Στην ολομέλεια της βουλής μίλησε την Τρίτη 17 Μαΐου ο βουλευτής Θεσπρωτίας κ. Χρήστος Κατσούρας. Η ομιλία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια συζήτησης του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών με θέμα: «Για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και λοιπές διατάξεις».
Αναλυτικά η ομιλία του κ. Κατσούρα:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε μια εποχή που στον ελλαδικό (και όχι μόνο) χώρο η δυσαρέσκεια για την πολιτική μοιάζει πρωτόγνωρη – αλλά σ’ αυτόν τον τόπο ξεχνάμε διάφορες ιστορικές περιόδους του ελληνισμού – η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Εσωτερικών επιμένουν να μιλούν και να δρουν κατ’ εξοχήν πολιτικά με την προσπάθεια αναβάθμισης των δομών του νεοελληνικού κράτους και τη σχέση του με τον πολίτη.
Μετά τα βήματα για την αξιοκρατία στις προσλήψεις, μετά το πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ, μετά τον «Καλλικράτη» και ελπίζω πριν από τις επόμενες διοικητικές μεταρρυθμίσεις, αλλά και το νέο εκλογικό νόμο, έρχεται το παρόν σχέδιο νόμου, ένα σχέδιο που θέτει τις νομικές βάσεις για να μπορέσει το ελληνικό δημόσιο να παρέχει σύγχρονες υπηρεσίες και ανταποκρινόμενες στις αλλαγές που συντελούνται, αφού ολοένα και περισσότεροι πολίτες πιέζουν για ευέλικτες και λιγότερο χρονοβόρες διαδικασίες.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι μόνο ότι σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο τομέας παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών κατατάσσει τη χώρα μας στην τελευταία θέση μεταξύ τριάντα δύο ευρωπαϊκών κρατών, αλλά είναι και ότι στην πράξη για διαδικασίες που θα μπορούσαν να γίνουν εύκολα και γρήγορα, ο πολίτης αναγκάζεται να περιμένει σε ουρές, να χάνει χρόνο και να προκαλείται ένα επιπλέον λειτουργικό κόστος και μια απαξία στο δημόσιο τομέα.
Είναι, όμως, κυρίως το πολιτικό αίτημα των πολιτών, που συνεκτιμώντας τις σύγχρονες ηλεκτρονικές υπηρεσίες που προσφέρει όλο και περισσότερο ο ιδιωτικός τομέας, απαιτούν εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης και διεκδικούν ενδυναμωμένο ρόλο στο κοινωνικό, οικονομικό, αλλά εν τέλει και πολιτικό γίγνεσθαι για τα θέματα που τους αφορούν. Και αυτό το κατ’ εξοχήν πολιτικό αίτημα δεν φαίνεται να το αφουγκράζεται με τη στάση της η Αντιπολίτευση.
Άραγε, τι είναι αυτό που υπόσχεται αυτός ο ηλεκτρονικός εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης; Την αναβάθμιση της ποιότητας και την αύξηση του αριθμού των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες και τις επιχειρήσεις, την υποβοήθηση της επιχειρηματικότητας με πιο σύγχρονες και αποτελεσματικές δομές, την
αποδοτικότερη ενδοεπικοινωνία και συνεργατικότητα του δημοσίου, ένα σύγχρονο τρόπο παροχής πληροφοριών, τον έλεγχο και περιορισμό τελικά και του κόστους, την αύξηση της αποδοτικότητας του δημοσίου.
Και αυτός ο εκσυγχρονισμός αφορά την αλλαγή των σχέσεων σε τρία επίπεδα: δημόσια διοίκηση προς πολίτες, δημόσια διοίκηση προς επιχειρήσεις, δημόσια διοίκηση προς δημόσια διοίκηση με κύρια μέσα τα ηλεκτρονικά έντυπα και την ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών και προϋποθέσεις λειτουργίας – και σωστά βρίσκονται εδώ στον πυρήνα του σχεδίου νόμου – την ψηφιακή υπογραφή και την ισοδυναμία ενός τέτοιου εγγράφου με ένα έγγραφο που είναι παραδοσιακά πιστοποιημένο με χειρόγραφη υπογραφή, αλλά και την ασφαλή διακίνηση των δεδομένων και την προστασία προσωπικών δεδομένων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, διαβάζω και ακούω την κριτική της Αντιπολίτευσης για ασάφεια, ανεπάρκεια των δομών της δημόσιας διοίκησης, αλλά και την πρόβλεψη για μη απτά αποτελέσματα από το σχέδιο νόμου.
Πράγματι μ’ αυτή τη δημόσια διοίκηση δεν μπορούμε να μιλάμε για – παρακαλώ σε εισαγωγικά και θα εξηγήσω γιατί – «ηλεκτρονική διακυβέρνηση». Χρειάζονται διοικητικές μεταρρυθμίσεις με στόχο τον άμεσο ανασχεδιασμό, την αναδιοργάνωση και τον εκσυγχρονισμό, προκειμένου να αρχίσει πλέον να κινείται η μηχανή και για να γεφυρωθεί το ψηφιακό χάσμα που υπάρχει τόσο ανάμεσα σε δημόσια διοίκηση και ιδιωτικό τομέα όσο και ενδογενώς σ’ αυτόν καθ’ αυτόν το δημόσιο τομέα. Άλλωστε, η νέα τεχνολογία δεν θα εξαλείψει από μόνη της κάθε πρόβλημα. Πράγματι δεν πρόκειται να υπάρξουν άμεσα και απτά αποτελέσματα, γιατί πρόκειται για ένα νόμο-πλαίσιο.
Από την άλλη, όμως, η ηγεσία του Υπουργείου επιδεικνύει μια ισχυρή πολιτική βούληση, ρεαλισμό, αλλά και θάρρος, γιατί τολμά μια αλλαγή που αφορά ένα έργο μακράς πνοής που ξεπερνά τον ορίζοντα μιας κυβερνητικής θητείας, διότι η ηλεκτρονική διακυβέρνηση αφορά τις επόμενες δεκαετίες. Αφορά δηλαδή το ηλεκτρονικό υπόβαθρο για την ανάπτυξη της χώρας, γιατί τολμά να επιχειρήσει μια δύσκολη αλλαγή. Διότι γνωρίζουμε ότι σε «σύμπλοκα έργα», όπου η πολιτική εμπλέκεται με την τεχνική, η επιτυχία ενός εγχειρήματος είναι πολύ κοντά στην αποτυχία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στη νέα ψηφιακή εποχή, η ταχύτητα διάχυσης και εξέλιξης των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, έχει επίδραση επίσης σε συγκεκριμένους τομείς της κοινωνίας, όπως είναι η εκπαίδευση, η υγεία, η εργασία, η ψυχαγωγία, όπως επίσης και στην ίδια τη δημοκρατία. Δεν είμαι σίγουρος εάν αυτή η επίδραση θα καταστεί καταλυτική στο μέλλον. Δεν είμαι, δηλαδή, σίγουρος αν οι όποιες αλλαγές προκληθούν θα είναι πρωτογενείς από την ύπαρξη αυτής της τεχνικής ή δευτερογενείς και δεν θα αλλάξουν στην ουσία την έννοια της πολιτικής.
Όμως, είμαι σίγουρος, κύριε Υφυπουργέ, πως η ισότιμη πρόσβαση των πολιτών πρέπει να αποτελεί στρατηγικό στόχο. Και πέρα από το τι εννοεί ο καθένας μας ως γνώση και ως πληροφορία, είμαστε υποχρεωμένοι να διασφαλίσουμε το ίδιο επίπεδο πληροφόρησης και γνώσης για όλους τους πολίτες. Γι’ αυτό απευθύνω μια έκκληση σε σας, σε συνεργασία με τους δήμους της χώρας, για ένα πρόγραμμα καταγραφής κάθε σημείου, κάθε χωριού σε όλη τη χώρα που δεν έχει πρόσβαση ούτε καν στο διαδίκτυο και άμεση αποκατάσταση αυτής της ανισότητας.
Τέλος, επιτρέψτε μου ένα σχόλιο. Πραγματικά προσπαθώ να καταλάβω εδώ και πολύ καιρό τι σημαίνει αυτός ο όρος που μας ήρθε από την Ευρώπη, τι σημαίνει ο όρος «διακυβέρνηση». Σας πληροφορώ ότι σε ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού προκαλεί σύγχυση και αμηχανία.
Αν υπονοεί τη διαμεσολάβηση των πολιτών στη συνδιαμόρφωση διαφόρων αποφάσεων, υπάρχει ένα πρόβλημα που δεν μπορούμε να το αγνοήσουμε. Γιατί νομίζω πως είναι προφανές ότι οι κοινωνικές ομάδες που μειονεκτούν στη συμμετοχή διαφόρων προγραμμάτων με χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών -λειτουργικά αναλφάβητοι, υπερήλικες, διαμένοντες σε γεωγραφικά σημεία χωρίς πρόσβαση – έχουν ανισότητα σε αυτήν την ίδια την πρόσβαση. Με άλλα λόγια, οι κοινωνικές ανισότητες μπορεί να αντικατοπτρίζονται, επίσης, από το ποιοι πρακτικά συμμετέχουν στην όποια διαβούλευση.
Δεν πρέπει να ξεχνούμε ποτέ ότι αυτό που λέγεται ως «ηλεκτρονικές υπηρεσίες από τη δημόσια διοίκηση» δεν είναι απλώς μια τεχνολογική εξέλιξη, αλλά ένα κοινωνικό αγαθό. Άρα, θα πρέπει να είναι χωρίς κόστος χρήσης και παρεχόμενο προς όλους. Μόνον έτσι τα όποια συστήματα δημιουργηθούν – ακούσαμε εδώ μέσα για «ηλεκτρονική δημοκρατία» – δεν θα εκφράσουν ειδικές ομάδες στην κοινωνία, αλλά θα είναι αντιπροσωπευτικά.
Κλείνοντας, θα ήθελα να πω πως είναι γνωστός ο ρόλος του δημοσίου τομέα στο σύνολο της οικονομίας. Ο εκσυγχρονισμός με τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες θα συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη την οποία όλοι επιζητούμε, αν και έχουμε διαφορετική άποψη γι’ αυτή.
Σας ευχαριστώ πολύ.