Με ανοιχτή επιστολή τους, μέλη της ιστορικής Επιτροπής Αγώνα Καλαμά του 1988 επαναφέρουν την πρόταση για ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση, εντός του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων, των νερών του Βιολογικού Καθαρισμού, μέσω αποθήκευσης σε ταμιευτήρες και αξιοποίησης για άρδευση.
Η πρόταση, που είχε κατατεθεί πριν από 37 χρόνια αλλά δεν υλοποιήθηκε, συνδέεται με την προστασία της λίμνης Παμβώτιδας και του ποταμού Καλαμά, την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και την αποφυγή μεταφοράς νερού από άλλες λεκάνες. Οι υπογράφοντες καλούν αγρότες, συλλόγους, δήμους, φορείς και πολίτες να στηρίξουν την υλοποίηση του σχεδίου, αξιοποιώντας εθνικές και ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις.
ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ Ηγουμενίτσα 3/9/2025
Για την τάφρο της Λαψίστας, την λειψυδρία και την εξοικονόμηση νερού στο Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων ή αλλιώς για την ανάκτηση και την επαναχρησιμοποίηση των νερών του Βιολογικού Καθαρισμού
Προς :
Αγροτικούς Συλλόγους Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων
ΓΟΕΒ Ιωαννίνων
Δήμο Ιωαννιτών
ΔΕΥΑ Ιωαννίνων
. Δήμο Ηγουμενίτσας
Δήμο Φιλιατών
Δήμο Σουλίου
Π. Ε. Θεσπρωτίας
Κοιν.:
Δ/νση Υδάτων Απ. Διοικ. Ηπ. – Δυτ. Μακ.
ΥΠ. Αγρ. Αν. & Τροφ.
ΥΠ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας
ΜΜΕ
- Πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια -και εφέτος ιδιαίτερα έντονα- εμφανίζεται τους θερινούς μήνες, το πρόβλημα της λειψυδρίας στο Λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων, με τους αγρότες να είναι δικαιολογημένα ανάστατοι. Μάλιστα αυτό το καλοκαίρι προχώρησαν και σε κινητοποιήσεις, με το πρόβλημα να είναι σε πρώτη γραμμή στην τοπική επικαιρότητα, να φτάνει στην Ελληνική Βουλή και στο αρμόδιο Υπουργείο.
- Ένα δεύτερο ζήτημα που προκύπτει επίσης τα τελευταία χρόνια, με δραματικό τρόπο, είναι η μόλυνση της τάφρου της Λαψίστας -με ιδιαίτερη ένταση αυτό το καλοκαίρι- και μέσω αυτής η ρύπανση του ποταμού Καλαμά, που είναι και ο τελικός αποδέκτης. Μάλιστα αυτό προκύπτει από μετρήσεις και ελέγχους που κάνουν χρόνια τώρα το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και η αρμόδια υπηρεσία, η Δ/νση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτ. Μακεδονίας, που πέρυσι είχε επιβάλλει και σχετικά πρόστιμα στη ΔΕΥΑΙ και απαγόρευση χρήσης των νερών της τάφρου για άρδευση από τον ΓΟΕΒ Ιωαννίνων.
- Τα προβλήματα αυτά επαναφέρουν με επιτακτικό τρόπο στην επικαιρότητα τα προτάγματα του αγώνα του Θεσπρωτικού λαού πριν από 37 χρόνια «για να μη πέσουν τα λύματα του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων στον ποταμό Καλαμά και βιολογικά καθαρισμένα», που έθετε σαν μια εναλλακτική λύση και το ζήτημα της επαναχρησιμοποίησης των προϊόντων της Μονάδας Βιολογικού Καθαρισμού Ιωαννίνων (ΜΒΚΙ) στο Λεκανοπέδιο, μετά από κατάλληλη επεξεργασία.
- Μάλιστα τότε το ΥΠΕΧΩΔΕ, μέσω της Νομαρχίας Θεσπρωτίας, είχε χρηματοδοτήσει σχετική μελέτη, που όμως δεν εφαρμόστηκε και η οποία εκτός αυτών προέβλεπε και την αποθήκευση των εκροών της ΜΒΚΙ σε ταμιευτήρες, μια λύση που θα αντιμετώπιζε το πρόβλημα υπεράντλησης και υποβάθμισης της λίμνης Παμβώτιδας και θα έδινε αρκετά εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού στο δυσμενές υδατικό ισοζύγιο του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων. Άλλωστε η τάφρος της Λαψίστας λειτουργεί εν δυνάμει και ως ταμιευτήρας νερού και χρησιμοποίησής του για άρδευση.
- Αυτήν ακριβώς την πρόταση επαναφέρουμε σήμερα : Την ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση του νερού του βιολογικού καθαρισμού, εντός του Λεκανοπεδίου, μέσω αποθήκευσης χειμερινών παρπχών του σε ταμιευτήρες, με την επανεξέταση και σχετικής πρότασης που έχει κατατεθεί στο παρελθόν για ανασύσταση μέρους της λίμνης – έλους της Λαψίστας. Αυτή θα ήταν και μια ασφαλιστική δικλείδα για την πιο αξιόπιστη λειτουργία μιας αναβαθμισμένης σε πολύ ανώτερο επίπεδο ΜΒΚΙ. Μαζί με τον ταυτόχρονο έλεγχο, με μεθόδους τηλεματικής κατά μήκος της τάφρου της Λαψίστας όλων των μονάδων που δραστηριοποιούνται στο Λεκανοπέδιο θα ήταν ένα σημαντικό περιβαλλοντικό – οικολογικό εγχείρημα.
- Αυτή η λύση της ανάκτησης και της επαναχρησιμοποίησης των νερών των βιολογικών καθαρισμών, σε εποχές που το νερό θεωρείται «αγαθό εν ανεπαρκεία», εφαρμόζεται διεθνώς και στη χώρα μας. Στη Λαμία μάλιστα έγινε πρόσφατα πανηγυρική εκδήλωση τοπικών φορέων με την παρουσία εκπροσώπων του ΥΠΕΝ για την εφαρμογή της λύσης αυτής και την άρδευση 14.000στρ. από τον ΤΟΕΒ Μεγάλης Βρύσης – Ροδίτσας – Αυλακίου.
Η ίδια η ζωή θα επιβάλει κάποια στιγμή την εφαρμογή της πρότασης αυτής.
Δεδομένου όμως ότι πέρασε ήδη ο χρόνος μια και πλέον γενιάς, για να μη περάσει και άλλος τόσος χρόνος, μακριά από απορριπτέες περιβαλλοντικά «λύσεις» βίαιης μεταφοράς νερού στο Λεκανοπέδιο από άλλες υδρολογικές λεκάνες, που επανέρχονται κατά καιρούς και πρόσφατα, «λύσεις» υπεράντλησης του υπόγειου υδροφορέα με γεωτρήσεις (που έχει επιβαρυνθεί και από τις αντλήσεις των εταιρειών εμφιάλωσης νερού), νομίζουμε ότι, ξεπερνώντας αγκυλώσεις και αντιθέσεις του παρελθόντος, πολιτική ισχύ, αλαζονεία ή λογικές “ninmby” (not in my back yard – όχι στη δική μου αυλή), πρέπει να τεθεί σε προτεραιότητα η εξέταση της πρότασης αυτής.
Και επειδή σίγουρα θα τεθεί το ζήτημα των πόρων για την υλοποίησής της, θεωρούμε ότι όλες οι πηγές χρηματοδότησης (εθνικές, ευρωπαϊκές) θέτουν -διακηρυκτικά τουλάχιστον- σε πρώτη προτεραιότητα τέτοιες προτάσεις.
Την πρότασή μας αυτή την θέτουμε υπόψη αγροτών και των συλλόγων τους, των Δήμων, αλλά και πολιτών, φορέων και πολιτικών δυνάμεων των Ιωαννίνων και -όπως αυτονόητο είναι- και των αντίστοιχων της Θεσπρωτίας, για την διεκδίκησή της, με στόχο την προστασία των οικοσυστημάτων λίμνης Παμβώτιδας και Ποταμού Καλαμά, με ταυτόχρονη την αντιμετώπιση σε ικανό βαθμό και την έλλειψη νερού, ενός δημόσιου αγαθού, που απειλείται με πλήρη ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση.
Αλεξίου Παύλος
Κώτσης Σπύρος
Μπότσαρης Θόδωρος
Νταής Βασίλης,
Ράπτης Χριστόφορος,
Φάτσιος Αλκης,
Χεκίμογλου Αχιλλέας, μέλη της «ιστορικής» εκείνης Επιτροπής Αγώνα Καλαμά (1988)
