Παρά το γεγονός ότι το λιμάνι της Ηγουμενίτσας ιδιωτικοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2023, οι Δήμοι Ηγουμενίτσας και Φιλιατών δεν έχουν λάβει ούτε ένα ευρώ από το προβλεπόμενο ανταποδοτικό – αντισταθμιστικό τέλος για το χρονικό διάστημα από το 2019 έως και την ιδιωτικοποίηση, δηλαδή για όλη την περίοδο που ο Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας (ΟΛΗΓ Α.Ε.) λειτουργούσε υπό δημόσιο έλεγχο.
Το ανταποδοτικό τέλος θεσπίστηκε με το άρθρο 5 του νόμου 4597/2019, προκειμένου να αποδίδεται στους όμορους δήμους μέρος των εσόδων των Οργανισμών Λιμένων, ως αντιστάθμισμα για τις περιβαλλοντικές, κυκλοφοριακές και λειτουργικές επιβαρύνσεις που υφίστανται από τη δραστηριότητα των λιμανιών. Παρ’ όλα αυτά, η ρύθμιση ποτέ δεν εφαρμόστηκε, αφού δεν εκδόθηκαν οι απαιτούμενες Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ) της παραγράφου 3 του ίδιου άρθρου, οι οποίες καθορίζουν τα κριτήρια και τον τρόπο κατανομής των ποσών.
Η κοινοβουλευτική ερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. (αρ. πρωτ. 1793/16.11.2023) προς τα Υπουργεία Εσωτερικών, Ναυτιλίας και Οικονομικών έφερε ξανά στο φως το ζήτημα, ζητώντας να πληροφορηθούν οι δέκα λιμενικοί δήμοι της χώρας, μεταξύ αυτών και οι Δήμοι Ηγουμενίτσας και Φιλιατών, εάν εκδόθηκαν οι σχετικές ΚΥΑ και ποια ποσά έχουν αποδοθεί.
Οι απαντήσεις των υπουργείων αποτυπώνουν την πολυετή αδράνεια:
- Το Υπουργείο Οικονομικών δήλωσε ότι δεν έχει αρμοδιότητα για το θέμα και το παρέπεμψε στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (ΥΝΑΝΠ) και στο Υπουργείο Εσωτερικών.
- Το ΥΝΑΝΠ, με έγγραφό του στις 8 Δεκεμβρίου 2023, παραδέχθηκε ότι «οι διαδικασίες έκδοσης των ΚΥΑ διεκόπησαν το 2020 λόγω της πανδημίας» και ότι «με τη συνεργασία των νέων Δημοτικών Αρχών αναμένεται να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατό».
Με βάση τα παραπάνω, προκύπτει πως από το 2019 έως τον Οκτώβριο του 2023, όταν ολοκληρώθηκε η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Ηγουμενίτσας, ουδέποτε αποδόθηκαν τα ποσά που αντιστοιχούν στους δύο δήμους. Δηλαδή, ενώ ο ΟΛΗΓ παρέμενε κρατική εταιρεία, το Δημόσιο δεν μερίμνησε να εφαρμόσει τον ίδιο του τον νόμο, στερώντας σημαντικούς πόρους που είχαν θεσπιστεί υπέρ των τοπικών κοινωνιών.
Σήμερα, η κατάσταση καθίσταται ακόμη πιο περίπλοκη, καθώς η ιδιωτικοποίηση του λιμένα αλλάζει το νομικό και οικονομικό πλαίσιο λειτουργίας του. Παραμένει, όμως, ανοιχτό το ερώτημα:
- Τι θα γίνει με τα ανταποδοτικά ποσά που αφορούν την προγενέστερη, δημόσια περίοδο του Οργανισμού;
- Θα αποδοθούν στους Δήμους Ηγουμενίτσας και Φιλιατών, όπως ορίζει ο νόμος;
- Οι ίδιοι οι δήμοι είναι διατεθειμένοι να διεκδικήσουν αυτά τα ποσά;
Αν είχαν εφαρμοστεί οι ΚΥΑ, οι δύο δήμοι θα είχαν εισπράξει σημαντικά έσοδα για περιβαλλοντικές και αναπτυξιακές παρεμβάσεις στις περιοχές πέριξ του λιμένα, όπου η επιβάρυνση είναι διαρκής.
Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει καμία ενημέρωση ή απόδοση από τα συναρμόδια υπουργεία, προς τους δήμους Ηγουμενίτσας και Φιλιατών.