του Θωμά Παππά*
Με το σχέδιο Νόμου «ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ», προβλέπεται το νέο διοικητικό και οργανωτικό σχήμα των Λιμένων της Χώρας, το οποίο παραχωρεί τον έλεγχο του Λιμανιού Ηγουμενίτσας στην Πάτρα.
Με την ανάγνωση του σχεδίου νόμου δημιουργούνται απορίες και ερωτηματικά για τον σκοπό του αλλά και για την λογική την οποία το διέπει.
Κατ’ αρχήν θεωρώ εγκληματικό για την περιοχή όχι μόνο της Ηγουμενίτσας αλλά γενικότερα της Ηπείρου αλλά ακόμη και της Πάτρας όσο κι αν αυτό ακούγεται παράξενο ,την παραχώρηση της διαχείρισης του Λιμένα Ηγουμενίτσας σε ένα διοικητικό συμβούλιο που θα εδρεύει στην Πάτρα και θα εξηγήσω παρακάτω τους λόγους αφού κάνω μια μικρή αναδρομή.
Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας στηρίζεται κυρίως στην ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Ιταλία, η οποία όπως όλοι θυμόμαστε αυξήθηκε αλματωδώς από την εποχή του πόλεμου στην Γιουγκοσλαβία .
Επίσης όμως θυμόμαστε το πόσο ταλαιπωρήθηκε και υποβαθμίστηκε η πόλη μας με τις ορδές των φορτηγών και των τούρκων μεταναστών οι οποίοι χρησιμοποιούσαν τους μόνους δυο δρόμους που υπήρχαν την παραλιακή και την οδό Κύπρου.
Η πόλη μας και οι κάτοικοι της υπέφεραν και υπέμειναν όλη αυτή την αισθητική, ηχητική και περιβαλλοντική μόλυνση με την προοπτική της ανάπτυξης της περιοχής από τα έσοδα του λιμένα.
Από αυτά τα έσοδα όμως και κυρίως με την μετατροπή του λιμενικού ταμείου σε ΑΕ ελάχιστα επενδύθηκαν στην περιοχή ως αντισταθμιστικά οφέλη.
Οφείλει η ΟΛΗΓ ΑΕ και το Ελληνικό Δημόσιο ένα τουλάχιστον μεγάλο έργο πνοής στην περιοχή. (π.χ. Μαρίνα, αναπλάσεις, επέκταση ποδηλατοδρόμου κτλ.)
Το αποτέλεσμα αυτών ήταν ο ΟΛΗΓ να είναι μια ιδιαιτέρως κερδοφόρα εταιρεία με μεγάλο αποθεματικό.
Αυτό ακριβώς είναι και το πρώτο σημαντικό πρόβλημα του σχεδίου νόμου, δεν διευκρινίζει τι θα γίνει με το αποθεματικό του ΟΛΗΓ.
Το ποσό αυτό ανήκει στην Ηγουμενίτσα και οφείλεται μεγάλο μέρος αυτού να αποδοθεί για έργα ανάπτυξης και αποκατάστασης του περιβάλλοντος και πρέπει να επενδυθεί σύντομα για να βοηθήσει και στην έξοδο από την κρίση.
Δεύτερος προβληματισμός σε σχέση με το σχέδιο νόμου είναι η επιλογή της Πάτρας ως μητρικής εταιρείας.
Η Πάτρα από την στιγμή που θα κατασκευασθεί η Ιόνια Οδός είναι βέβαιο ότι δεν θα αποτελεί πλέον δυναμικό προορισμό για τα δρομολόγια της Αδριατικής καθώς και το καύσιμο για το πήγαινε-έλα των πλοίων θα είναι ασύμφορο αλλά και οι χρήστες θα μπορούν να βρίσκονται από την Ηγουμενίτσα στο Ρίον σε δυο περίπου ώρες. (και όχι 6-8 που θα απαιτούνται από την θαλάσσια διαδρομή).
Άρα στο άμεσο μέλλον η Ηγουμενίτσα θα είναι το λιμάνι το οποίο θα εξυπηρετεί τον βασικό όγκο διακίνησης επιβατών και οχημάτων από την Ιταλία γι’αυτό ανέφερα στην αρχή ότι μακροπρόθεσμα το λιμάνι της Πάτρας είναι αυτό που θα υποβαθμιστεί. Δεν μπορούν να το κατανοήσουν αυτό οι πολιτευτές της Πελοποννήσου που τώρα δικαιολογημένα θεωρούν ότι θα έχουν το πάνω χέρι;
Με δεδομένο το παραπάνω , την μεγαλύτερη κερδοφορία του ΟΛΗΓ και το μεγαλύτερο αποθεματικό του, είναι ανεξήγητο γιατί επελέγη η Πάτρα ως μητρική εταιρεία;
Δεν υπάρχει καμία λογική εκτός αν εξυπηρετούνται αλλά συμφέροντα….
Τρίτος προβληματισμός αφορά την ανταγωνιστικότητα μεταξύ τους, θεωρώ ότι είναι άστοχη η συνένωση μεταξύ δυο λιμένων που κάνουν τις ίδιες εργασίες. Ποιος διασφαλίζει ότι το ΔΣ που θα εδρεύει στην Πάτρα και θα αποτελείται από πολίτες της πόλης αυτής, δεν θα ωφελήσει το λιμένα τους και την πόλη τους εις βάρος της δικής μας;
Ακόμα και αν θέλουν να κάνουν μεγάλες συνενώσεις, πράγμα το οποίο δεν βλέπω που θα ωφελήσει, ας συγχωνεύσουν την Ηγουμενίτσα με την Θεσσαλονίκη (δηλαδή τον Ο.Λ.Θ. ) όπου υπάρχουν συνέργειες και λόγω της Εγνατίας Οδού.
Βέβαια το σχέδιο νόμου παρουσιάζει και αλλά κενά και θα έλεγα ότι δείχνει προχειρότητα και επιπολαιότητα που δεν δικαιολογείται σε ένα θέμα τόσο μείζονος σημασίας.
Για παράδειγμα δεν διευκρινίζει τι θα γίνει με τα λιμενικα ταμεία, δηλαδή διαλύουμε το σύστημα των Οργανισμών λιμένων που σε κάθε περίπτωση είχαν μια οργάνωση και μια δομή και αφήνουμε εκατονταδες λιμανάκια και λιμενικά ταμεία;
Βέβαια κάνει κάποιες γενικόλογες αναφορές περί εθελοντικής συγχώνευσης αλλά μιλάει και για συνενώσεις λιμενικών ταμείων για δημιουργία οργανισμών. Αν καταλαβαίνω καλά από την μια κλείνουμε κερδοφόρους οργανισμούς και από την άλλη δημιουργούμε άλλους μικρότερους κατά πάσα πιθανότητα ελλειμματικούς.
Ακατανόητα πράγματα καταργούμε τον ΟΛΗΓ και θα φτιάξουμε π.χ. Οργανισμό Λιμένος Πρέβεζας και Λευκάδας;
Νομίζω ότι είναι πολλά ακόμα τα σημεία που αυτό το σχέδιο νόμου πάσχει αλλά δεν θέλω να κουράσω και με άλλες τεχνικές λεπτομέρειες.
Θεωρώ λοιπόν ότι θα μπορούσε σε πρώτη φάση να γίνει συγχώνευση των μικρών λιμενικών ταμείων στους γειτονικούς οργανισμούς έτσι ώστε να επέλθει εξορθολογισμος του συστήματος διαχείρισης λιμένων και να υπάρξουν οικονομίες κλίμακας. Και σε δεύτερη φάση θα μπορούσε να γίνει συνένωση (τύπου κοινοπραξίας), και όχι απορρόφηση με αδιαφανή κριτήρια, της Ηγουμενίτσας με την Κέρκυρα.
Έτσι με αυτόν τον τρόπο θα υπήρχε έλεγχος του λιμενικού συστήματος της Ελλάδας και θα μπορούσαν οι Οργανισμοί Λιμένων να μειωθούν σε 7 η 8 με γεωγραφικά και αναπτυξιακά κριτήρια.
Είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει όλοι να πούμε όχι στην ουσιαστική κατάργηση της ΟΛΗΓ ΑΕ και στην εκχώρηση της περιουσίας της και των προοπτικών της στην Πάτρα.
Όχι στις τυφλές και ζημιογόνες για την Ελλάδα συγχωνεύσεις που πραγματικά δημιουργούν το ερώτημα: δεν υπάρχει σ’αυτόν τον τόπο πολιτική διορατικότητα επιτέλους;