Σε ανακοίνωση της με τίτλο «Για την επικείμενη αύξηση των δημοτικών τελών» τον Νοέμβριο του 2019 με αφορμή την κατασκευή και λειτουργία της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) στο Ελευθεροχώρι ,η Επιτροπή Περιοχής Ηπείρου-Κέρκυρας- Λευκάδας του ΚΚΕ είχε έγκαιρα τοποθετηθεί για τις εξελίξεις στον τομέα διαχείρισης των απορριμμάτων στην περιοχή μας.
Η κυβέρνηση, η Περιφέρεια και οι Δήμοι υλοποιούν τον Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), δηλαδή τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και τις απαιτήσεις των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων για παραπέρα ιδιωτικοποίηση του τομέα αυτού.
Στον σχεδιασμό προβλέπεται η κατασκευή και λειτουργία 8 μονάδων ΣΜΑ. Καθώς και 3 Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) ,αργότερα, όπου θα καταλήγει το περιεχόμενο των καφέ κάδων.
Οι μονάδες ΣΜΑ κατασκευάζονται με κρατική χρηματοδότηση(ΕΣΠΑ) από την Περιφέρεια και έπρεπε να έχουν ήδη μπει σε λειτουργία. Όταν ολοκληρωθούν σε αυτούς θα «αδειάζουν» τα απορριμματοφόρα των Δήμων, τα απορρίμματα θα συμπιέζονται με πρέσες και θα μεταφορτώνονται σε κοντέινερ για να μεταφέρονται μαζικά για το επόμενο στάδιο στην ΜΕΑ. Σύμφωνα με τον ΕΣΔΑ την ευθύνη της διαχείρισης των απορριμμάτων στην περιοχή, άρα και των ΣΜΑ, έχει ο Αναγκαστικός Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Ηπείρου( ΦΟΔΣΑ) στον οποίο ανήκουν και οι 18 Δήμοι της Ηπείρου.
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια ο ΦΟΔΣΑ εκπόνησε μελέτη, και προκήρυξε διαγωνισμό για τους ΣΜΑ (συνολικό προϋπολογισμός για 7 έτη 25,98 εκ).
Η μελέτη αφορά:
α. Την λειτουργία του μηχανολογικού εξοπλισμού των ΣΜΑ και τη συντήρηση των μηχανημάτων.
β. Την μεταφορά των κοντέινερ με τα σκουπίδια από τους ΣΜΑ μέχρι το επόμενο στάδιο (τη ΜΕΑ στο Ελευθεροχώρι) και
γ. Την μεταφορά του υπολείμματος από τη ΜΕΑ στους ΧΥΤΥ.
Για αυτές τις λειτουργίες καταλήγει σε μια αρχική τιμή 18,57€/τόνο σκουπιδιών,(τελική τιμή με ΦΠΑ 23,02€/τόνο),που θα μπαίνουν στο ΣΜΑ. Αυτό το ποσό θα προστεθεί στα 50€/τόνο για την είσοδο στην ΜΕΑ. ( Συνολικό κόστος 50+23,02=73,02€/τόνο)
Για κάθε στάδιο της επεξεργασίας των απορριμμάτων που τίθεται σε εφαρμογή έρχεται και ένας καινούριος λογαριασμός στο λαό. Αυτό έγινε πριν 2 χρόνια με τη λειτουργία της ΜΕΑ, το ίδιο γίνεται τώρα με τους ΣΜΑ, το ίδιο θα γίνει και στο μέλλον με τη λειτουργία των ΜΕΒΑ.
Όσο θα ξεδιπλώνεται ο σχεδιασμός της διαχείρισης των απορριμμάτων τόσο περισσότεροι λογαριασμοί θα φορτώνονται στις πλάτες του λαού.
Αυτό το νέο λογαριασμό που θα επιβαρύνει τους Δήμους, οι Δήμαρχοι που ήξεραν ότι θα έρθει αλλά το έκρυβαν, τώρα καλούνται να τον παρουσιάσουν στο λαό που πληρώνει ήδη πανάκριβα ανταποδοτικά και μάλιστα σε μια πολύ δύσκολη οικονομικά εποχή και δυσκολεύονται.
Έτσι άρχισε η γκρίνια και οι καυγάδες. Τρεις Δήμοι με διάφορες προφάσεις διαφοροποιήθηκαν από την απόφαση του ΦΟΔΣΑ. Συζητιέται να κάνουν ξεχωριστό ΦΟΔΣΑ στον νομό Ιωαννίνων η κατά Δήμο. Σε αυτή την κατάσταση παρεμβαίνει και ο Περιφερειάρχης με «συμβιβαστική» λύση, τη μετατροπή του ΦΟΔΣΑ σε Διαβαθμικό Σύνδεσμο στον οποίο θα συμμετέχει και η Περιφέρεια μαζί με τους Δήμους κατά το παράδειγμα της Αττικής.
Και ο αποπροσανατολισμός καλά κρατεί.
Γιατί το πρόβλημα για τους Δημάρχους είναι ποιος θα έχει την ευθύνη της ανάθεσης σε ιδιώτη τη λειτουργία των ΣΜΑ και όχι η λειτουργία και διαχείριση τους από δημόσιο φορέα με την κατάλληλη στελέχωση από μόνιμο προσωπικό.
Στη ιδιωτικοποίηση των ΣΜΑ συμφωνούν όλοι.
Για αυτό και είναι υποκριτικές η φωνές που ακούγονται.
Γνωρίζουν ΟΛΟΙ πολύ καλά τι προβλέπει ο ΕΣΔΑ. ΟΛΟΙ τους συμφώνησαν στην ιδιωτικοποίηση του τομέα διαχείρισης των απορριμμάτων αποδεχόμενοι:
- Την κατασκευή με ΣΔΙΤ της ΜΕΑ ,παραδίνοντας την διαχείριση στην ΓΕΚΤΕΡΝΑ.
- Την τιμολογιακή πολιτική 50€/τόνο των σκουπιδιών για είσοδο στην ΜΕΑ.
- Την πολιτική της ελάχιστης εγγυημένης ποσότητας των 90.000 τόνων σκουπιδιών ετησίως στην ΜΕΑ ανεξάρτητα από πόσα θα παραδίδουν.(Αλήθεια υπάρχει τιμή κόστους για το γάλα η το μανταρίνι;)
- Την κατασκευή των ΣΜΑ από την περιφέρεια με κρατικά χρηματοδότηση. Αλλά για την λειτουργία τους δεν πήραν μέτρα για την στελέχωση τους με εργατικό δυναμικό.
Είναι μια πραγματικότητα που γνώριζαν πολύ καλά οι σημερινοί Δήμαρχοι που τώρα «υψώνουν τη σημαία της επανάστασης» για τους φουσκωμένους λογαριασμούς του ΦΟΔΣΑ αλλά καταπίνουν τη γλώσσα τους για τους λογαριασμούς που τους στέλνει η Περιφέρεια Ηπείρου για τη ΜΕΑ. Που προσέφυγαν εναντίον του διαγωνισμού των 23€/τόνο που προκήρυξε ο ΦΟΔΣΑ. Αναρωτιόμαστε γιατί δεν προσέφυγαν και πριν για την 8μηνη σύμβαση που μόνο για τη μεταφορά του υπολείμματος από τη ΜΕΑ στους ΧΥΤΥ ορίζει 30€/τόνο. (Σημειώνουμε ότι ο Δήμος της Πρέβεζας πληρώνει ήδη 37€/τόνο μόνο για μεταφορά στην ΜΕΑ.)
ΟΛΟΙ τους ήξεραν πολύ καλά τι μέλλει γενέσθαι, κι ενώ στήριξαν και στηρίχθηκαν από τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου που δημιούργησαν το νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση των απορριμμάτων υπέρ των επιχειρηματικών ομίλων, έρχονται σήμερα και διαμαρτύρονται για τα έξοδα των Δήμων.
Προσπαθούν και οι μεν και οι δε με αυτόν τον καβγά, να αποπροσανατολίσουν τον λαό από το κύριο πρόβλημα που είναι η ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ του τομέα διαχείρισης απορριμμάτων. Προσπαθούν να ενσωματώσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια για τα πανάκριβα ανταποδοτικά τέλη και να ενισχύσουν όσο δυνατό το ανύπαρκτο «αγωνιστικό» τους προφίλ οι δήμαρχοι που έχουν δώσει «γη και ύδωρ» στο μεγάλο κεφάλαιο της περιοχής. Αυτός ο καυγάς καμία σχέση δεν έχει με την υπεράσπιση των λαϊκών εισοδημάτων και την προστασία του περιβάλλοντος.
Βεβαίως, ως ένα βαθμό, ο καβγάς αντικατοπτρίζει την αντικειμενική δυσκολία του λαού να πληρώνει ανταποδοτικά, άρα και των Δήμων να τα εισπράττουν ,πολύ περισσότερο να τα αυξάνουν. Την ίδια στιγμή όμως, στα πλαίσια της καπιταλιστικής ανάπτυξης, οι επιχειρηματικοί όμιλοι που λυμαίνονται την επεξεργασία απορριμμάτων θησαυρίζουν και επεκτείνονται.
Συνοψίζοντας ούτε ο ΦΟΔΣΑ Περιφέρειας Ηπείρου, ούτε η δημιουργία νέου ΦΟΔΣΑ Νομού Ιωαννίνων, ούτε η δημιουργία του διαβαθμικού συνδέσμου με την Περιφέρεια Ηπείρου δεν θα επηρεάσει τον προσανατολισμό της διαχείρισης απορριμμάτων που είναι η ιδιωτικοποίηση.
Αυτό όμως θα έχει καταστροφικές συνέπειες στη δημόσια υγεία, στο περιβάλλον, στο λαϊκό εισόδημα αλλά και στις εργασιακές σχέσεις.
Απέναντι λοιπόν σε αυτή την πολιτική της αστικής τάξης το ΚΚΕ προβάλλει ένα ριζοσπαστικό πλαίσιο αιτημάτων για άμεση διεκδίκηση και πάλη με προμετωπίδα ποιος θα διαχειριστεί τα απορρίμματα, με ποιον τρόπο, για το όφελος ποιανού. Λέμε:
– ΟΧΙ στην εμπορευματοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων και σε κάθε μορφή ιδιωτικοποίησης που συνεπάγεται αυτή, ΟΧΙ στις ΣΔΙΤ και στις συμβάσεις παραχώρησης.
– ΟΧΙ στη μετατόπιση των βαρών στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων μέσα από τα ανταποδοτικά τέλη και με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, όπως το χαράτσι ταφής και το “πληρώνω όσο πετάω”. Το κόστος των προγραμμάτων, εξοπλισμού και έργων για την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων, να προέρχονται από κεντρικούς δημόσιους πόρους, από μια μεγαλύτερη φορολόγηση του κεφαλαίου.
– Παλεύουμε για την απόλυτη διασφάλιση όλων των εργαζόμενων, σε δημόσιους φορείς διαχείρισης των αποβλήτων, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, με πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
Το πλαίσιο πάλης που προβάλλει το ΚΚΕ περιλαμβάνει τους παρακάτω άξονες:
α. Καθορισμός και ιεράρχηση προτεραιοτήτων. Τέτοιες είναι: Η πρόληψη της παραγωγής απορριμμάτων, η προώθηση της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή σε χωριστά ρεύματα των συσκευασιών, των μετάλλων, του έντυπου χαρτιού καθώς και του οργανικού κλάσματος (βιοαποβλήτων) με κομποστοποίηση. Το μέρος των αποβλήτων που δεν υπόκειται σε επεξεργασία καθώς και τα υπολείμματα των μονάδων επεξεργασίας οδηγούνται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ).
β. Καθορισμός σύγχρονων όρων για την ορθολογική και ασφαλή αποκομιδή (συλλογή και μεταφορά) των απορριμμάτων από τις υπηρεσίες του κάθε δήμου με μόνιμο προσωπικό και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς και με τις απαραίτητες υποδομές για τη χωριστή συλλογή των προδιαλεγμένων με διαλογή στην πηγή απορριμμάτων. Να εξετάζεται κάθε φορά, με συνδυασμένα κριτήρια, η αναγκαιότητα της κατασκευής Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ).
γ. Ειδική μέριμνα στους Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) για την ουσιαστική αποκατάσταση όλων και όχι την απλή επιχωμάτωση, με βάση συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα έργων που θα τηρείται και χρηματοδότηση από κεντρικούς δημόσιους πόρους.
δ. Καθορισμός των κριτηρίων καταλληλότητας σε κάθε Περιφέρεια ανά είδος εγκατάστασης, με γνωστά από πριν κριτήρια αποκλεισμού των υποψήφιων χώρων. Καθορισμός των κριτηρίων αξιολόγησης ανά είδος εγκατάστασης για τη βαθμολόγηση των υποψηφίων χώρων με σαφή και δεσμευτικό οδηγό της βαθμολόγησης που αντιστοιχεί στο κάθε κριτήριο. Οι αντισταθμιστικές παροχές υπέρ των οικισμών ή δήμων από τη λειτουργία των μονάδων επεξεργασίας και διάθεσης, να είναι προσανατολισμένες σε κρατικές παρεμβάσεις (ι) πρόσθετης προστασίας της υγείας των κατοίκων και του περιβάλλοντος καθώς και (ιι) μέτρων χωροταξικής και περιβαλλοντικής αναβάθμισής τους. Όχι στα χρηματικά ανταλλάγματα!
ε. Η υλοποίηση των έργων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης των αποβλήτων να γίνεται από τον κρατικό φορέα για τα δημόσια έργα. Να συγκροτηθεί, επίσης, ενιαίος δημόσιος φορέας, που θα αναλάβει, στο πλαίσιο μιας κεντρικής διαχείρισης, τη λειτουργία τους με έσοδα που θα προέρχονται από κρατικούς πόρους.
στ. Σημαντική μέριμνα πρέπει να δίνεται στην ολοκληρωμένη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων, ιδιαίτερα των βιομηχανικών λόγω της ποσότητάς τους και της διαπιστωμένης ασυδοσίας των παραγωγών τους. Το κεφάλαιο να καλύπτει το σύνολο του κόστους για τις μελέτες, την υλοποίηση και τη λειτουργία, σύμφωνα με τα παραπάνω, των σχετικών έργων.
ζ. Ουσιαστική ενίσχυση σε αριθμό, εξοπλισμό και οργάνωση του έμψυχου δυναμικού άσκησης περιβαλλοντικού ελέγχου σε όλα τα επίπεδα με μόνιμη, δημοσίου δικαίου σχέση εργασίας στο Δημόσιο
Γιάννινα 11/01/2020