γράφει ο Βαγγέλης Γρ Αθανασίου
Την φράση “είμαστε ό,τι τρώμε” σαφώς τη γνωρίζετε, αν και δεν την ενστερνιζόμαστε οι περισσότεροι.
Προφανώς θα γνωρίζετε επίσης την φράση και τίτλο βιβλίου “οι σωστές τροφές είναι φάρμακα” τις οποίες αν τις επιλέξουμε σωστά μπορεί να είναι ευεργετικές για την υγεία μας.
Θα μου πείτε τώρα τι μ’ έπιασε σήμερα και σας βομβαρδίζω με φράσεις, όμως αν υπάρχει μια αλήθεια σε αυτές τις φράσεις, φανταστείτε πόση αλήθεια υπάρχει στη διαπίστωση ότι το σύγχρονο μοντέλο διατροφής δεν βλάπτει μόνο εμάς, αλλά παράλληλα και το περιβάλλον. Ή καλύτερα πρωτίστως το περιβάλλον.
Βέβαια, ως σύγχρονο μοντέλο διατροφής εννοούμε την καθημερινή κατανάλωση κρέατος και των παραγώγων του καθώς και ζωικών προϊόντων.
Και για να μην παρεξηγηθώ το άρθρο δεν αποτελεί καμπάνια των “vegans” ή και “vegetarians” αλλά θέλει απλά να καταδείξει ότι από σταδιακά από την δεκαετία του 1970 στην Ευρώπη αλλοιώνεται και μεταλλάσσεται το διατροφικό μας μοντέλο, αφού με την ευημερία εμφανίζεται καθημερινά και σε ποικίλες μορφές το κρέας στο τραπέζι μας με την αύξηση της χρήσης των ζωικών προϊόντων.
Μελέτες και στατιστικές έχουν καταγράψει τα παραπάνω σε συνδυασμό με τους ρύπους και κυρίως την κατανάλωση νερού που απαιτούνται για την παραγωγή τους.
Παραθέτουμε ενδεικτικά τα παρακάτω στοιχεία σύμφωνα με έρευνες ανά τον κόσμο:
Η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων είναι υπεύθυνη για ένα σημαντικό μέρος -πάνω από το ένα τρίτο (35%)- των συνολικών ανθρωπογενών εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου» που κάθε χρόνο επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή.
Μια νέα διεθνής επιστημονική μελέτη εκτιμά τη συμβολή αυτών των εκπομπών από τα τρόφιμα στους 17,32 δισ. μετρικούς τόνους ετησίως. Από αυτές τις εκπομπές, σχεδόν το διπλάσιο μέρος (57%) αντιστοιχεί στην παραγωγή τροφίμων ζωικής προέλευσης σε σχέση με την παραγωγή τροφίμων από φυτά (29%), ενώ το υπόλοιπο 14% αφορά άλλες δραστηριότητες όπως την παραγωγή βαμβακιού και καουτσούκ. Ιδιαίτερα η παραγωγή κρέατος διεθνώς ευθύνεται για έως 28 φορές περισσότερες εκπομπές αερίων σε σχέση με τα γεωργικά προϊόντα.
Επίσης το νερό που απαιτείται για την παραγωγή της ανθρώπινης τροφής, είναι κατά 11% έως 35% λιγότερο, αν η διατροφή γίνει πιο υγιεινή με λιγότερο κρέας, 33% έως 35% λιγότερο αν το κρέας αντικατασταθεί από ψάρια και όσπρια, ενώ η εξοικονόμηση νερού φθάνει το 35% έως 55% αν η διατροφή γίνει αμιγώς χορτοφαγική.
Επιστροφή στο παραδοσιακά μοντέλα διατροφής
Μπορούμε όμως να κάνουμε τόσο γρήγορα στροφή και ν’ αλλάξουμε άρδην το διατροφικό μας μοντέλο;
Το αισιόδοξο μήνυμα της υπόθεσης είναι ότι το κρέας και κατ’ επέκταση η χρήση ζωικών προϊόντων προστέθηκε πάνω στην βάση του παραδοσιακού μοντέλου διατροφής, στην δική μας περίπτωση της μεσογειακής.
Το κρέας σπάνιζε από μερικές φορές τον μήνα μέχρι λίγες φορές το χρόνο.
Οι πρωτεΐνες λαμβάνονταν από γαλακτοκομικά και τυροκομικά προϊόντα με συνετή χρήση και βάση της ήταν τα όσπρια και εποχιακά λαχανικά.
Δεν μας είναι άγνωστο αυτό το διατροφικό μοντέλο ούτε μας στερεί το κρέας αντίθετα το αναβαθμίζει στο πιο ποιοτικό και πιο εκλεκτικό.
Αυτή θα μπορούσε να είναι η συνεισφορά του καθενός μας συμβάλλοντας σε μια αλλαγή νοοτροπίας που τροφοδοτήθηκε από το πνεύμα του αλόγιστου καταναλωτισμού.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, πως η κλιματική αλλαγή έχει ποικίλες διαστάσεις, κυρίως όμως σχετίζεται με την καθημερινή ύβρι που διαπράττουμε ασυναίσθητα με τον σύγχρονο τρόπο ζωής, ξεπερνώντας κάθε μέτρο…