Με μια εκτενή ανακοίνωση που εστάλη πέντε λεπτά μετά τα μεσάνυχτα, η ΟΛΗΓ Α.Ε. επιχειρεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν μετά τη δημοσιοποίηση του Master Plan και να απαντήσει στην έντονη κριτική που έχει ασκηθεί.
Η ανακοίνωση έρχεται λίγο πριν το θέμα φτάσει στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου, ενώ έχουν ήδη προηγηθεί σχετικές αποφάσεις από τα Δημοτικά Συμβούλια Ηγουμενίτσας και Φιλιατών, όπου το σχέδιο έχει προκαλέσει πολλές και ομόφωνες αντιδράσεις.
Η διοίκηση του Οργανισμού υποστηρίζει ότι το νέο Master Plan «είναι ακριβώς το ίδιο χωροταξικά» με το εγκεκριμένο του 2014, «στο οποίο όλες οι χρήσεις παραμένουν ίδιες» και, όπως αναφέρεται, «αξιοποιούνται με πιο αποτελεσματικό τρόπο οι χώροι του λιμένα». Ωστόσο, στο ίδιο κείμενο αναγνωρίζεται ότι εντάσσονται νέες χρήσεις στη Γ1 φάση του λιμένα, η οποία θα παραδοθεί εντός του 2026, για την «ομαλότερη λειτουργία και αποσυμφόρηση του λιμένα εξωτερικού».
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η «αδειοδότηση χώρου logistic για την ανάπτυξη των συνδυασμένων μεταφορών» – αλήθεια πώς θα γίνουν… συνδυασμένες μεταφορές χωρίς τρένο; Αν ενδιαφέρονταν τόσο η ΟΛΗΓ ΑΕ για τις συνδυασμένες μεταφορές γιατί προχώρησε στη λύση και εκκαθάριση της ΕΠΙ.ΧΕΙ.ΠΑ. ΑΕ που είχε ιδρυθεί ακριβώς για το σκοπό αυτό;
Περιλαμβάνεται επίσης η «φόρτωση αδρανών με μεθόδους χωρίς περιβαλλοντικές επιπτώσεις» (σ.σ. για τα… χύδην ούτε λέξη… αλήθεια τι είδους διαχείριση χωρίς περιβαλλοντικές επιπτώσεις μπορεί να γίνει στα χύδην;;;) – μια διατύπωση που εγείρει ερωτήματα, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη χρήση δεν υπήρχε σε κανένα από τα προηγούμενα Master Plan, παρά τους ισχυρισμούς της ΟΛΗΓ.
Επίσης, στην τελευταία προβλήτα της Γ1 φάσης προβλέπονται, όπως αναφέρει η εταιρεία, «ελαφρά έργα για ελαφρές εργασίες» που θα εκτελούνται κατά τη διάρκεια του ελλιμενισμού των πλοίων – αν και παραμένει ασαφές πόσο… ελαφρές και τί είδους θα είναι αυτές οι εργασίες.
Όσον αφορά τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, η ΟΛΗΓ διευκρινίζει ότι «η χρήση της είναι αποκλειστικά για τουριστικά σκάφη και μικρά πλοία εσωτερικών δρομολογίων», με στόχο –όπως τονίζεται– την ανάπτυξη νέων επαγγελμάτων στην τοπική αγορά εργασίας, κατά τα πρότυπα της Πρέβεζας.
Εδώ όμως τίθεται το εύλογο ερώτημα: πόσο «τουριστικά» και πόσο «μικρά» είναι αυτά τα πλοία; Και κυρίως, αν οι δραστηριότητες ναυπηγοεπισκευής που προβλέπονται θα είναι πράγματι –όπως αναφέρεται αλλού– «χωρίς περιβαλλοντικές επιπτώσεις».
Για παράδειγμα, οι αντιρρυπαντικές ή αντι-fouling μπογιές που χρησιμοποιούνται στο φινίρισμα των πλοίων περιέχουν βιοκτόνα όπως τριβουτυλοκασσίτερο (TBT), χαλκό ή ψευδάργυρο, τα οποία αποτρέπουν την ανάπτυξη φυκιών και οστράκων στο κύτος. Πρόκειται για ουσίες ιδιαίτερα τοξικές για το θαλάσσιο περιβάλλον, με αποτέλεσμα η χρήση πολλών εξ αυτών να έχει ήδη περιοριστεί διεθνώς. Ακόμη και οι σύγχρονες εκδοχές τους, που βασίζονται σε χαλκούχα ή βιοδιασπώμενα συστατικά, παραμένουν επικίνδυνες για τους υδρόβιους οργανισμούς και απαιτούν ειδική διαχείριση.
Με αυτά τα δεδομένα, η αναφορά σε «ελαφρές εργασίες» ή σε δραστηριότητες «χωρίς περιβαλλοντικές επιπτώσεις» μοιάζει περισσότερο με ευχή παρά με τεκμηριωμένη διαβεβαίωση.
Παράλληλα, γίνεται λόγος για την «εγκατάσταση βάσης ανεφοδιασμού πλοίων γεώτρησης υδρογονανθράκων» στο Ιόνιο και την Αδριατική, που, σύμφωνα με τον Οργανισμό, «αποτελεί πυλώνα της εθνικής στρατηγικής». Το ότι μια Ιταλικών συμφερόντων ιδιωτική εταιρεία, χαράσσει… εθνική στρατηγική, μας ξεπερνάει!
Και όλα αυτά, ενώ επιμένει ότι «δεν προστέθηκαν νέες χρήσεις» αλλά «διατηρήθηκαν και αναδιαμορφώθηκαν οι υπάρχουσες». Μόνο που ούτε φόρτωση αδρανών, ούτε ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, ούτε βάση ανεφοδιασμού πλοίων υπήρχαν στα Master Plan του 2014. Αντίθετα, τότε προβλέπονταν μαρίνα, εμπορευματικό κέντρο και ανάπτυξη κρουαζιέρας.
Η ΟΛΗΓ αναφέρει ακόμη ότι τα «τουριστικά καταφύγια» Συβότων, Πλαταριάς και Σαγιάδας δεν περιλαμβάνονται στο Master Plan του λιμένα Ηγουμενίτσας, αλλά λειτουργούν ως ξεχωριστές επιχειρηματικές μονάδες, «στις οποίες επενδύονται κάθε χρόνο σημαντικά ποσά για αναβάθμιση υποδομών και αδειοδοτήσεις». Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι εγκαταστάθηκαν νέες τουαλέτες, ντουζ, πλυντήρια και pillar ηλεκτροδότησης.
Ωστόσο, εδώ προκύπτουν νέα και πολύ συγκεκριμένα ερωτήματα: έχουν πράγματι αδειοδοτηθεί οι λιμένες Πλαταριάς και Σαγιάδας ως τουριστικοί; Αν ναι, πότε και με ποια απόφαση;
Και αν όχι, με ποιο καθεστώς εισπράττονται τα τέλη και τα έσοδα που παρουσιάζονται ως προερχόμενα από «τουριστικούς λιμένες»; Ισχύει ακόμη η παλαιά υπουργική απόφαση που αφορούσε τον κρατικό ΟΛΗΓ, και αν ναι, μπορεί αυτή να εφαρμόζεται και σε ιδιωτικοποιημένη εταιρεία;
Επιπλέον, καταβάλλει ο ΟΛΗΓ το προβλεπόμενο τέλος τουριστικών λιμένων προς το Υπουργείο Τουρισμού για τις δραστηριότητες σε Πλαταριά και Σαγιάδα; Και τελικά, λειτουργούν νόμιμα οι εγκαταστάσεις αυτές, με εγκεκριμένο Ειδικό Κανονισμό Λειτουργίας τουριστικών σκαφών, ή εξακολουθούν να θεωρούνται αλιευτικά καταφύγια που «βαφτίστηκαν» προσωρινά τουριστικά;
Όσο για τη Μαρίνα της Ηγουμενίτσας, στο δελτίο τύπου δεν υπάρχει ούτε μία λέξη. Έργο που κάποτε παρουσιαζόταν ως βασικό αναπτυξιακός άξονας για την πόλη, φαίνεται να έχει διαγραφεί πλήρως από τον σχεδιασμό. Έτσι, η πόλη «παίρνει τη βρωμιά» της ναυπηγοεπισκευής τους, αλλά όχι το όφελος των τουριστικών σκαφών.
Επιπλέον, η μεταφορά του υδατοδρομίου στην Πλαταριά –όπου προβλέπεται τουριστικός λιμένας– προκαλεί απορίες σχετικά με την επάρκεια υποδομών και χώρων στάθμευσης στην περιοχή, αλλά και για το πώς συνδυάζεται αυτή η επιλογή με τον υποτιθέμενο στόχο αποσυμφόρησης του λιμένα Ηγουμενίτσας.
Εκτός, φυσικά, αν για να αποσυμφορηθεί ο λιμένας της Ηγουμενίτσας χρειάζεται να… «πνίξουμε» και την Πλαταριά.
Με τις ανωτέρω υπηρεσίες, ο λιμένας της Ηγουμενίτσας –σύμφωνα με την ΟΛΗΓ– «αναβαθμίζεται και καθίσταται πόλος έλξης για σκάφη αναψυχής από όλο το Ιόνιο αλλά και την Αδριατική». Χωρίς μαρίνα, βέβαια — το πώς ακριβώς θα γίνει πόλος έλξης ανήκει μάλλον στη σφαίρα του φανταστικού και του σουρεαλιστικού.
Τέλος, η ΟΛΗΓ Α.Ε. αναφέρει ότι συνεχίζει δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, όπως το πρόγραμμα «Γνωρίζοντας το Λιμάνι της Ηγουμενίτσας» για μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και την ετήσια οικονομική ενίσχυση των κοινωνικών παντοπωλείων των Δήμων της Θεσπρωτίας. Μια κίνηση που προβάλλεται ως ένδειξη κοινωνικής ευαισθησίας — αν και δύσκολα μπορεί να αντισταθμίσει τα ερωτήματα που γεννά το Master Plan. Άλλωστε, μπροστά στα εκατομμύρια των λιμενικών επενδύσεων, η ενίσχυση των κοινωνικών δομών φαντάζει περισσότερο ως… συμβολική χειρονομία παρά ως ουσιαστική εταιρική προσφορά. Καταξοδεύτηκε, θα έλεγε κανείς.
Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ένα Master Plan που παρουσιάζεται ως «ίδιο», ενώ στην πραγματικότητα διαφοροποιεί ριζικά τη φυσιογνωμία του λιμένα, χωρίς να δίνει σαφείς απαντήσεις για τη νομιμότητα, τη σκοπιμότητα και τις επιπτώσεις των νέων χρήσεων.
Το δελτίο τύπου μπορεί να εστάλη πέντε λεπτά μετά τα μεσάνυχτα, αλλά όσα περιλαμβάνει χρειάζονται πολύ περισσότερο φως για να αποσαφηνιστούν. Γιατί, όπως φαίνεται, η μόνη σταθερά στο νέο σχέδιο είναι η απουσία της Μαρίνας – και αυτή δεν καλύπτεται ούτε από την πιο… επιμελημένη… μεταμεσονύχτια ανακοίνωση.
Ολόκληρη η ανακοίνωση της ΟΛΗΓ ΑΕ:
