Σημεία τοποθέτησης του Περιφερειάρχη Ηπείρου Αλεξ. Καχριμάνη στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου για το σχέδιο Νόμου «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κλπ»
H Toπική Αυτοδιοίκηση, Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια, εδώ και χρόνια είχε εντοπίσει δυσλειτουργίες που υπήρχαν κατά την εφαρμογή του «Καλλικράτη» και ζητούσε να γίνουν διορθωτικές κινήσεις.
Και από την προηγούμενη και από τη σημερινή Κυβέρνηση, είχαμε λάβει διαβεβαιώσεις ότι σε συνεργασία μαζί μας, θα αναζητούσαμε τις βέλτιστες λύσεις για την αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων, για εκχώρηση πόρων, για ενίσχυση του αναπτυξιακού ρόλου της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης κ.α..
Το Υπουργείο Εσωτερικών και επί Υπουργίας Π. Κουρουμπλή και ιδίως επί Υπουργίας Π. Σκουρλέτη, ξεκίνησε μια διαδικασία, την οποία χαρακτήρισαν «Μεταρρύθμιση». Μεταρρύθμιση ακούγαμε, διατάξεις δεν βλέπαμε, και περιοριζόμασταν σε ο, τι διαβάζαμε στα Μ.Μ.Ε.. Έως ότου την περασμένη εβδομάδα δόθηκε στη δημοσιότητα το Νομοσχέδιο, το οποίο δεν περιλαμβάνει καμιά σχεδόν από τις ουσιαστικές προτάσεις που είχε κάνει η Ένωση Περιφερειών. Προτάσεις επεξεργασμένες, σχεδόν ομόφωνες, που βγήκαν από την εμπειρία των επτά χρόνων του νέου θεσμού, από λειτουργικά ζητήματα που έχουν προκύψει και τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν ώστε να μπορέσει η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση να εκπληρώσει το ρόλο της.
Το νομοσχέδιο που δόθηκε στη δημοσιότητα, στην πραγματικότητα έχει μια στόχευση: Την αλλαγή του εκλογικού συστήματος. Οι υπόλοιπες διατάξεις αποτελούν «περιτύλιγμα» της απλής αναλογικής και απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν μεταρρύθμιση. Επιγραμματικά θα αναφέρω ορισμένες από τις επισημάνσεις που έχει κάνει η Ένωση Περιφερειών Ελλάδος, από τις οποίες προκύπτουν οι ανακολουθίες των συντακτών και εμπνευστών του Νομοσχεδίου:
· Δεν έχει ενσωματωθεί ούτε μία από τις τεκμηριωμένες προτάσεις των Αυτοδιοικητικών Θεσμών.
· Δεν γίνεται αναφορά σε αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και ενίσχυση των Περιφερειών με πόρους και προσωπικό, που τόσο έχουν ανάγκη προκειμένου να εξυπηρετούν αποτελεσματικά τον πολίτη.
· Υπάρχει υπαναχώρηση ακόμη και στο θέμα των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, για τις οποίες κατ’ επανάληψη τόσο ο Υπουργός όσο και ο Γενικός Γραμματέας διαβεβαίωναν ότι θα τις περιορίσουν στα όρια που θέτει το Σύνταγμα.
· Δεν διευθετούνται οι επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες και διευθύνσεις Περιφερειών και Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.
Θα περιοριστώ ως προς αυτά, για να αναφερθώ στον κύριο σκοπό του Νομοσχεδίου, που είναι η καθιέρωση της απλής αναλογικής.
Το πρώτο ερώτημα που μπαίνει, είναι αν σήμερα το πρόβλημα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι το εκλογικό σύστημα.
Το αντίθετο συμβαίνει. Η εκλογή των οργάνων είναι απόλυτα δημοκρατική κι εκείνος που αποφασίζει εν τέλει είναι ο λαός, είτε στο τέλος της πενταετίας, είτε στο τέλος της τετραετίας, όπως το θέλει τώρα η Κυβέρνηση.
Αν πάσχει κάπου η Αυτοδιοίκηση, είναι σε πόρους, αρμοδιότητες, προσωπικό.
Τότε λοιπόν γιατί η Κυβέρνηση δείχνει τόσο μεγάλη επιμονή;
Είναι προφανές ότι επιδιώκει να εξυπηρετήσει πολιτικές στοχεύσεις εκτός του χώρου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, να δημιουργήσει δηλαδή συμμαχίες και ερείσματα στο γενικότερο πολιτικό σύστημα. Κατανοητό. Πλην όμως θα πρέπει να δούμε και σε τι ολισθηρό δρόμο οδηγεί την Αυτοδιοίκηση.
Να ξεκαθαρίσω, ότι εμείς δεν φοβόμαστε την απλή αναλογική. Και είναι αλήθεια ότι σε κάποιους ακούγεται ευχάριστα και ως εκείνη που ως δια μαγείας θα λύσει προβλήματα και θα «θεραπεύσει πάσαν νόσο του πολιτικού συστήματος».
Πρέπει όλοι όμως να δούμε την επόμενη ημέρα των εκλογών. Όταν Περιφέρειες και Δήμοι θα εγκλωβιστούν σε διαδικασίες ατέρμονων συζητήσεων, συναλλαγών, ακόμη και εκβιασμών για ένα αξίωμα ή και για ένα έργο.
Και μη πει κανείς, ότι αυτά είναι κινδυνολογία, γιατί έχουμε παραδείγματα στο παρελθόν που δημοτικές αρχές, με το σημερινό σύστημα, έχουν χάσει την πλειοψηφία στα δημοτικά συμβούλια, με την πρώτη αλλαγή αντιδημάρχων. Φανταστείτε τι θα γίνει στο μέλλον, όταν θα πρέπει να συνεργαστούν δύο ή και τρεις παρατάξεις για να ψηφίζονται διάφορα θέματα.
Στην πράξη θεσμοθετείται και νομιμοποιείται η συναλλαγή. Κι αυτή την θεσμική παρεκτροπή είχε διορθώσει ο «Καποδίστριας» που δεν επέτρεπε τον ορισμό σε θέσεις διοίκησης συμβούλων από τις παρατάξεις της μειοψηφίας.
Η Κυβέρνηση χρησιμοποιεί ως επιχείρημα την απλή αναλογική που ψήφισε για την εκλογή βουλευτών.
Υπάρχει όμως μια ουσιώδης διαφορά: Αν στη Βουλή χαθεί η δεδηλωμένη, υπάρχει διέξοδος στην προσφυγή σε εκλογές. Οι Περιφέρειες και οι Δήμοι, που θα βρίσκουν διέξοδο αν δεν μπορεί να ψηφιστούν τεχνικά προγράμματα, προϋπολογισμοί κλπ.;
Να σας πω και κάτι πιο απλό: Πως θα δικαιολογείται ένας Περιφερειάρχης, ένας Δήμαρχος σε περίπτωση μιας βλάβης, ενός ατυχήματος για έργο που δεν έγινε επειδή δεν θα έχει ψηφιστεί το πρόγραμμα από τα Συμβούλια;
Η Κυβέρνηση επί τρία χρόνια σχεδιάζει την «μεταρρύθμιση», αλλά τώρα θέτει χρονικό όριο ελάχιστων ημερών για να γίνει διαβούλευση.
Η βιασύνη είναι ανεξήγητη και ειδικά όταν για τις εκλογές μεσολαβεί τουλάχιστον ένας χρόνος ακόμη. Άρα περιθώρια περαιτέρω συζητήσεων υπάρχουν.
Και αυτό ζητάμε ως Ένωση Περιφερειών, ως Περιφερειακή Αρχή. Να γίνει διάλογος επί της ουσίας, επί όλων των θεμάτων, ακόμη και για το εκλογικό σύστημα, το οποίο να γίνει αναλογικότερο, αλλά να υπάρχει κυβερνησιμότητα. Να αξιολογηθεί η λειτουργία του θεσμού, να εξετάσουμε τι και γιατί δεν εφαρμόστηκε από τον «Καλλικράτη» και μετά να πάμε παρακάτω:
Στόχος θα είναι όμως μια πραγματική μεταρρύθμιση, που θα εξασφαλίζει κυβερνησιμότητα και αποτελεσματικότητα σε Περιφέρειες- Δήμους, διαφάνεια στη λειτουργία τους, ενίσχυση με πόρους – προσωπικό, εκχώρηση αρμοδιοτήτων.
Στο διάλογο αυτό μπορούμε να προσέλθουμε με τις προτάσεις και τις θέσεις των συνεδρίων της Ένωσης Περιφερειών και με άλλες που θα προστεθούν στη συνέχεια.
Γι’ αυτό λοιπόν το αίτημα που προβάλλουμε είναι απόσυρση του νομοσχεδίου και έναρξη ενός ειλικρινούς διαλόγου Υπουργείου- Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Σε διαφορετική περίπτωση να γνωρίζουν οι πολίτες ότι έρχονται πολύ χειρότερες ημέρες για την αυτοδιοίκηση, τις αναπτυξιακές παρεμβάσεις που απαιτούνται, την αντιμετώπιση των προβλημάτων της καθημερινότητας.
Οι μετά βεβαιότητας κερδισμένοι θα είναι τελικά όσοι θα θέλουν να εξυπηρετήσουν επιχειρηματικά ή ατομικά συμφέροντα, μέσω ελέγχου μειοψηφιών.
Σήμερα στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου, έχουμε ένα υψηλό επίπεδο εκπροσώπησης και πολιτικής συμπεριφοράς- ανεξάρτητα των διαφωνιών μας. Κανένας όμως δεν μπορεί να προεξοφλήσει ότι στο μέλλον στα έδρανά του δεν θα καθίσουν και εκπρόσωποι κάποιων «ολιγαρχών», όπως τους ονόμασε και ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ.
Καταλήγοντας λέμε λοιπόν, ναι στην πρόταση της ΕΝΠΕ για απόσυρση του Νομοσχεδίου, άμεση συνάντηση με Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Πρωθυπουργό, Πολιτικούς Αρχηγούς και έναρξη διαλόγου από μηδενικής βάσης με στόχο την πραγματική μεταρρύθμιση της λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Κι αυτή τη θέση θα την καταθέσουμε στο έκτακτο συνέδριό μας, που θα γίνει την ερχόμενη Παρασκευή.
ΨΗΦΙΣΜΑ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ Ν/Σ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ 1»
Το νομοσχέδιο που κατατέθηκε για διαβούλευση δεν ασχολείται και δεν αντιμετωπίζει τα πραγματικά προβλήματα της Αυτοδιοίκησης (έλλειψη πόρων, μέσων και προσωπικού).
Ø Δεν αποκεντρώνει νέες αρμοδιότητες με αντίστοιχους πόρους
Ø Δεν απλοποιεί τις γραφειοκρατικές διαδικασίες που κρατούν δέσμια την Αυτοδιοίκηση, αλλά ενισχύει την επιτροπεία του κράτους στους ΟΤΑ
Ø Δεν κάνει καμία αναφορά στο μικρό, ευέλικτο, επιτελικό κράτος
Έτσι, δεν μπορεί να γίνει οποιαδήποτε σοβαρή συζήτηση για οποιαδήποτε ουσιαστική μεταρρύθμιση, αν δεν αποδοθούν οι θεσμοθετημένοι και παρακρατημένοι πόροι ή τουλάχιστον αν δεν υπάρξουν αξιόπιστες εγγυήσεις για την απόδοσή τους.
Για αυτό καλούμε την Κυβέρνηση και τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τις ανησυχίες, τις αγωνίες, τις διαμαρτυρίες και κυρίως τις προτάσεις της Αυτοδιοίκησης, ώστε να καταλήξουμε σε ένα σχέδιο νόμου που θα εξασφαλίσει την ευρύτερη πολιτική και κοινωνική συναίνεση, αναγκαία προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της Αυτοδιοίκησης.
Ο νέος νόμος θα πρέπει να διασφαλίζει την κυβερνησιμότητα και τη λειτουργία της Αυτοδιοίκησης.