Με συγκίνηση, περηφάνια αλλά και έντονο προβληματισμό ολοκληρώθηκαν την Κυριακή στα Ιερά Βράχια του Σουλίου οι τριήμερες εκδηλώσεις για το Ολοκαύτωμα του Κουγκίου και τη θυσία των Σουλιωτών και του Καλογήρου Σαμουήλ.
Στο επίκεντρο φέτος βρέθηκαν οι εύλογες ανησυχίες για την εγκατάλειψη του ιστορικού αυτού τόπου, όπως διατυπώθηκαν με σαφήνεια και συναίσθημα από τον Δήμαρχο Σουλίου Αθανάσιο Ντάνη.
Ο Δήμαρχος υπογράμμισε ότι, ενώ αυτές τις ημέρες το Σούλι γίνεται τόπος προσκυνήματος και εθνικής μνήμης, η σκληρή καθημερινότητα για τους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους είναι γεμάτη προκλήσεις. «Οι απόγονοι των Σουλιωτών είναι οι σύγχρονοι ήρωες που παλεύουν καθημερινά για να κρατήσουν ζωντανό τον τόπο και την ιστορία του», ανέφερε χαρακτηριστικά. Τόνισε πως τα προβλήματα είναι πολλά και διαχρονικά: το ιδιοκτησιακό καθεστώς, οι ελλείψεις σε υποδομές, το αποδυναμωμένο οδικό δίκτυο, η ασφάλεια. «Οι δυνατότητες που έχουμε είναι περιορισμένες, όμως οι ανάγκες μεγάλες. Το Σούλι πρέπει επιτέλους να γίνει προτεραιότητα για την πολιτεία», σημείωσε, προσθέτοντας με έμφαση: «Ως πότε θα αδικείται αυτός ο τόπος και θα παλεύουμε μόνοι;».
Μέσα σε αυτό το κλίμα, πραγματοποιήθηκαν με τη δέουσα λαμπρότητα οι εκδηλώσεις μνήμης, με τη συμμετοχή εκατοντάδων προσκυνητών και την παρουσία εκπροσώπων της πολιτικής, στρατιωτικής και εκκλησιαστικής ηγεσίας. Την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Αθανάσιος Δαβάκης, ο οποίος, σε έναν λόγο βαθιά συγκινητικό, αναφέρθηκε στην ιστορική συγγένεια Μανιατών και Σουλιωτών, λέγοντας πως «μας συνδέει η Ιστορία, μας συνδέει η προσφορά σε αίμα».
Η ημέρα ξεκίνησε με τη Θεία Λειτουργία στον Παλαιοχριστιανικό Ναό του Αγίου Δονάτου, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας κ.κ. Σεραπίωνος. Στην είσοδο του Σουλίου, στον «Προμαχώνα», ο Όμιλος Απόδοσης Τιμών και Ιστορικής Αναβίωσης υποδέχθηκε τους επισκέπτες, ενώ ακολούθησε δοξολογία στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας.
Στο Αμφιθέατρο εκφωνήθηκε ο πανηγυρικός της ημέρας από τον ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Παναγιώτη Παπακωνσταντίνου, ενώ ξεχωριστή στιγμή αποτέλεσε η αναπαράσταση της ανατίναξης της Μονής Κουγκίου.
Ακολούθησαν τα καθιερωμένα τελετουργικά στο χώρο του Βουλευτηρίου: επιμνημόσυνη δέηση, προσκλητήριο Πεσόντων Σουλιωτών, κατάθεση στεφάνων, ενός λεπτού σιγή και ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου. Τιμήθηκαν επίσης οι δρομείς που συμμετείχαν στον 12ο Ορεινό Αγώνα Δρόμου Θυσίας, ο οποίος ξεκίνησε από την Τοπική Κοινότητα Γλυκής και τερμάτισε στον ίδιο χώρο. Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με παραδοσιακούς χορούς.
Τιμήθηκε έτσι η ηρωική αυτοθυσία των Σουλιωτών, οι οποίοι το 1803, υπό την ασφυκτική πολιορκία του Αλή Πασά, προτίμησαν τον θάνατο από την υποταγή. Η κορυφαία πράξη αυτής της αντίστασης, η ανατίναξη του Κουγκίου από τον καλόγερο Σαμουήλ, παραμένει διαχρονικό σύμβολο ελευθερίας, αυταπάρνησης και εθνικής αξιοπρέπειας.
Όπως επεσήμανε ο Δήμαρχος Σουλίου, η ιστορική μνήμη δεν πρέπει να περιορίζεται σε επετειακού χαρακτήρα τελετές. Οφείλουμε, είπε, «να διαφυλάξουμε το πολύτιμο κληροδότημα των ιδανικών για τα οποία θυσιάστηκαν οι πρόγονοί μας» και να μετουσιώσουμε τον σεβασμό σε πράξη: σε πολιτική βούληση, σε υποδομές, σε στήριξη των κατοίκων, σε αναγέννηση του τόπου. Μόνο έτσι, το Σούλι θα συνεχίσει να εμπνέει, όχι μόνο για το παρελθόν του, αλλά και για το μέλλον του.
