Ερώτηση προς τους Υπουργούς Οικονομικών, Εξωτερικών και Υποδομών κατέθεσε στη Βουλή (υπ’ αρ. πρωτ. 7560/06.04.2012) ο Σταύρος Καλογιάννης, προτείνοντας την ένταξη του διαδρόμου της Αδριατικής στο νέο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών.
Ειδικότερα ο Στ. Καλογιάννης, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι το θέμα είναι εξαιρετικά επίκαιρο, στην Ερώτησή του αναφέρει:
Τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών καθιερώθηκαν θεσμικά με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ του 1992, η οποία άνοιξε το δρόμο για την πολιτική ολοκλήρωση της ΕΕ.
Το 1995, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθόρισε τους γενικούς κανόνες για τη χορήγηση κοινοτικής ενίσχυσης στον τομέα των διευρωπαϊκών δικτύων. Το 2004 αναθεωρήθηκαν οι κατευθυντήριες οδηγίες των δικτύων και προβλέφθηκε η δημιουργία θαλασσίων λεωφόρων, στις οποίες περιελήφθησαν και δύο λεωφόροι που αφορούσαν ευθέως την Ελλάδα:
- η θαλάσσια λεωφόρος της Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης, που αφορά τη σύνδεση του Ιονίου πελάγους και της Αδριατικής θάλασσας με την Ανατολική Μεσόγειο, ώστε να περιλαμβάνεται και η Κύπρος,
- η θαλάσσια λεωφόρος της Νότιο-Δυτικής Ευρώπης (Δυτική Μεσόγειος).
Με αυτές τις λεωφόρους διανοίγονταν σημαντικές δυνατότητες για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών λιμένων και για τη διασύνδεσή τους με τα χερσαία δίκτυα, με παροχή υπηρεσιών συνδυασμένων μεταφορών.
Όμως, παρά τις προσπάθειες της τελευταίας εικοσαετίας για τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών, οι υποδομές παραμένουν σε μεγάλο βαθμό κατακερματισμένες τόσο γεωγραφικά, όσο και στα διάφορα μέσα μεταφορών.
Έτσι, τον Οκτώβριο του 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε σχέδιο Κανονισμού για τις κατευθυντήριες γραμμές του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών.
Την προηγούμενη εβδομάδα, το Συμβούλιο Υπουργών Μεταφορών κατέληξε σε συμφωνία, ώστε να μετατραπεί το σημερινό «μωσαϊκό» δικτύων αυτοκινητοδρόμων, σιδηροδρόμων, και αερολιμένων, σε ένα συνεκτικό σύνολο να αναβαθμιστούν οι υποδομές.
Το νέο κεντρικό δίκτυο μεταφορών της ΕΕ πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το 2030. Αποτελείται από δέκα κύριους διαδρόμους μεταφορών και θα δημιουργήσει τις συνδέσεις μεταφορών που είναι αναγκαίες για τη στήριξη της ενιαίας αγοράς και της οικονομικής μεγέθυνσης με βιώσιμο τρόπο.
Το κεντρικό δίκτυο θα συμπληρώνεται και θα τροφοδοτείται από εκτεταμένο δίκτυο μεταφορών που θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2050. Το εκτεταμένο δίκτυο θα καλύπτει το σύνολο της ΕΕ και θα εξασφαλίσει προσβασιμότητα σε όλες τις περιφέρειες. Και τα δύο επίπεδα του δικτύου περιλαμβάνουν όλους τους τρόπους μεταφοράς: οδικές, σιδηροδρομικές, αεροπορικές, εσωτερικές πλωτές και θαλάσσιες μεταφορές.
Οι τεχνικές απαιτήσεις για την υποδομή των διευρωπαϊκών δικτύων είναι κοινές, ώστε να εξασφαλίζεται η δια – λειτουργικότητα των συνδέσεων μεταφορών σε ολόκληρο το δίκτυο. Ταυτόχρονα, στο δίκτυο πρέπει να εφαρμόζονται τα πρότυπα οδικής ασφάλειας.
Το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί προβλέπει ότι μέχρι το καλοκαίρι του 2013 πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η σχετική νομοθετική διαδικασία, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να προχωρήσουν τα έργα. Συνεπώς δεν υπάρχει κανένα περιθώριο καθυστέρησης.
Η πρόταση της Επιτροπής για τον Κανονισμό των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών, αποτελεί μία καλή βάση για περαιτέρω εργασία. Όμως πρέπει να καταστεί το σχέδιο αυτό πιο φιλόδοξο.
Προτείνω να περιληφθεί στο διευρωπαϊκό δίκτυο και ο διάδρομος της Αδριατικής, που ως τμήμα της Μεσογείου αποτελεί μία μεγάλη γέφυρα μεταξύ βορρά-νότου, ανατολής – δύσης και έναν άξονα σύνδεσης της Δυτικής Ελλάδας με τα κράτη-μέλη Ιταλία, Σλοβενία και, από το 2013, Κροατία και με τις λοιπές χώρες της νοτιο-ανατολικής Ευρώπης.
Με τον διάδρομο της Αδριατικής όχι μόνον θα αναπτυχθεί ένα σύστημα συνδυασμένων μεταφορών αλλά, κυρίως, θα εξασφαλιστούν οι χρηματοδοτήσεις της επόμενης προγραμματικής περιόδου για την εν λόγω περιοχή, με ιδιαίτερα οφέλη για τις Περιφέρειες Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας.
Και ο Σταύρος Καλογιάννης καταλήγει:
Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διαθέσει ποσό 32 δις ευρώ για τις μεταφορές την περίοδο 2014-2020, εκ των οποίων 10 δις ευρώ θα διατεθούν για επενδύσεις στις υποδομές μεταφορών στα κράτη – μέλη που είναι επιλέξιμα στο Ταμείο Συνοχής,
Ø Προτίθενται οι αρμόδιοι Υπουργοί να αναλάβουν αμέσως πρωτοβουλία ένταξης του διαδρόμου της Αδριατικής στο νέο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών;
Ø Προτίθενται, στο πλαίσιο αυτό, να συνεργαστούν με τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ που έχουν κοινά συμφέροντα στην περιοχή, ιδίως με την Ιταλία η οποία έχει κάνει σημαντική προεργασία για τον «διάδρομο της Αδριατικής – Μεσογείου»;