Παρουσιάστηκε και παραδόθηκε σήμερα σε μια σεμνή τελετή, το Αρχαιολογικό Πάρκο Βυζαντινού – Μεταβυζαντινού Οικισμού Ουζντίνας Παραυθιας, μετά και την ολοκλήρωση των σχετικών έργων από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, και το οποιο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της περιοχής, τόσο για την αρχαιολογική του σημασία όσο και γιατι αποτελεί από μόνο μου έναν ολόκληρο οικισμό.
Το παρόν μεταξύ άλλων στην εκδήλωση, έδωσαν η Δήμαρχος Σουλίου Σταυρούλα Μπραίμη, ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννινων Κωνσταντίνος Σουέρεφ ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας Γιάννης Χουλιάρας, η περιφερειακή σύμβουλος Αντιγόνη Φίλη, δημοτικοί σύμβουλοι και πλήθος επισκεπτών
Ο οχυρωμένος οικισμός της Οσδίνης ή Παλιοσδίνης ή Παλιοχώρας, σήμερα περισσότερο γνωστός ως Ουζντίνα, βρίσκεται νότια του σημερινού χωριού Πέντε Εκκλησιές της Παραμυθιάς. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερα πυκνοδομημένο οικισμό αφήνοντας στενά δρομάκια επικοινωνίας με λιθόστρωτα καλντερίμια. Τα σπίτια, κτισμένα με ξερολιθιά, είναι πολυδώματα και πολλά από αυτά διώροφα. Ισχυρός οχυρωματικός περίβολος περιμέτρου 450μ. περικλείει τον οικισμό από την ανατολική, τη βόρεια και τη νότια πλευρά. Τη δυτική πλευρά καλύπτει φυσικός βράχος. Η οχύρωση αντιστοιχεί σε τουλάχιστον τρεις περιόδους: Κλασική-ελληνιστική φάση, 1η βυζαντινή και 2η βυζαντινή φάση. Στο ψηλότερο σημείο του λόφου, στη βόρεια πλευρά του οικισμού, σώζεται η πιθανολογούμενη ακρόπολη. Στο σημείο αυτό υπήρχε η κύρια πύλη του αρχαίου οικισμού, η οποία ενισχύθηκε με ισχυρό πύργο κατά τη βυζαντινή περίοδο.
Η ονομασία, κατά μία άποψη, προέρχεται από το παλαιοσλαβικό ozdbna, που σημαίνει καμίνι για την αποξήρανση δημητριακών. Σήμερα, το τοπωνύμιο, σε διάφορες εκδοχές, συναντάται και εκτός ελλαδικού χώρου (Uzdin στη Σερβία, Oyzdino στην ΠΓΔΜ). Κτισμένη σε λόφο ανατολικά του ποταμού Καλαμά, η Ουζντίνα αποτελεί παράδειγμα διαχρονικού οικισμού, καθώς διασώζει αρχιτεκτονικά κατάλοιπα από την κλασική-ελληνιστική έως τη μεταβυζαντινή περίοδο. Ο Ν. Hammond ταυτίζει την ταυτίζει με την Οφτίνη των αρχαίων πηγών και αναφέρει ότι ίσως φιλοξένησε για ένα μικρό χρονικό διάστημα την έδρα της επισκοπής Φωτικής. Άνθιση του οικισμού πιθανολογείται στους βυζαντινούς χρόνους, ενώ περισσότερο βεβαιωμένη είναι η ανάπτυξη του οικισμού κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο και κυρίως τα πρώτα χρόνια της τουρκοκρατίας. Την περίοδο αυτή οικοδομούνται αρκετοί ναοί, από τους οποίους οι σημαντικότεροι χρονολογούνται στα μέσα του 16ου αι. και στις αρχές του 17ου αιώνα. Το πρώτο μισό του 18ου αιώνα η Οσδίνη φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε για άγνωστο λόγο.
H ένταξη του έργου «Αρχαιολογικό Πάρκο Βυζαντινού-Μεταβυζαντινού Οικισμού Ουζντίνας» στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας – Ηπείρου 2007-2013» του Επιχειρησιακού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) και συνολικό προϋπολογισμό 684.000€, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη συστηματική έρευνα και προβολή του αρχαιολογικού χώρου. Η υλοποίηση του έργου ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2010 με την εκπόνηση μελετών που ήταν απαραίτητες για την έναρξη των εργασιών πεδίου. Έτσι οι εργασίες διαμόρφωσης και ανάδειξης του οικισμού ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 2012 και ολοκληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2015. Περιλάμβαναν εκτεταμένους καθαρισμούς, ανασκαφικές έρευνες, συστηματικές εργασίες στερέωσης και αποκατάστασης των ναών και των οικιών, συντήρηση των τοιχογραφιών, τοπογράφηση της περιοχής, δημιουργία διαδρομών επισκεπτών, πινακίδες πληροφόρησης και έκδοση αρχαιολογικού οδηγού.
Πηγή: paramythia-online.gr