* Των Μιχάλη Τζομάκα – Θανάση Θεοδώρου
Το όραμα μιας ενωμένης Ευρώπης ανέτελλε διστακτικά ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα καθώς διανοούμενοι και πολιτικοί εκείνης της εποχής διέβλεπαν στην ένωση των ευρωπαϊκών κρατών τη λύση στο πρόβλημα των συχνών ευρωπαϊκών πολεμικών συγκρούσεων. Ο Βίκτορ Ουγκώ διατύπωνε ήδη από το 1849 την ιδέα των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης στα πρότυπα των ΗΠΑ ενώ ακολούθησε και πλήθος άλλων.
Στα μέσα του 20ου αιώνα, μετά από δύο Παγκόσμιους Πολέμους, η ανάγκη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ξεκίνησε να παίρνει σάρκα και οστά. Οι πρωτεργάτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) υπό τη σκέπη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Ένωσης (Ε.Ο.Κ.) εκείνη την εποχή, είχαν τη διορατικότητα να συμπεράνουν ότι η ένωση για να επιβιώσει έπρεπε να είναι αρχικά οικονομική και έπειτα πολιτική.
Η πολιτική ένωση, σε αντίθεση προς την οικονομική, δεν θα μπορούσε να επιβληθεί στους ευρωπαϊκούς λαούς από τα πάνω. Ο μόνος τρόπος για την επιβίωσή της θα ήταν εάν προέκυπτε ως ανάγκη των ίδιων των λαών, δηλαδή από την ανάγκη των ίδιων των πολιτών να στηρίξουν το μέλλον τους σε ένα περιβάλλον ειρήνης και ανάπτυξης διαποτισμένο από τα ιδανικά της Γαλλικής Επανάστασης για ελευθερία, ισότητα και αδελφοσύνη.
Σήμερα, το όραμα των πρωτεργατών της Ε.Ε. για μια ένωση των λαών με αλληλεγγύη, στη βάση της ισότιμης συμμετοχής, μοιάζει πολύ μακρινό. Η Ε.Ε. είναι στην πραγματικότητα μια ένωση κυβερνήσεων και όχι πολιτών. Η επικράτηση του νεοφιλελεύθερου δόγματος με την πλήρη κυριαρχία της ελεύθερης αγοράς, τον αποστεωμένο κρατικό παρεμβατισμό, την ασυδοσία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και την προώθηση των συμφερόντων των πολυεθνικών αποτέλεσε την ταφόπλακα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Η οικονομική κρίση του 2008 και η αντίδραση της Ε.Ε. στη κρίση χρέους που αυτή έφερε σε κράτη – μέλη όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία απέδειξε ακόμη και στον πιο ένθερμο ευρωπαϊστή ότι η Ε.Ε. είναι μια ένωση οικονομικών συμφερόντων με αντιλαϊκό πρόσημο. Η εφαρμογή των μνημονίων στα κράτη – μέλη που αντιμετώπισαν πρόβλημα δανεισμού και κυρίως η μετατροπή της Ελλάδας σε πειραματόζωο των πιο βάρβαρων νεοφιλελεύθερων πολιτικών, απέδειξε στην πράξη ότι πραγματική ατζέντα του διευθυντηρίου της Ε.Ε. είναι η καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων, η εκποίηση του δημόσιου πλούτου και των πλουτοπαραγωγικών πηγών των χωρών και εν γένει η λειτουργία προς όφελος των λίγων.
Μέσα στη δίνη της κρίσης ο ευρωσκεπτικισμός έφτασε στα ύψη. Εκφράστηκε λιγότερο μέσω του τμήματος της Αριστεράς που διακατέχεται από αντιευρωπαϊκά αισθήματα και πολύ περισσότερο μέσω ακροδεξιών και φασιστικών μορφωμάτων. Η Ευρώπη μοιάζει να βουλιάζει στο βούρκο των ανομημάτων της. Φαντάσματα του παρελθόντος βγαίνουν από το χρονοντούλαπο της ιστορίας, θέτοντας με τη μισαλλόδοξη ρητορεία και πρακτική τους σε άμεσο κίνδυνο τους δημοκρατικούς θεσμούς, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ευρωπαϊκές αξίες. Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα τρέμει συθέμελα…!
Σε αυτό το θολό και απαισιόδοξο τοπίο, η ανάδυση της Αριστεράς με τις πάγιες αξίες της για ισότητα και κοινωνική δικαιοσύνη φέρει την ελπίδα. Στην Ελλάδα το ενδεχόμενο της εξουσίας από μια κυβέρνηση της Αριστεράς, μιας κυβέρνησης με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ, είναι πλέον ορατό εάν όχι βεβαιότητα. Στην Ισπανία το κίνημα των Podemos, ένα κίνημα που αναδείχτηκε στις πλατείες και στη μάχη έναντι των πλειστηριασμών, έρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις. Στην Ιρλανδία το αριστερό Sinn Fein αναρριχάται διαρκώς. Στην Ιταλία γίνονται προσεκτικές και ελπιδοφόρες κινήσεις για την κοινή συμπόρευσης των κομμάτων της Αριστεράς.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη τα Αριστερά φιλοευρωπαϊκά κόμματα κερδίζουν έδαφος στην προτίμηση των πολιτών και το ποτάμι της κοινωνικής δικαιοσύνης φουσκώνει. Είναι εξοργιστικό και ταυτόχρονα παράλογο να απαιτείται από τους Ευρωπαϊκούς λαούς η απόλυτη ταύτιση με τις ιδέες και τις αξίες του νεοφιλελευθερισμού. Είναι πέρα από κάθε λογική δημοκρατικής σκέψης η εμμονή στο μονόδρομο του αποτυχημένου μοντέλου της χρηματοπιστωτικής φούσκας και της οικονομίας της ελεύθερης αλλά συνάμα κρατικοδίαιτης αγοράς.
Η δημοκρατία προϋποθέτει τη διαλεκτική και διαλεκτική δίχως δίπολα διαρκούς αμφισβήτησης δεν υφίσταται. Η Αριστερά είναι εκείνη που σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, καλείται να διεκδικήσει το δίκαιο στο όνομα των από κάτω, των πολλών έναντι των λίγων. Είμαστε το 99% και η άλλη πλευρά του δίπολου εκφράζει τα συμφέροντα του 1%. Μοναδικό μας χρέος εκείνο της προάσπισης των λαϊκών συμφερόντων.
Η επιτυχία του εγχειρήματος της Αριστερής διακυβέρνησης είναι κομβικής σημασίας έτσι ώστε να περάσουμε από την Ευρώπη της ύφεσης και της λιτότητας στην Ευρώπη της ανάπτυξης και της προοπτικής, από την Ευρώπη της απορρύθμισης και της εκμετάλλευσης σε εκείνη της ασφαλούς και επαρκώς αμειβόμενης εργασίας. Η αναγκαιότητα της μετάβασης από την Ευρώπη του μίσους και του ρατσισμού στην Ευρώπη της αλληλεγγύης και της δημοκρατίας προϋποθέτει την άνοδο και επικράτηση της Αριστεράς και των πανανθρώπινων αξιών της.
Το πολλά υποσχόμενο ταξίδι της ανατροπής ξεκινά από την Ελλάδα. Ωστόσο, η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις επερχόμενες εκλογές δεν αρκεί από μόνη της. Απαιτείται η μεγαλύτερη δυνατή εκλογική στήριξη στο ΣΥΡΙΖΑ έτσι ώστε να αυξηθεί η διαπραγματευτική ισχύς της επόμενης ελληνικής κυβέρνησης. Σε περίπτωση αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ θα αναδειχθεί η ισχυρή λαϊκή θέληση για αλλαγή πορείας και θα αποσοβηθεί ο κίνδυνος εξάρτησης από πολιτικούς σχηματισμούς που θα αποτελούσαν τροχοπέδη στην εφαρμογή του ριζοσπαστικού και ταξικά μεροληπτικού προγράμματός του.
Βασική προϋπόθεση στήριξης αλλά και λαϊκού ελέγχου μιας κυβέρνησης της Αριστεράς δεν είναι άλλη από αυτή του ζωντανού, ανεξάρτητου και ισχυρού λαϊκού κινήματος. Η στήριξη της Αριστεράς ευρύτερα αλλά και μιας επερχόμενης Αριστερής κυβέρνησης πιο συγκεκριμένα δεν μπορεί να βασιστεί στη λογική της ανάθεσης. Η συμμετοχική δημοκρατία προϋποθέτει την ενεργή συμμετοχή όλων μας αλλά και τη διαρκή αμφισβήτηση. Η πραγματική δύναμη της Αριστεράς δεν είναι άλλη από αυτή του κινήματος και για το σκοπό αυτό απαιτείται η συμπόρευση όσο το δυνατό περισσότερων δυνάμεων.
Αυτή τη στιγμή, στον παρόντα ιστορικό χρόνο, είναι αναγκαίο να παραμείνουμε όλοι μαζί σταθερά προσανατολισμένοι στο στόχο της απαλλαγής από τα μνημόνια, τη διαφθορά, τη διαπλοκή και την αναξιοκρατία. Να μείνουμε πιστοί στο όραμα της οικοδόμησης μιας Ελλάδας απαλλαγμένης από το δυσβάσταχτο χρέος, νοικοκυρεμένης και παραγωγικής. Μιας Ελλάδας με ισότητα, δικαιοσύνη, αδελφοσύνη και δημοκρατία σε μια Ευρώπη με αλληλεγγύη, ανθρωπισμό και ευημερία. Αργότερα βλέπουμε, ο χρόνος δεν είναι στατικός και οι συνθήκες διαμορφώνονται στην πράξη, όλα είναι πιθανά και θα είμαστε εκεί να τα διεκδικήσουμε.
Καλό μας ταξίδι και καλή δύναμη! Θα νικήσουμε!
Μιχάλης Τζομάκας Θανάσης Χ. Θεοδώρου
Ιατρός Κοινωνιολόγος
Μέλη της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ Θεσπρωτίας