Ως στρατιώτης της ΕΛΔΥΚ, ο Βασίλης Μονάχος ήταν ταγμένος να υπερασπίζεται στην Κύπρο, τις αξίες της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας και της δικαιοσύνης στη βάση του διεθνούς δικαίου. Μαζί με τους συμπολεμιστές του, έδωσε μιά άνιση αλλά ηρωίκή μάχη απέναντι στις δυνάμεις της τουρκικής εισβολής. Λίγοι απέναντι σε πολλούς, μόνοι απέναντι σε έναν ολόκληρο στρατό, πολέμησαν με θάρρος και αυταπάρνηση τιμώντας τις αξίες και τα ιδανικά του λαού μας…
Αυτοί οι άνθρωποι αφέθηκαν να πολεμούν μόνοι, με ευθύνη της πολιτικής ηγεσίας. Ο φάκελος της Κυπρου, αν και για δεκαετίες βρίσκονταν στα υπόγεια της Βουλής, από τον περασμένο Οκτώβρη ήρθε στη δημοσιότητα, λύνοντας επιτέλους μια ιστορική και ηθική εκκρεμότητα. Μέσα από τα στοιχεία που προέρχονται από καταθέσεις και μαρτυρίες των πρωταγωνιστών της εποχής, βλέπουμε όλα τα εγκληματικά λάθη της χούντας των συνταγματαρχών που οδήγησαν στην προδοσία της Κύπρου, στις τουρκικές θηριωδίες κατά αμάχων και αιχμαλώτων, και τελικά στην παράνομη κατοχή μεγάλου μέρους του νησιού.
Αυτά πρέπει να τα θυμόμαστε, ειδικά σήμερα που οι ακροδεξιοί νοσταλγοί και οι φασίστες επίγονοι, προσπαθούν να αλλοιώσουν την ιστορική μνήμη και να ξαναβγούν μπροστά με πρόσχημα το δήθεν καλό της πατρίδας.
Όμως αγαπητοί συμπολίτες και συγχωριανοί, πέρα από όλα αυτά που ανέφερα, πίσω δηλαδή από τις καταστροφικές πολιτικές, πέρα από τις ηρωικές μάχες, υπάρχουν οι άνθρωποι…
Υπάρχει ο πόνος των γονιών για το αγνοούμενο παιδί τους, υπάρχει η αγωνία της οικογένειας για το δικό τους άνθρωπο, υπάρχει μια ολοκληρη ζωή που περίμενε τον νεαρό τότε Βασίλη για να τη ζήσει και δυστυχώς δεν την έζησε. Γι’ αυτό βρισκόμαστε σήμερα εδώ, για να θυμόμαστε πάντα ότι πίσω από κάθε ιστορική στιγμή, υπάρχουν πάντα απλοί άνθρωποι, που η ανάγκη και οι αξίες τους, τους μετατρέπουν σε ήρωες. Πρέπει να είμαστε υπερήφανοι που ο τόπος μας γέννησε έναν τέτοιον άνθρωπο.
Η Πολιτεία έχει χρέος να συνεχίσει πιο εντατικά την προσπάθεια της, σε διεθνές και σε ευρωπαϊκό επίπεδο για το θέμα των αγνοουμένων καθώς είναι ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αξιοπρέπειας.
Σας ευχαριστώ