Σε διαβούλευση μέχρι τα μέσα Μαρτίου (14/03/2024), στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο βρίσκεται η ΜΠΕ του οδικού άξονα Ηγουμενίτσα-Μαυρομάτι.
Από την μελέτη προκύπτει πλέον και ο προϋπολογισμός του έργου και συνάμα επισημαίνεται ότι «δεν υπάρχει προς το παρόν πληροφόρηση για τον τρόπο χρηματοδότησής του».
Το τελικό κόστος του οδικού άξονα (χωρίς την παράκαμψη της Ηγουμενίτσας) εκτιμάται στα 91 εκατομμύρια ευρώ. Ο συνολικός προϋπολογισμός εκτιμάται στα 68.5 εκατ. ευρώ (πλέον 22 εκατ. για μεγάλα τεχνικά έργα που περιλαμβάνονται στον συγκεκριμένο οδικό άξονα.
Ως αρχή της οδού ορίστηκε το τέλος της παράκαμψης Ηγουμενίτσας (κόμβος DIELLAS) κάτι που σημαίνει ότι στο κόστος αυτό δεν περιλαμβάνεται η παράκαμψη μήκους 4,77 χλμ, η οποία έχει μελετηθεί ξεχωριστά, ενώ τον περασμένο Μάιο είχε δημοσιοποιηθεί η σχετική ΜΠΕ.
Η οδός συνδέεται με το τελωνείο Μαυροματίου όπου προβλέπεται η μετάθεση του υφιστάμενου ισόπεδου κυκλικού κόμβου νοτιότερα. Ο κυκλικός κόμβος του τελωνείου αποτελεί αντικείμενο της μελέτης και μελετήθηκε ως κυκλικός κόμβος μίας λωρίδας, εξωτερικής διαμέτρου 52μ., πλάτος κυκλικού δακτυλίου 9,5μ. με 1,0 εξωτερική λωρίδα καθοδήγησης και 0,50 μ. εσωτερική λωρίδα καθοδήγησης.
Η μελέτη συνοδεύεται και από Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση καθώς η οδός εφάπτεται ανατολικά των τόπων Natura και εισέρχεται σε ένα μικρό τμήμα εντός της Περιφερειακής Ζώνης Β6 Δέλτα Καλαμά.
Το συνολικό μήκος της νέας οδικής αρτηρίας είναι 19,2 χιλιόμετρα. Η νέα χάραξη που προτείνεται αποφεύγει τις δομημένες εκτάσεις, διερχόμενη στις υπώρειες της λοφώδους περιοχής.
Το έργο θα παρακάμτει τους οικισμούς Ν.Σελεύκειας, Ασπροκκλησίου Σαγιάδας και Σκαλώματος, προκειμένου ο άξονας «’Ν.Σελεύκεια-Σαγιάδα-Συνοριακός Σταθμός Μαυρομάτι»΄, να αποκτήσει ταχύτητα μελέτης 80km/h και σε συνδυασμό με τη μελέτη Παράκαμψης Ηγουμενίτσας να ολοκληρωθεί η σύνδεση της Εγνατίας Οδού με τον Συνοριακό Σταθμό Μαυροματίου.
Η περιοχή μελέτης διέρχεται μέσα από τα όρια των Δήμων Ηγουμενίτσας και Φιλιατών και πιο συγκεκριμένα περνά εντός των ορίων Τ.Κ. Μαυρουδίου, Νέας Σελεύκειας, Καστρίου, Αγίου Βλασίου, Ραγίου, Σμέρτου, Ασπροκκλησίου και Σαγιάδας.
Εξετάστηκαν τρεις εναλλακτικές λύσεις χάραξης και επιπλέον τρεις παραλλαγές της επιλεγείσας χάραξης στην περιοχή των Νεκροταφείων.
Η Εναλλακτική Λύση 1 απορρίφθηκε διότι διέρχονταν από καλλιεργούμενα εδάφη με σημαντική αξία γης. Επιπλέον τέμνει το αρδευτικό δίκτυο που θα απαιτούσε αποκατάσταση. Παρόμοιο πρόβλημα αλλά σε μεγαλύτερη έκταση ισχύει για την Εναλλακτική Λύση 2 που απορρίφθηκε από τις δημοτικές Αρχές λόγω των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων σε περιοχές με σημαντική αξία γεωργικής γης. Επιπλέον, η Λύση 2 απορρίφθηκε από τον Φορέα Διαχείρισης λόγω της διέλευσής της από περιβαλλοντικά προστατευόμενη περιοχή.
Ως προς τις χρήσεις γης, οι τρεις λύσεις διαφοροποιούνται έντονα ως προς τις καλλιεργούμενες εκτάσεις που τέμνουν, όπου η προτεινόμενη λύση είναι σαφώς ευμενέστερη λόγω της παράκαμψης του Ασπροκκλησίου και της Σαγιάδας από τα ανάντη. Επιπλέον, η Λύση 2 θίγει σημαντικό τμήμα υγροτοπικών εκτάσεων και αμμολόφων.
Περιλαμβάνει δύο ισόπεδους κυκλικούς κόμβους: 1. Ο κόμβος Σαγιάδας και 2. Ο κόμβος Τελωνείου, ενώ προβλέπονται οι θέσεις για ακόμη τρεις ισόπεδους κόμβους, έναν που θα συνδέει την σχεδιαζόμενη οδό από το Δήμο Ηγουμενίτσας προς το Δρέπανο και έναν δεύτερο που θα συνδέει τον δρόμο με τον οικισμό του Ραγίου. Επίσης ισόπεδος κόμβος προβλέπεται για τη σύνδεση με το Σμέρτο όπως και το Ασπροκκλήσι. Τέλος ένας ακόμη κόμβος προβλέπεται για τη σύνδεση της Σαγιάδας – Παλιάς Σαγιάδας – Σκαλώματος.
Η ΜΠΕ προτείνει λύση για τη γεφύρωση του Καλαμά με άνοιγμα γέφυρας στα 320 μέτρα, περιλαμβάνοντας και αυτό με την υφιστάμενη οδό.
Για την αποκατάσταση της τοπικής κυκλοφορίας και για την εξυπηρέτηση των παρόδιων θα απαιτηθεί η κατασκευή παράπλευρων οδών, όμως η μελέτη του παράπλευρου δικτύου δεν περιλαμβάνονταν στην συγκεκριμένη μελέτη!
Τα τεχνικά χαρακτηριστικά είναι αυτά που προβλέπονται και για τον κουτσουρεμένο άξονα Ιωάννινα – Κακαβιά: Τρίιχνος δρόμος, δηλαδή με μία λωρίδα ανά κατεύθυνση και μία πρόσθετη σε θέσεις ανωφέρειας και κεντρική νησίδα.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της οδού, όπως περιγράφονται στη μελέτη, είναι τα εξής:
- 1 λωρίδα πλάτους 3,50μ ανά κατεύθυνση
- Πρόσθετη λωρίδα 3,50μ, σε θέσεις ανωφέρειας
- Λωρίδες καθοδήγησης 0,25μ εκατέρωθεν
- Κεντρική νησίδα πλάτους 2,00μ μαζί με τις εσωτερικές λωρίδες καθοδήγησης, με αμφίπλευρο μεταλλικό στηθαίο.
- Το συνολικό πλάτος της οδού θα είναι 13,0μ.
Όπως επισημαίνεται στη μελέτη «ο άξονας αυτός είναι ιδιαίτερα σημαντικός διότι συνδέει το οδικό δίκτυο της Ελλάδας μέσω της Εγνατίας και Ιονίου οδού (ΤΕΝ-Τ άξονες) με το σύστημα οδικών αξόνων των νοτίων περιοχών της Αλβανίας και των Δυτικών Βαλκανίων γενικότερα μέσω του Πανευρωπαϊκού Αξονα VIII.
Σημειώνεται, ότι τμήμα του διασυνοριακού αυτού άξονα εντός της Αλβανίας, από Μαυρομάτι έως Αγ, Σαράντα, μήκους 40 χλμ., έχει υλοποιηθεί σε μεγάλο ποσοστό (85%) με χρηματοδότηση από το Εθνικό Σχεδίο Οικονομικής Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων (ΕΣΟΑΒ / HiPERB).
Η ολοκλήρωση του άξονα δημιουργεί αναμφίβολα νέες προοπτικές και δυναμικές στην ανάπτυξη του τουρισμού και του εμπορίου σε περιοχές που παρατηρούνται χαμηλά εισοδήματα και ρυθμοί ανάπτυξης. Επίσης προβλέπεται να καλύψει τον συνεχώς αυξανόμενο κυκλοφοριακό φόρτο στη διασυνοριακή αυτή περιοχή λόγω της της έντονης δραστηριότητας των μικροεπιχειρήσεων στην περιοχή, καθώς και του αυξημένου τουριστικού ενδιαφέροντος κυρίως κατά την θερινή περίοδο.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί, ότι ο άξονας αυτός ως συνδετήριος κλάδος του ελληνικού διευρωπαϊκού οδικού δικτύου με το κύριο οδικό δίκτυο της Αλβανίας συμβάλλει στην πολυτροπικότητα των μεταφορικών δικτύων των δύο χωρών μέσω της δυνατότητας σύνδεσης των λιμένων Ηγουμενίτσας, Αγ. Σαράντα, Αυλώνα αλλά και των αεροδρομίων Ιωαννίνων, Καστοριάς και Τιράνων».
Οφέλη από την υλοποίηση του έργου:
Σύμφωνα με τη μελέτη «τα οφέλη από την υλοποίηση του εξεταζόμενου έργου αναμένονται τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο.
Σε τοπικό επίπεδο τα βασικότερα οφέλη υλοποίησης του οδικού έργου αφορούν στην ανακούφιση των οικισμών από την υφιστάμενη διερχόμενη κυκλοφορία εντός τους, καθώς με την υφιστάμενη
χάραξη δημιουργούνται και θέματα ασφάλειας κυκλοφορίας των κατοίκων τους, δεδομένου ότι η διέλευση φορτηγών οχημάτων για εμπορική και όχι μόνο δραστηριότητα είναι αυξημένη. Επιπλέον,
με το νέο έργο επιτυγχάνεται ο περιορισμός του χρόνου μετακινήσεων τόσο μεταξύ των οικισμών όσο και μεταξύ των πόλεων της ευρύτερης περιοχής (Ηγουμενίτσα, Πρέβεζα, Ιωάννινα κτλ).
Παράλληλα, αυξάνεται η οδική κυκλοφορία και λειτουργικότητα της μελετώμενης οδού, καθώς η νέα οδός αποκτά την κατάλληλη κατάταξη οδού, την κατάλληλη διατομή και τα κατάλληλα γεωμετρικά χαρακτηριστικά.
Με τα παραπάνω οφέλη δημιουργούνται δευτερογενώς επιπλέον οφέλη την τοπική κοινωνία που αφορούν την διευκόλυνση και αύξηση της εμπορικής δραστηριότητας και συνεπώς την αύξηση του εισοδήματος των κατοίκων της περιοχής.
Επισημαίνεται επίσης ότι με το εξεταζόμενο οδικό έργο και σε συνδυασμό με το έργο της Παράκαμψης Ηγουμενίτσας, διευκολύνεται η σύνδεση της Εγνατίας οδού με την Ε.Ο. Ιωαννίνων –
Ηγουμενίτσας.
Σε Περιφερειακό επίπεδο, το μελετώμενο οδικό έργο υποστηρίζει και ενισχύει τη θέση της Περιφέρειας σε έναν ευρύτερο Βαλκανικό και Κεντροευρωπαϊκό χώρο, καθώς σε συνδυασμό με την Παράκαμψη Ηγουμενίτσας αναβαθμίζεται η διέξοδος της Αλβανίας προς το νότο, το Λιμένα Ηγουμενίτσας, την Αδριατική και τον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσόγειου μέσω του Κάθετου Άξονα 30 της Εγνατίας Οδού.
Η χωρική και αναπτυξιακή ολοκλήρωση και η αντίστοιχη αύξηση της σημασίας της Περιφέρειας θα εξαρτηθεί κυρίως από εξωγενείς αναπτυξιακούς και γεωπολιτικούς παράγοντες περιφερειών άλλων χωρών. Αυτή η προοπτική προσδίδει αναπτυξιακό χαρακτήρα στο έργο, αναδεικνύοντάς το από απλό διάδρομο διαμπερούς διέλευσης οχλούσας εμπορευματικής κυκλοφορίας, σε στοιχείο αναπτυξιακής υποδομής».