Σε επίπεδο άμεσων παρεμβάσεων, ο Αντιπεριφερειάρχης ανακοίνωσε ότι έχουν δρομολογηθεί:
- συγκοινωνιακή μελέτη για αλλαγές κυκλοφορίας στο υφιστάμενο δίκτυο Ηγουμενίτσα–Σαγιάδα,
- έργα βελτίωσης ύψους 200.000 ευρώ, που θα ανακουφίσουν προσωρινά την κατάσταση.
Όσον αφορά την παράκαμψη Νέας Σελεύκειας, παρά το γεγονός ότι υπάρχει ολοκληρωμένη μελέτη, διευκρίνισε ότι δεν αποτελεί άμεσο έργο, αλλά μελλοντική προοπτική που θα προχωρήσει μόνο όταν εξασφαλιστεί χρηματοδότηση και υπάρξει σχετικό πρόγραμμα.
Η παρέμβαση Καχριμάνη και η περιφερειακή διάσταση
Στη συνέχεια τοποθετήθηκε ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, επιβεβαιώνοντας ότι η έλλειψη εθνικών πόρων για οδοποιία είναι πλέον δομικό ζήτημα, το οποίο επιβαρύνει σημαντικά την πορεία μεγάλων έργων. Τόνισε ότι η Περιφέρεια έχει πιέσει συστηματικά σε αντίστοιχες περιπτώσεις, όπως συνέβη και με τον οδικό άξονα Κακαβιάς.
Παράλληλα, στάθηκε στη σημασία των διακρατικών υποδομών και υπενθύμισε ότι η Αλβανία έχει προχωρήσει εντατικά τα έργα της νέας οδικής αρτηρίας Τεργέστη–Άγιοι Σαράντα, ενώ η Ελλάδα έχει ήδη υλοποιήσει παλαιότερα τμήματα μέσα από το πρόγραμμα ΕΣΟΑΒ. Η ολοκλήρωση της σύνδεσης στο Μαυρομάτι –σημείωσε– είναι απολύτως κρίσιμη για το διασυνοριακό εμπόριο, τη θέση της Ηπείρου στα Βαλκάνια και τη μελλοντική ανάπτυξη logistics.
Ένα έργο που “καίει” την περιοχή, αλλά παραμένει χωρίς ορίζοντα
Ο κ. Καχριμάνης ανέφερε ότι, μέχρι να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση, εξετάζονται μικρές παρεμβάσεις όπως μονοδρομήσεις στη Νέα Σελεύκεια, ώστε να ανακουφιστεί προσωρινά η κυκλοφορία. Κατέληξε υπογραμμίζοντας ότι ο άξονας Ηγουμενίτσας–Μαυροματίου αποτελεί έργο «που καίει» την περιοχή και ότι η Περιφέρεια θα παρακολουθεί στενά κάθε εξέλιξη στην προσπάθεια να προχωρήσει.
Το συμπέρασμα – ώριμο έργο, αβέβαιη υλοποίηση
Το ζήτημα παραμένει ανοιχτό και κρίσιμο: η ολοκλήρωση του οδικού άξονα, αν και μελετημένη και τεχνοκρατικά ώριμη, εξαρτάται πλέον σχεδόν αποκλειστικά από την εξεύρεση χρηματοδότησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μέχρι τότε, η Θεσπρωτία καλείται να διαχειριστεί ένα δίκτυο που δεν ανταποκρίνεται στον ρόλο της ως πύλης της Ελλάδας προς τα Δυτικά Βαλκάνια.
πηγή: Θεσπρωτική
