Γράφει ο Σωτήρης Γιάκης
Η νέα Ακαδημαϊκή χρονιά ξεκινά αλλά η Ηγουμενίτσα παραμένει σιωπηλή.
Η Ηγουμενίτσα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Μια πόλη που κάποτε έσφυζε από ζωή και προοπτικές, τώρα κινδυνεύει να γίνει μια πόλη-φάντασμα. Αν δεν δράσουμε άμεσα, μέχρι το 2030 η ερήμωση θα είναι αναπόφευκτη. Ποιος ευθύνεται γι’ αυτήν την κατάσταση; Και τι μπορούμε να κάνουμε για να αναστρέψουμε την πορεία;
ΑΠΟ ΤΟΥΣ 2.000 ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΡΗΜΙΑ
Η Ηγουμενίτσα, μια πόλη που κάποτε έσφυζε από ζωή με 1.500 – 2.000 φοιτητές να ζωντανεύουν την τοπική κοινωνία και να ενισχύουν την τοπική οικονομία, οδεύει ολοταχώς προς την πλήρη ερήμωση.
Σήμερα, χωρίς τα τμήματα των ΤΕΙ και με τη νεολαία να απομακρύνεται συνεχώς, η πόλη κινδυνεύει να μετατραπεί σε μια σύγχρονη “Σπιναλόγκα” (το πρώην Ξενία είναι ήδη), με το μέλλον της να μοιάζει πιο σκοτεινό από ποτέ. Αιτία αυτής της παρακμής είναι η αδράνεια των τοπικών αρχών και η καταστροφική απουσία διεκδικήσεων από τους πολιτικούς που κατέχουν τις θέσεις εξουσίας.
Πριν από λίγα χρόνια, η Ηγουμενίτσα ήταν ένα σημείο αναφοράς για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ήπειρο, με τμήματα που προσέλκυαν φοιτητές από όλη την Ελλάδα.
Το Τμήμα Ιχθυοκομίας και Αλιείας, το Τμήμα Εφαρμογών Ξένων Γλωσσών και το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων αποτελούσαν τους βασικούς πυλώνες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην περιοχή, προσφέροντας ζωτική οικονομική ανάσα και δημιουργώντας έναν ενεργό πυρήνα νεολαίας.
Ωστόσο, όλα αυτά εξαφανίστηκαν με την μεταρρύθμιση Διαμαντοπούλου αρχικά και το καταστροφικό Σχέδιο «Αθηνά» του 2013, το οποίο οδήγησε σε συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων, αφήνοντας την πόλη με ελάχιστη ή μηδαμινή ακαδημαϊκή παρουσία.
Με τις συνεχείς μεταρρυθμίσεις στην ανώτατη εκπαίδευση, η Ηγουμενίτσα έχει πλέον βρεθεί εκτός των ακαδημαϊκών σχεδιασμών του Πανεπιστημίου Ηπείρου. Και αυτό παρά τις υποσχέσεις για θερινά σχολεία, συνέδρια και αξιοποίηση των κτιριακών υποδομών του πρώην ΤΕΙ Ηπείρου στην πόλη.
Ακόμα και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων φαίνεται να έχει ξεγράψει την Ηγουμενίτσα. Παρά τις κατά καιρούς υποσχέσεις για θερινά σχολεία, συνέδρια κ.λπ. στο κτίριο του πρώην ΤΕΙ, δεν καταφέρνει κάθε χρόνο να δαπανήσει ούτε τα στοιχειώδη για να καθαρίσει τα… χορτάρια. Όσο για τον ακαδημαϊκό του ρόλο, έχει γίνει σε όλους σαφές ότι η Ηγουμενίτσα δεν υπάρχει στους σχεδιασμούς του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (ή μάλλον, Πανεπιστημίου… Ιωαννίνων και μόνο, όπως θέλει να είναι).
ΠΟΙΟΙ ΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ;
Οι ευθύνες για την κατάσταση αυτή δεν είναι ανώνυμες.
Άννα Διαμαντοπούλου
Η Άννα Διαμαντοπούλου, πρώην υπουργός Παιδείας, έρχεται την Δευτέρα στην Ηγουμενίτσα να ζητήσει υποστήριξη για τις εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ. Η ίδια είχε νομοθετήσει την αρχή του τέλους για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην πόλη, καθώς επί θητείας της ξεκίνησαν οι συγχωνεύσεις και οι καταργήσεις τμημάτων. Πώς περιμένει λοιπόν να στηριχθεί από μια πόλη που βυθίστηκε στην παρακμή από πολιτικές αποφάσεις που η ίδια μεθόδευσε;
Αντώνης Μπέζας
Τεράστιο μερίδιο ευθύνης, ωστόσο, για το κλείσιμο των τμημάτων στην Ηγουμενίτσα φέρει ο Αντώνης Μπέζας, ο βουλευτής Θεσπρωτίας και υφυπουργός της κυβέρνησης Σαμαρά την περίοδο εφαρμογής του Σχεδίου «Αθηνά». Παρά τη θέση του στην κυβέρνηση, αρκέστηκε σε έναν ρόλο θεατή, χωρίς να προβάλει αντίσταση ή να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της περιοχής. Δεν κατάφερε ούτε καν να ασκήσει την ελάχιστη πίεση για να διατηρηθούν τα τμήματα στην πόλη, όπως έκαναν οι βουλευτές άλλων περιοχών. Ο Μπέζας άφησε το Σχέδιο «Αθηνά» να σαρώσει την Ηγουμενίτσα, οδηγώντας την σε εκπαιδευτική παρακμή.
Βασίλης Γιόγιακας
Και εδώ έρχεται η ντροπιαστική στάση του νυν βουλευτή Θεσπρωτίας, Βασίλη Γιόγιακα. Παρά τις ευκαιρίες που του δόθηκαν, απέτυχε παταγωδώς να διατηρήσει αλλά και να επαναφέρει, έστω και μια εκπαιδευτική δομή στην πόλη.
Ο Γιόγιακας, αντί να ασχοληθεί με τα καίρια ζητήματα που αφορούν την ανάπτυξη της περιοχής, περιορίστηκε σε μικροεξυπηρετήσεις και άσκοπες δημόσιες σχέσεις.
Αντί να πιέσει για την επαναφορά πανεπιστημιακών τμημάτων, ο ίδιος φαίνεται να συναινεί στην τουριστική αξιοποίηση του εγκαταλειμμένου κτιρίου του ΤΕΙ, ευθυγραμμισμένος με τη δημοτική αρχή Νταή, η οποία επίσης κοιτά προς τουριστική ανάπτυξη αντί για ακαδημαϊκή.
Επί τρεις θητείες, περιορίζεται στη μικροπολιτική επιβίωση παντελώς ανύπαρκτος στα μεγάλα, καίρια και φλέγοντα ζητήματα του τόπου.
Με ένα ολόκληρο δίκτυο υπαλλήλων που του παρέχει το κράτος για στελέχωση του πολιτικού του γραφείου, να το έχει επιφορτίσει με το «ιερό καθήκον» να τον ενημερώνει αλλά και να τον «συντονίζει» διαρκώς για τις κηδείες, τα μνημόσυνα και της πάσης φύσεως κοινωνικές εκδηλώσεις, τις οποίες δεν παραλείπει ποτέ.
Η παρουσία του εξαντλείται σε τυπικές τελετές και κοινωνικές συναναστροφές, χωρίς ουσιαστική διεκδίκηση για τα κρίσιμα θέματα που «καίνε» την περιοχή.
Η πολιτική του δράση αναλώνεται σε δημόσιες σχέσεις και συντήρηση ενός πελατειακού δικτύου, τη στιγμή που η πόλη τον έχει ανάγκη για να διεκδικήσει σθεναρά την επιστροφή της νεολαίας και την αποτροπή της εκπαιδευτικής αποξένωσης.
ΑΛΛΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΙ – ΕΜΕΙΣ;
Σε αντίθεση με αυτόν, άλλοι βουλευτές απέδειξαν ότι όταν υπάρχει θέληση και πολιτική βούληση, οι μάχες μπορούν να κερδηθούν.
Η Θεοδώρα Τζάκρη στην Έδεσσα πάλεψε με σθένος για να διατηρήσει το Πανεπιστημιακό Τμήμα στην πόλη της, πετυχαίνοντας τη διατήρησή του μέχρι το 2022 και είναι σίγουρο ότι, αν παρέμενε κυβερνητικός βουλευτής (όπως ο Γιόγιακας) το τμημα θα λειτουργουσε ακόμα. Αν και οι δυσκολίες ήταν πολλές και οι πιέσεις έντονες, δεν έκανε πίσω και κατάφερε να διασφαλίσει ότι η πόλη της δεν θα μείνει χωρίς τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Ο Κώστας Τζαβάρας, βουλευτής Ηλείας, έδωσε σκληρές μάχες για το Πανεπιστημιακό Τμήμα Πύργου Αν και το τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών στον Πύργο τελικά έκλεισε, ο Τζαβάρας έδωσε έναν πραγματικό αγώνα, αντιστάθηκε μέχρι τέλους και κατόρθωσε να διατηρήσει τη λειτουργία του τμήματος για όσο το δυνατόν περισσότερο. Οι πιέσεις του δημιούργησαν τη θετική εικόνα ενός βουλευτή που πολεμά για τον τόπο του. Το αντίθετο βλέπουμε στη Θεσπρωτία, όπου η πολιτική ηγεσία παραμένει αδιάφορη.
Η ΑΔΡΑΝΕΙΑ ΜΑΣ, ΜΑΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ
Αλλά δεν είναι μόνο οι πολιτικοί που φταίνε. Εμείς, οι πολίτες της Ηγουμενίτσας, έχουμε βολευτεί στην απάθειά μας. Παρακολουθούμε την πόλη μας να βουλιάζει και δεν κάνουμε τίποτα. Και στις εκλογές; Ψηφίζουμε ξανά τους ίδιους ανθρώπους που μας οδήγησαν εδώ.
Μέχρι πότε θα ανεχόμαστε αυτή την κατάσταση;
Η Ηγουμενίτσα δεν πρέπει να δεχτεί τη μοίρα που κάποιοι έχουν σχεδιάσει για αυτήν.
Ούτε οι πολίτες της πρέπει να παραμένουν απαθείς. Το εκλογικό σώμα συνεχίζει να δίνει ψήφο εμπιστοσύνης σε πολιτικούς που παρακολουθούν το μέλλον της πόλης να καταρρέει, χωρίς να αντιδρούν, χωρίς να διεκδικούν.
Ο κόσμος πρέπει να ξυπνήσει και να απαιτήσει την ανάκαμψη της πόλης. Χωρίς νεολαία, χωρίς ακαδημαϊκή παρουσία, χωρίς ανάπτυξη, η Ηγουμενίτσα θα μετατραπεί σε μια πόλη-φάντασμα της Ηπείρου. Μια πόλη χωρίς μέλλον. Μια πόλη που κανένας νέος δεν θα θέλει να μείνει καθώς θα λείπουν οι συναναστροφές με ανθρώπους της γενιάς τους
Η τοπική κοινωνία, δείχνει μια πρωτοφανή αδράνεια. Αποδέχεται την παρακμή σαν αναπόφευκτο γεγονός, σαν να έχει παραδοθεί στη μοίρα της. Ο κόσμος παρακολουθεί αμέτοχος την πόλη του να βυθίζεται στην αφάνεια, να μετατρέπεται σιγά-σιγά σε μια σύγχρονη Σπιναλόγκα. Όμως, όσο παραμένει παθητικός, επιτρέπει στους ίδιους πολιτικούς να επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη. Η Ηγουμενίτσα παραμένει όμηρος ενός αποτυχημένου πολιτικού κατεστημένου, που διατηρεί την πόλη δεμένη στα αδιέξοδα του παρελθόντος.
Ο κόσμος, που έχει υποστεί αυτή την παρακμή, πρέπει να αναλογιστεί τις επιλογές του στις επόμενες εκλογές. Γιατί τόσα χρόνια οι πολίτες της Ηγουμενίτσας ψηφίζουν ξανά και ξανά τους ίδιους ανθρώπους που λυμαίνονται την πολιτική σκηνή του τόπου και τον οδηγούν στην παρακμή;
Γιατί επιτρέπουν στους ίδιους ανθρώπους που, αντί να δώσουν μάχες για την πόλη τους, την έχουν εγκαταλείψει στη μοίρα της, να συνεχίζουν να κατέχουν τα ηνία;
Γιατί αποδέχονται το μέλλον της Ηγουμενίτσας να είναι μια πόλη που το 2030 δεν θα θυμίζει σε τίποτα το ζωντανό κέντρο νεολαίας που υπήρξε κάποτε;
ΘΑ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ ΝΑ ΒΟΥΛΙΑΞΕΙ;
Η Ηγουμενίτσα έχει τεράστιες δυνατότητες. Με το λιμάνι της, την παράδοση στην ιχθυοκαλλιέργεια, την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, μπορεί να γίνει κέντρο ανάπτυξης και προόδου. Αλλά χρειάζεται δράση.
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ;
Η Ηγουμενίτσα είναι μια πόλη που αργοπεθαίνει. Αν δεν ληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες για την επαναφορά της ακαδημαϊκής δραστηριότητας και την προσέλκυση νεολαίας, η πόλη θα έχει αδειάσει από ζωή μέχρι το 2030.
Πρέπει να διεκδικηθεί η επαναλειτουργία τμημάτων του Πανεπιστημίου Θεσπρωτίας, όπως ένα τμήμα Ιχθυοκαλλιέργειας, που να συνδέεται με τις τοπικές βιομηχανίες και να συσταθεί ένα τμήμα Ναυτιλιακών, που να συνάδει με το λιμάνι.
Επιπλέον, πρέπει να αξιοποιηθεί το κτίριο του πρώην ΤΕΙ για θερινά σχολεία και συνέδρια, συνεργαζόμενο με διεθνή πανεπιστήμια. Οι προτάσεις για τη δημιουργία θερινών σχολείων και συνεργασιών με ξένα πανεπιστήμια, καθώς και η αξιοποίηση του κτιρίου του πρώην ΤΕΙ για ερευνητικούς σκοπούς, είναι προτάσεις που πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα. Ειδικά τώρα που το νομοθετικό πλαίσιο επιτρέπει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημιακών τμημάτων, η πόλη θα μπορούσε να αξιοποιήσει τη συγκυρία και να φέρει καινούριες επενδύσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ειδικά οι Αρχιτεκτονικές Σχολές όλου του πλανήτη θα μπορούσαν να κατακλύζουν το διάσημο διατηρητέο του εμβληματικού αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη και την πόλη μας κάθε καλοκαίρι σε summer schools & camps.
Μέχρι στιγμής, ο βουλευτής Γιόγιακας και η δημοτική αρχή, αντί να πιέσουν για την ακαδημαϊκή αξιοποίηση του κτιρίου, ονειρεύονται… τουριστική αξιοποίηση. Αν συνεχίσουμε έτσι, θα μείνουμε με το όνειρο και με μια πόλη σε πλήρη ερήμωση. Ήρθε η ώρα οι πολίτες να ξυπνήσουν και να απαιτήσουν περισσότερα από αυτούς που τους εκπροσωπούν!
ΞΥΠΝΗΣΤΕ! Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΤΩΡΑ
Αρκετά με τις ευγένειες και τις δικαιολογίες. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ: Οι εκπρόσωποί μας πρέπει να λογοδοτήσουν. Θέλουμε να ξέρουμε τι έκαναν – ή δεν έκαναν – για να προστατεύσουν τα συμφέροντα της πόλης.
Ήρθε η στιγμή να αναλάβουμε δράση. Να απαιτήσουμε, να διεκδικήσουμε, να αλλάξουμε. Η Ηγουμενίτσα αξίζει καλύτερα. Οι επόμενες γενιές μας θα μας κρίνουν για τις επιλογές μας σήμερα.
ΠΩΣ ΘΑ ΜΑΣ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΙΕΣ;
Θα μας θυμούνται ως αυτούς που άφησαν την πόλη να ερημώσει; Ή ως εκείνους που αγωνίστηκαν για ένα καλύτερο μέλλον; Η επιλογή είναι δική μας.
ΕΝΑ ΚΑΛΕΣΜΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
Ας σταματήσουμε να περιμένουμε από τους άλλους να λύσουν τα προβλήματά μας. Ας γίνουμε εμείς η αλλαγή που θέλουμε να δούμε. Ας απαιτήσουμε περισσότερα από τους εκπροσώπους μας. Ας στηρίξουμε νέους ανθρώπους με όραμα και ικανότητες.
ΚΛΕΙΝΟΝΤΑΣ
Η Ηγουμενίτσα δεν είναι απλώς μια πόλη. Είναι το σπίτι μας. Είναι ο τόπος όπου μεγαλώνουν τα παιδιά μας. Ας μην τον αφήσουμε να παρακμάσει περαιτέρω. Ας αγωνιστούμε για ένα μέλλον φωτεινό, για μια πόλη ζωντανή και ακμάζουσα.
Σωτήρης Γιάκης
Ένας πολίτης που αρνείται να δει την Ηγουμενίτσα να ερημώνει. Είμαι εδώ για να αγωνιστώ. Εσύ;