Γράφει ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΕΖΑΣ, πρ. υπουργός και βουλευτής Θεσπρωτίας
Το θέμα της άρσης του «εμπολέμου» με την Αλβανία, έθεσε για μια ακόμη φορά η Αλβανίδα Υπουργός Εξωτερικών ΌλταΤζάκα, κατά την προχθεσινή επίσκεψη στην γειτονική χώρα του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια. Το «αίτημα» αυτό είναι διαρκώς στο τραπέζι τα τελευταία χρόνια και προφανώς τίθεται από την Αλβανία ως αντιπερισπασμός για να «πιέσει» σε υποχωρήσεις σε σχέση με τα δικαιώματα της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας και να «εκθέσει» την ελληνική πλευρά στα μάτια των Ευρωπαίων εταίρων κατά τη διαδικασία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Η απάντηση του Νίκου Δένδια ήταν ξεκάθαρη και αποστομωτική, καθώς το «εμπόλεμο» χρειάζεται ιδιαίτερο χειρισμό. Η αλήθεια βεβαίως δεν είναι όπως την παρουσιάζει η αλβανική πλευρά, που στο ζήτημα αυτό είναι περισσότερο «εκτεθειμένη» από τη χώρα μας. Γιατί συμβαίνει κάτι τέτοιο; Γιατί εκτός από το λεγόμενο «ελληνικό εμπόλεμο», υπάρχει και το αντίστοιχο «αλβανικό εμπόλεμο»!
Τον Απρίλιο του 1939, επί βασιλείας Αχμέτ Ζώγου, η αλβανική Βουλή αποφάσισε ότι όποια χώρα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με την Ιταλία, θεωρείται εχθρική για την Αλβανία. Η απόφαση αυτή, της κήρυξης δηλαδή της εμπολέμου καταστάσεως με την Ελλάδα, συνοδεύτηκε από την ενίσχυση των ιταλικών μεραρχιών που εισέβαλλαν στη χώρα μας με 18 τάγματα του αλβανικού στρατού! Το Νοέμβριο του 1940, με τον Α.Ν. 2636/1940, αμέσως μετά την εισβολή της Ιταλίας διαμέσου της Αλβανίας, και η Ελλάδα κήρυξε με τη σειρά της «εμπόλεμη» κατάσταση με την Αλβανία!
Το 1944 ο Ενβέρ Χότζα, στο συνέδριο της Πρεμετής όπου έθεσε τις βάσεις του κομμουνιστικού αλβανικού κράτους, διακήρυξε την ακύρωση όλων των αποφάσεων των προηγούμενων κυβερνήσεων! Τον Ιούλιο του 1992, η κυβέρνηση Μπερίσα ακύρωσε με τη σειρά της όλες τις αποφάσεις του κομμουνιστικού καθεστώτος και επανέφερε σε ισχύ εκείνες των κυβερνήσεων του βασιλιά Ζώγου. Έτσι, έχουμε μέχρι σήμερα το «αλβανικό εμπόλεμο», που θέσπισε η αλβανική Βουλή το 1939 και το οποίο δεν καταργήθηκε με νόμο από καμιά αλβανική κυβέρνηση!
Από ελληνικής πλευράς, επί κυβερνήσεως Ανδρέα Παπανδρέου και με υπουργό Εξωτερικών τον Κάρολο Παπούλια, στις 28.8.1987, με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου για άρση της εμπολέμου καταστάσεως με τη γειτονική χώρα, ο χαρακτήρας της Αλβανίας ως εχθρικού κράτους έπαψε να υφίσταται.Το 1996 μάλιστα, εκτός από την άρση του «ελληνικού εμπολέμου», με νέα πράξη του υπουργικού συμβουλίου η Ελλάδα προχώρησε και στην υπογραφή «Συμφώνου Φιλίας» με την Αλβανία (Ν.2568/1998).
Ενώ λοιπόν η Ελλάδα έχει άρει πρακτικά και ουσιαστικά το εμπόλεμο, η αλβανική πλευρά δεν αρκείται στην απόφαση του υπουργικού συμβουλίου του 1987,αλλά επιμένει ότι πρέπει να υπάρξει κύρωση μέσω του ελληνικού Κοινοβουλίου. Η υποκρισία τους είναι, ότι ενώ ζητούν από την Ελλάδα την τυπική ολοκλήρωση της διαδικασίας, οι ίδιοι με τη σειρά τους δεν έχουν προωθήσει νομοθετική ρύθμιση για την ακύρωση της απόφασης του «αλβανικού εμπολέμου» του 1939.
Πρέπει επίσης να τονιστεί ότι το εμπόλεμο και η άρση του δεν σχετίζονται με τη διεκδίκηση των περιουσιών της τσάμικης κοινότητας, αλλά με τις περιουσίες Αλβανών υπηκόων (οι Τσάμηδες τότε είχαν ελληνική υπηκοότητα) που βρίσκονταν εκείνη την περίοδο στο ελληνικό έδαφος και χαρακτηρίστηκαν ως «εχθρικές» με τον Α.Ν. 2636/1940. Αυτές τέθηκαν σε καθεστώς μεσεγγύησης έως, θεωρητικά, το τέλος των εχθροπραξιών (περίπου 200 στον αριθμό περιουσίες) και το ελληνικό κράτος έκτοτε τις διαχειρίζεται μέσω της ενοικίασης σε ιδιώτες.
***
Σ’ ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον ειρήνης και συνεργασίας, είναι φυσικό να μην υπάρχει «εμπόλεμη κατάσταση». Προφανώς θα πρέπει να καταργηθεί, αρχικά από την ίδια την Αλβανία, με δεδομένο ότι αυτή κήρυξε πρώτη τον πόλεμο προς την Ελλάδα. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να υπάρξει επωφελής για την ελληνική πλευρά μέριμνα και για τις «εχθρικές» περιουσίες, με πρακτικές που έχουν εφαρμοστεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Δεν μπορεί όμως οι διεθνείς συνθήκες να ισχύουν μόνο για τις αλβανικές περιουσίες που τελούν υπό μεσεγγύηση, αλλά να μη γίνονται σεβαστές από τους Αλβανούς για τα περιουσιακά δικαιώματα (εντός του αλβανικού κράτους) της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας! Είναι παράλογο και παράνομο…