γράφει ο Βαγγέλης Γρ. Αθανασίου
Η ενεργειακή κρίση, θέτει για άλλη μια φορά το ζήτημα της μετακίνησης πέρα από τον συνήθη και κλασικό τρόπο είτε εντός αστικών περιοχών είτε εκτός.
Η κουβέντα για τον περιορισμό της μετακίνησης ή έστω την διαμόρφωση ενός εναλλακτικού πλαισίου δεν είναι καινούρια και συνάδει με το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα.
Όμως στις μέρες επανέρχεται κυρίως επειδή η ανάγκη είναι πιο άμεση και χρήζει γρήγορων λύσεων.
Έτσι όλο το μοντέλο των μετακινήσεων επανεξετάζεται από ειδικούς, κυβερνήσεις αλλά και τις ίδιες τις βιομηχανίες που βλέπουν ότι το παραδοσιακό μοντέλο να έχει εδώ και καιρό φτάσει στο όριο του. Θα ρωτήσετε τώρα ποιο όριο και ποιο μοντέλο μετακίνησης; Η αστική μετακίνηση με το αυτοκίνητο, ο αυξημένος όγκος μεταφορών δια ξηράς και δια θαλάσσης, οι αερομεταφορές τα υπερατλαντικά ταξίδια, όλα υπό εξέταση εδώ και καιρό όμως από που θα γίνει η αρχή; Ας βάλουμε όμως τα πράγματα σε μια λογική σειρά.
Στην τελευταία σύσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ορίστηκαν τέσσερις άξονες πολιτικών με στόχο να μην αυξηθεί η μέση θερμοκρασία του πλανήτη πέρα από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου.
Οι άξονες αυτοί έχουν ως εξής:
• κινητοποίηση δημόσιων πόρων
• συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα
• τιμολόγηση του άνθρακα
• συνοχή μεταξύ των οικονομικών πολιτικών
Στους πρώτους δύο στόχους μπορούμε να αναφέρουμε την διαμόρφωση υποδομών εναλλακτικών πηγών ενέργειας με δημόσια και ιδιωτική πρωτοβουλία με την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων όπως και το κόστος γεφύρωσης του ενός μοντέλου με το άλλο συν τις όποιες άλλες απαιτούμενες ενέργειες.
Στους δύο τελευταίους βέβαια πέρα από την εγκατάλειψη του παραδοσιακού μοντέλου της καύσης γαιανθράκων για την παραγωγή ενέργειας, μπορούμε να συμπεριλάβουμε την αύξηση του κόστους χρήσης ορυκτών καυσίμων για τον περιορισμό της μετακίνησης ή στην διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου, αφού σύμφωνα με μετρήσεις μόνο η κίνηση των ΙΧ στο αστικό τοπίο παράγει το 70% των ρύπων που είναι υπεύθυνοι για την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Επομένως η αύξηση των τιμών ενέργειας θα έρχονταν, όχι στον βαθμό που την βιώνουμε, πλην όμως θα ερχόνταν. Έτσι ο δεύτερος άξονας της συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς αποκτά μια ξεχωριστή παράμετρο. Αυτή των νέων στόχων που έχει θέσει η αυτοκινητοβιομηχανία για τον ίδιο της τον εαυτό. Και αυτοί δεν είναι άλλοι πλέον από την ηλεκτροκίνηση με βραχυπρόθεσμο στόχο η μετακίνηση στον αστικό ιστό να γίνεται σε συντριπτικό ποσοστό με ηλεκτροκινούμενα οχήματα.
Πέρα από την αλλαγή της χρήσης ενέργειας και της εγκατάλειψης των ορυκτών καυσίμων, το αυτοκίνητο ως μέσο μεταφοράς στην πόλη καθίσταται ασύμφορο και χρονοβόρο ακόμη κι’ αν κινείται ηλεκτρικά. Ατελείωτο μποτιλιάρισμα και αναζήτηση πάρκινγκ κλέβουν χρόνο και ταλαιπωρούν τους οδηγούς καθημερινά…
Λύση η χρονομίσθωση
Έτσι η πώληση αυτοκινήτων σε ιδιώτες περνά στην διάσταση της χρονομίσθωσης για βραχυπρόθεσμο ή για στοχευμένες μετακινήσεις. Ελάχιστο κατά τα φαινόμενα κόστος για τον καταναλωτή, προσοδοφόρο όμως για τις αυτοκινητοβιομηχανίες που βρίσκουν έναν εναλλακτικό και βιώσιμο τρόπο διάθεσης των προϊόντων τους.
Εταιρείες όπως η Mercedes και η BMW έχουν ήδη αναπτύξει τον στόλο ενοικιαζόμενων ή χρονομισθωμένων οχημάτων ανά διαδρομή με την χρήση μιας εφαρμογής από το κινητό στις μεγαλουπόλεις. Μοντέλα μετακίνησης όπως το car to go (Mercedes) ή το drive now (BMW) είναι η αρχή ενός άλλου μοντέλου χρήσης της αυτοκίνησης. Και αυτός ο στόλος σταδιακά μετεξελίσσεται σε ηλεκτροκινούμενος.
Έτσι το αυτοκίνητο ως σύμβολο κοινωνικής καταξίωσης περνά σε δεύτερη μοίρα και από χρηστικό σκοπό για ορισμένο χρόνο.
Αν τα παραπάνω τα συνδυάσουμε με τα εναλλακτικά μοντέλα ενοικίασης ηλεκτρικά κινούμενων δικύκλων (σκούτερ και πατίνια), κλασικά και ηλεκτροκινούμενα ποδήλατα τότε σίγουρα η μετακίνηση μας αλλάζει ριζικά.
Στα παραπάνω συγκαταλέγεται και ο συνδυασμός την φτηνή και μαζική χρήση των δημοσίων μέσων μεταφοράς με κλασικό παράδειγμά το εισιτήριο των 9 ευρώ για ένα μήνα που θεσπίστηκε ως βοήθεια για τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης στην Γερμανία.
Η ιδέα αυτή εξετάζεται και ως μόνιμο μοντέλο για τον περιορισμό των αυτοκινήτων εντός του αστικού ιστού. Κατά συνέπεια βλέπουμε που οδηγούνται οι τάσεις σήμερα. Σε επόμενο δημοσίευμα μας θα εξετάσουμε τα μοντέλα μετακίνησης εκτός πολεοδομικού ιστού, τις μεταφορές και τα υπερατλαντικά ταξίδια.