Δύο προσφυγές κατέθεσε ο επικεφαλής των «Οριζόντων Ηπείρου», Σπύρος Ριζόπουλος στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας οι οποίες αφορούν την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το φωτοβολταϊκό στο Μαργαρίτι καθώς και τη συμμετοχή του Περιφερειάρχη στη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος που γνωμοδότησε για το θέμα.
Όπως είπε ο κ. Ριζόπουλος στη διάρκεια συνέντευξης τύπου ειδικά η συμμετοχή του κ. Καχριμάνη στην Επιτροπή καθιστά την απόφαση που ελήφθη άκυρη, ενώ συνιστά σοβαρή πειθαρχική παράβαση καθήκοντος και θα πρέπει να ελεγχθεί πειθαρχικά.
Ξεκινώντας από το ιστορικό της υπόθεσης, ο κ. Ριζόπουλος υπενθύμισε ότι η προσπάθεια εγκατάστασης φωτοβολταϊκού πάρκου από την υποψήφια του κ. Καχριμάνη στη Θεσπρωτία, Μυρτώ Λύκα, άρχισε στην περιοχή του δήμου Παραμυθιάς.
Εκεί όμως ο δήμαρχος μόλις διαπίστωσε ότι εμπλέκονται σε αυτή και δημοτικοί σύμβουλοι του δήμου του παρενέβη κι έτσι η επένδυση δεν προχώρησε.
Κάπως έτσι προέκυψε το Μαργαρίτι με τους 91 ή 92 επενδυτές.
Μέχρι τον Φεβρουάριο ο νόμος για όσους συμμετέχουν σε τέτοιες επενδύσεις μέχρι 1 μεγαβάτ επέτρεπε τη συμμετοχή χωρίς αξιολόγηση περιβαλλοντικών όρων διακριτά του κάθε επενδυτή, οπότε και η επένδυση θα προχωρούσε κανονικά, δεν θα το μαθαίναμε ποτέ και θα ήταν και νόμιμη. Τον Φεβρουάριο όμως άλλαξε ο νόμος κι έτσι η επένδυση οδηγήθηκε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Ηπείρου, όπου προκύπτει η σύγκρουση συμφερόντων.
«Θα ήταν πολύ απλό να αποσυρθεί η οικογένεια από τη επένδυση για να προχωρήσει», είπε ο κ. Ριζόπουλος, ενώ ευχαρίστησε τον αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης και πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος Βασίλη Γοργόλη γιατί όπως είπε, με τις δηλώσεις του την επομένη της συνεδρίασης τον «βοήθησε» για το πως θα κινηθεί η παράταξή του στις προσφυγές.
Οι οικογενειακές επενδύσεις
Σε ό,τι αφορά την μόνιμη επωδό του Περιφερειάρχη για τις επιχειρηματικές δράσεις της οικογενείας του, ο κ. Ριζόπουλος σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή η οικογένεια Καχριμάνη δραστηριοποιείται σε όλη την Ελλάδα και δεν ασχολήθηκε ποτέ κανείς, ούτε με διάφορες φήμες, εξήγησε όμως μια σημαντική διαφορά:
«Εφόσον για παράδειγμα επενδύουν σε ένα ξενοδοχείο μέσα στα Γιάννενα που για την ανέγερσή του θα χρειαστεί άδειες από το δήμο και την πολεοδομία ή την αρχαιολογία δεν υπάρχει πρόβλημα και δεν μας αφορά ως αντιπολίτευση. Αν όμως αποφασίσει να κάνει ένα ξενοδοχείο στους Λιγκιάδες σε ένα οικόπεδο 50 στρεμμάτων για παράδειγμα και πρέπει να πάρει έγκριση το περιβαλλοντικό κομμάτι της επένδυσης από υπηρεσίες της Περιφέρειας δεν μπορεί να γίνει λόγω σύγκρουσης συμφερόντων. Είναι ξεκάθαρος ο νόμος. Το ζητούμενο λοιπόν δεν είναι αν επιτρέπεται η οικογένεια να επενδύει, αλλά να μην υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ριζόπουλος.
Προσωπικές επιθέσεις – ερώτημα στον Πρωθυπουργό
Ο επικεφαλής των «Οριζόντων Ηπείρου» στάθηκε και στην τελευταία από τις πολλές προσωπικές επιθέσεις που δέχτηκε από τον Περιφερειάρχη στη διάρκεια της συνεδρίασης της Επιτροπής Περιβάλλοντος.
«Οι απειλές στο πρόσωπό μου δεν θα πάνε πολύ μακριά, αλλά πρέπει να το συνηθίσουμε ότι θα πάμε λίγο σκληρά μέχρι τις εκλογές», είπε χαρακτηριστικά
Παράλληλα, εξήγησε ότι επειδή δεν πιστεύει ότι η αυτοδιοίκηση δεν έχει σχέση με την κεντρική πολιτική σκηνή και εφόσον πριν από ένα μήνα με αφορμή, όπως ο ίδιος διατύπωσε στο διάγγελμα, την λανθασμένη πολιτική διαχείριση της υπόθεσης των υποκλοπών ο Πρωθυπουργός ζήτησε κι έλαβε τις παραιτήσεις δύο κορυφαίων στελεχών της κυβέρνησής του, αναρωτιέται ο κ. Ριζόπουλος αν ο κ. Μητσοτάκης συμφωνεί με την πολιτική διαχείριση του Περιφερειάρχη Ηπείρου τον οποίο στήριξε στις προηγούμενες εκλογές τόσο στο θέμα του φωτοβολταϊκού πάρκου στο Μαργαρίτι, όσο και σε αυτά της διαχείρισης των απορριμμάτων, της μετακίνηση υλικών από το προκάτ σε προσωπικούς του χώρους, με την παραπομπή του στο πειθαρχικό για παράβαση καθήκοντος κ.α.
«Φτάνω ως τον Πρωθυπουργό γιατί οι βουλευτές της Ν.Δ. σε όλη την Ήπειρο δεν εκφράζουν άποψη. Δεν είναι λαϊκισμός η ερώτηση αυτή όταν δύο κορυφαία στελέχη έχουν χάσει τις θέσεις τους από την κυβέρνηση. Ο κ. Καχριμάνης αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κεντρικής πολιτικής σκηνής, ως επιλογή του πρωθυπουργού στην Ήπειρο», τόνισε ο κ. Ριζόπουλος.
Οι αντιρρήσεις
Σε ότι αφορά την ουσία των προσφυγών, η πρώτη που έχει να κάνει με τις αντιρρήσεις του κ. Ριζόπουλου επί της μελέτης, σημειώνει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
«Σύμφωνα με το νόμο οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε ή Σ.Η.Ο.Υ.Α καθώς και κάθε έργο που συνδέεται με την κατασκευή και τη λειτουργία τους συμπεριλαμβανομένων των έργων οδοποιίας πρόσβασης και των έργων σύνδεσης τους με το σύστημα ή το Δίκτυο επιτρέπεται να εγκαθίστανται και να λειτουργούν σε γήπεδο ή σε χώρο επί των οποίων ο αιτών έχει το δικαίωμα νόμιμης χρήσης.
Στην περίπτωση του Μαργαριτίου όμως σε κανένα σημείο της Μ.Π.Ε δεν αναφέρεται σε ποιον ανήκει κατά κυριότητα ή νομή η συγκεκριμένη έκταση.
Δεν αναφέρεται επίσης εάν οι 91 ενδιαφερόμενοι είναι κύριοι ή νομείς της έκτασης ή εάν και σε ποιους έχει παραχωρηθεί, με ποια διαδικασία και από ποιους η χρήση για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα.
Επίσης, στη Μ.Π.Ε αναφέρεται ότι η περιβαλλοντική αδειοδότηση αφορά κατασκευή και λειτουργία 91 Φ/Β πάρκων ισχύος 0,499765 MWp εκάστου , (92 σύμφωνα με το υπόμνημα ! ! ! ) σε όμορα γήπεδα και γίνονται ταυτόχρονα και για το λόγο αυτό ομαδοποιούνται.
Αυτό όμως δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα γιατί σύμφωνα με τη μελέτη το γήπεδο εγκατάστασης εμφανίζεται με έκταση 1.400.478,12 τ.μ ,αλλά η εγκατάσταση θα γίνει σε δύο τμήματα τα οποία όμως δεν είναι όμορα αφού παρεμβάλλεται έκταση εμβαδού 871.053,97 τ.μ χαρακτηρισμένη ως δάσος
Επιπλέον σε κανένα σημείο της Μ.Π.Ε δεν αναφέρεται εάν οι 91 ή 92 επενδυτές έχουν συστήσει κάποιας μορφής εταιρία ούτε εάν έχουν λάβει ατομικά ή σαν σύνολο άδεια από την ΡΑΕ.
Επίσης, παντού στη ΜΠΕ αναφέρεται ως έκταση που θα εγκατασταθεί το Φ/Β η συνολική έκταση των 1.400.478,12 συμπεριλαμβανομένης δηλαδή και της έκτασης που έχει χαρακτηριστεί ως δάσος και δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση. Ο μοναδικός σκοπός είναι η δημιουργία πλασματικών τετραγωνικών δόμησης καθότι το Φ/Β αυτής της ισχύος δεν μπορεί να ολοκληρωθεί με την επιτρεπόμενη δόμηση του οικοπέδου που έχει την έγκριση οικοδομησιμότητας.
Τέλος, η υπό κρίση Μ.Π.Ε στην παράγραφο 8.5.2 αναφέρεται γενικά στη χλωρίδα και πανίδα της ευρύτερης περιοχής χωρίς να κάνει καθόλου αναφορά στη χλωρίδα και πανίδα της συγκεκριμένης έκτασης που σκοπείται η εγκατάσταση του Φ/Β. Η παράληψη αυτή έρχεται σε αντίθεση με όσα προβλέπονται στην 170225/20-1-2014 απόφαση του Υπουργού Π.Ε.Κ.Α και άλλων διατάξεων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας».
Η παρουσία του Περιφερειάρχη στην Επιτροπή
Σε ότι αφορά την συμμετοχή του κ. Καχριμάνη στη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, ο κ. Ριζόπουλος στην προσφυγή του τονίζει τα εξής:
«Η συμμετοχή αυτή του περιφερειάρχη στη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος σε θέμα που σχετίζεται άμεσα με τα ιδιωτικά συμφέροντα συγγενή του εξ αίματος πρώτου βαθμού, είναι παράνομη για τους παρακάτω λόγους:
Στο άρθρο 180 του ν.3852/2010 “Καταστατική Θέση των αιρετών της Περιφέρειας ” και συγκεκριμένα στην περίπτωση γ της παραγράφου 1 ορίζεται ότι :« Οι περιφερειάρχες και οι περιφερειακοί σύμβουλοι …Μεριμνούν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους για την τήρηση των αρχών της νομιμότητας, της διαφάνειας, της αποδοτικότητας και της χρηστής διοίκησης στους οργανισμούς όπου υπηρετούν, ενώ απέχουν υποχρεωτικά από τη συζήτηση και λήψη αποφάσεων, που σχετίζονται άμεσα με τα ιδιωτικά τους συμφέροντα ή με τα συμφέροντα συγγενών τους έως δεύτερο βαθμό εξ αίματος ή εξ αγχιστείας».
Στην παρ.3 του άρθρου 159 του ν.3852/2010 ,προβλέπεται « Σε περίπτωση όπου τα ιδιωτικά συμφέροντα του περιφερειάρχη ή συγγενή του έως δεύτερο βαθμό εξ αίματος ή εξ αγχιστείας συγκρούονται με τα συμφέροντα της περιφέρειας ,ο περιφερειάρχης υποχρεούται να απέχει και τα αντίστοιχα καθήκοντα ασκεί αντιπεριφερειάρχης που ορίζεται από το περιφερειακό συμβούλιο. Η μη τήρηση της υποχρέωσης αυτής συνιστά σοβαρή πειθαρχική παράβαση καθήκοντος».
Το άρθρο 172 ν.3852/2010 “κώλυμα συμμετοχής σε συνεδρίαση” που αναφέρεται στα κωλύματα των περιφερειακών συμβούλων που συμμετέχουν σε επιτροπές, έχει αναλογική εφαρμογή και για τον περιφερειάρχη. Σύμφωνα με τις διατάξεις του προαναφερόμενου άρθρου ακόμη και η συμμετοχή στη συζήτηση θέματος που συγγενής μέχρι δευτέρου βαθμού έχει υλικό ή ηθικό συμφέρον αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα και καθιστά την απόφαση άκυρη. Κατά συνέπεια η απόφαση που έλαβε η Επιτροπή Περιβάλλοντος με τη συμμετοχή του περιφερειάρχη είναι άκυρη».
Νομικός προσδιορισμός της έννοιας “σύγκρουση συμφερόντων”:
Ο κ. Ριζόπουλος στην προσφυγή του προσδιορίζει νομικά την έννοια της «σύγκρουσης συμφερόντων» τονίζοντας ότι ως σύγκρουση συμφερόντων νοείται η σύγκρουση μεταξύ των δημοσίων καθηκόντων και των ιδιωτικών συμφερόντων ενός δημοσίου υπαλλήλου, στο πλαίσιο της οποίας ο δημόσιος υπάλληλος έχει ιδιωτικά συμφέροντα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν με αθέμιτο τρόπο την άσκηση των επισήμων υποχρεώσεων και καθηκόντων του.
«Το προσωπικό συμφέρον του υπαλλήλου περιλαμβάνει ωφελήματα γι αυτόν τον ίδιο ή για ένα πρόσωπο της οικογένειάς του, για τους γονείς, για φίλους ή κοντινά του πρόσωπα ή άτομα ή οργανισμούς με τους οποίους είχε ή έχει σχέσεις προσωπικές πολιτικές. Αυτό καλύπτει επίσης οποιαδήποτε υποχρέωση οικονομική ή πολιτική στην οποία υπόκειται ο δημόσιος υπάλληλος».
Η κατάσταση μιας σύγκρουσης συμφερόντων υπάρχει μόλις υφίσταται μια αντικειμενική δυνατότητα ιδιωτικής επιρροής, ανεξάρτητα από το αν αυτή «τίθεται σε ισχύ».
Οι συγκρούσεις συμφερόντων αποτελούν έτσι μια κατάσταση και όχι μια συμπεριφορά.
Γίνεται αντιληπτό ότι η σύγκρουση συμφερόντων αποτελεί μια κατάσταση διακινδύνευσης ,αφηρημένη ,αναφερόμενη σε περιστάσεις βασιζόμενες στην πιθανολόγηση που ενέχουν κίνδυνο διαφθοράς. Η ύπαρξη και μόνο ενός τέτοιου συμφέροντος μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση σύγκρουσης και να υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τη δημόσια διοίκηση .
Κατά τη νομολογία έχει κριθεί ότι η έννοια της σύγκρουσης συμφερόντων έχει αντικειμενικό χαρακτήρα ,και ,για να χαρακτηριστεί μία κατάσταση ως τέτοια ,δεν λαμβάνονται υπόψη οι προθέσεις των ενδιαφερομένων ,και ειδικότερα η καλή τους πίστη.
Σύμφωνα με τη νομολογία οι αιρετοί της αυτοδιοίκησης κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους για την αστική ,την ποινική και την πειθαρχική ευθύνη θεωρούνται υπάλληλοι.
Από όλα τα παραπάνω προκύπτει με σαφήνεια ότι η πρόθεση του νομοθέτη είναι να μην επιτρέψει στον Περιφερειάρχη τη λειτουργία του ως επικεφαλής της επιτροπής παραγκωνίζοντας τον διορισμένο πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος είτε παρέμβει είτε όχι. Στη συγκεκριμένη περίπτωση και έχει παρέμβει και έχει απαιτήσει τη θετική ψήφιση του εν λόγω έργου επιβάλλοντας παράνομα τη σύγκρουση συμφερόντων σε όλους όσους ψήφισαν θετικά, ήτοι τους εκλεγμένους της παράταξής του.
Κατά συνέπεια η συμμετοχή του περιφερειάρχη στη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος κατά τη συζήτηση του θέματος της ημερήσιας διάταξης, λόγω της ύπαρξης σύγκρουσης συμφερόντων, ήταν μη νόμιμη κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 180,172 και 159 παρ.3 του ν.3852/2010, καθιστά την απόφαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος άκυρη , συνιστά σοβαρή πειθαρχική παράβαση καθήκοντος και θα πρέπει να ελεγχθεί πειθαρχικά σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 233 του ν.3852/2010», αναφέρει μεταξύ άλλων η προσφυγή.