ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΕΩΝ

του Κώστα Σκεύη*

Το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τις εκλογές του Ιανουαρίου ως την ψήφιση του τρίτου Μνημονίου ήταν καθοριστικό για να απαντηθούν ερωτήματα και να ξεκαθαρίσουν ζητήματα που αιωρούνταν πάνω από την ελληνική κοινωνία από την εκδήλωση της κρίσης το 2009.

1. Καταρχάς, αποδείχθηκε ότι όλα τα κόμματα, από την Ευρωαριστερά ως τη Δεξιά, συμφωνούν στο κομβικό, πολιτικό διακύβευμα «πάση θυσία και με κάθε τίμημα του λαού και της χώρας στο ευρώ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Και είναι κομβικό, γιατί πέρα από τις όποιες ιδεολογικές ή θεωρητικές διαφωνίες, οδηγεί στην πράξη σε κοινές πολιτικές εφαρμογές.
2. Οι κοινές αυτές πολιτικές εφαρμογές – ανεξάρτητα από τη ύπαρξη ή μη του χρέους – συνοψίζονται στην ψήφιση αλλεπάλληλων μνημονίων, τα οποία δεν μπορούν να έχουν άλλα αποτελέσματα, εκτός από αυτά που ζήσαμε τα έξι τελευταία χρόνια. Κάθε υπόσχεση των κομμάτων για ανάπτυξη, επενδύσεις, μείωση της ανεργίας ή για περιορισμό των συνεπειών των Μνημονίων, καθίσταται ουτοπική.
3. Η προπαγάνδα των κομμάτων και των ΜΜΕ, επί έξι χρόνια, πως δεν υπάρχει εναλλακτική πολιτική πρόταση και πως οποιαδήποτε άλλη πορεία θα οδηγήσει τη χώρα σε βιβλική καταστροφή και τους πολίτες σε λιμούς, πέτυχε την τρομοκράτηση της πλειοψηφίας του λαού και τη χειραγώγηση της ψήφου του. Εντυπωσιακό, μάλιστα, το ότι η προπαγάνδα πέτυχε να πείσει ανθρώπους που δεν είχαν τίποτε να χάσουν, πλέον. Η έλλειψη διαλόγου και επιχειρημάτων συσκότισε την πραγματικότητα κι απέδωσε στο υπάρχον πολιτικό και οικονομικό μοντέλο το μυθικό στοιχείο του αναπόδραστου.
4. Ταυτόχρονα, αποσιωπήθηκε συστηματικά από κόμματα και ΜΜΕ, ότι αυτό που υποτίθεται θα παθαίναμε εάν ακολουθούσαμε άλλη πορεία, το βιώσαμε ακολουθώντας τις επιταγές και τους μονόδρομους των εταίρων μας: δυσθεώρητη αύξηση του χρέους, τεράστια ανεργία, καταστροφή του πρωτογενή τομέα, εκατοντάδες χιλιάδες πτωχεύσεις μικρών επιχειρήσεων, συνεχείς μειώσεις μισθών και συντάξεων, κατάργηση της πλήρους εργασίας, εμπορευματοποίηση της υγείας, αποδόμηση της παιδείας και του κράτους πρόνοιας, σκληρή φορολόγηση της κατανάλωσης και των ανύπαρκτων εισοδημάτων.
5. Όλα τα παραπάνω επιτεύχθηκαν σε συνθήκες «κοινωνικής ηρεμίας», δίχως οργανωμένη και διαρκή αντίδραση. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό διαδραμάτισαν οι ηγεσίες των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Το συνδικαλιστικό κίνημα δεν είναι μόνο νεκρό, βρίσκεται σε προχωρημένη σήψη και η δυσωδία του στρέφει όσο πιο μακριά γίνεται τους πολίτες που πλήττονται από τα βάρβαρα μέτρα. Οι ίδιοι οι πολίτες, πάντως, φέρουν μεγάλη ευθύνη που δεν πίστεψαν στη δύναμη της συλλογικότητας και δεν απαίτησαν συλλογικές διεκδικήσεις, οι οποίες μπορούν να ανατρέψουν όχι μόνο αυτό το σάπιο σύστημα εκπροσώπησης, αλλά ακόμη και κυβερνήσεις.
6. Η διαρκής φτωχοποίηση του λαού οδήγησε σε αμφισβήτηση και τελικά σε συντριβή του μεταπολιτευτικού, δικομματικού συστήματος. Έτσι, η αναγκαιότητα για την πιστή εφαρμογή της πολιτικής των εταίρων – δανειστών, λειτούργησε καταλυτικά για τη δημιουργία συγκυβερνήσεων, την ανάδειξη νέων κομματιδίων με ασαφή χαρακτηριστικά κι εντέλει για την αξιοποίηση της Ευρωαριστεράς ως μέσο απορρόφησης της λαϊκής δυσαρέσκειας.
7. Καθώς, όμως, ο τρόπος που ασκούν την εξουσία οι ελληνικές κυβερνήσεις βρίσκεται σε απόλυτη αναντιστοιχία με τις λαϊκές ανάγκες, άρχισαν να τίθενται – δειλά, ακόμη – τα αμείλικτα ερωτήματα για το αν λύνει τα προβλήματά της η χώρα μέσα στην Ευρωζώνη και την Ε.Ε., αλλά και περί της νομιμότητας του χρέους. Και μπορεί η πλειοψηφούσα – φοβική – άποψη να αντιμετωπίζει μοιρολατρικά την παραμονή στις παραπάνω ενώσεις, παράλληλα, όμως, αρχίζει να γίνεται αντιληπτή η βαθιά πολιτική, οικονομική, θεσμική και κοινωνική παρακμή της Ευρώπης και οι έντονες ανισότητες μεταξύ των εταίρων, που δεν αποκλείουν και αυτή τη διάλυση ή τη μεταλλαγή της Ένωσης.

Το τρίτο Υπερμνημόνιο που ψηφίστηκε πρόσφατα έχει συγκεκριμένους άξονες και σαφείς στοχεύσεις. Μέσω αυτού, επιδιώκεται:

• Η υποκατάσταση της Ελληνικής Δημοκρατίας από το Διευθυντήριο των Βρυξελών.
• Η καταστροφή του πρωτογενή τομέα που έχει απομείνει.
• Το τέλος του κοινωνικού κράτους (ασφάλιση, παιδεία, υγεία) κι η ιδιωτικοποίησή του.
• Η συμπίεση του εργατικού κόστους στα επίπεδα των μισθών των τριτοκοσμικών χωρών.
• Η εκποίηση του δημόσιου πλούτου.
• Οι κατασχέσεις των ιδιωτικών περιουσιών.
• Η φορολογική ασυλία του μεγάλου πλούτου.
• Η σκληρή φορολόγηση των μεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων
• Η μαζική πτώχευση των μικρών επιχειρήσεων βιοτεχνών, επαγγελματιών, εμπόρων, φαρμακοποιών κλπ. και η συγκέντρωση του συνόλου του χονδρικού, λιανικού εμπορίου και των υπηρεσιών στις πολυεθνικές, τους ομίλους και στις μεγάλες εταιρείες.

Σχετικά με το εμπόριο, υπάρχουν, πλέον, όλα τα όπλα μαζικής εξόντωσης των αυτοαπασχολούμενων: βαρύτατη φορολόγηση του 26% ή 29%, προκαταβολή φόρου που θα φτάσει στο 100%!!! το 2016, κατάργηση κάθε περιορισμού στη διαμόρφωση της τιμής με την απελευθέρωση των εκπτώσεων και των προσφορών, πράγμα που εξυπηρετεί τις πολυεθνικές, οι οποίες, παραδόξως (;;;), έχουν μεγάλα περιθώρια εκπτώσεων και με την κατάργηση κάθε περιορισμού στο ωράριο που θα ολοκληρωθεί με την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας. Να σημειώσουμε, επίσης, τις μεγάλες φοροαπαλλαγές που απολαμβάνουν οι πολυεθνικές.

Το νέο μνημόνιο θα επιφέρει νέες μειώσεις στην κατανάλωση, λόγω των μειώσεων στις συντάξεις, την αύξηση των έμμεσων φόρων στα είδη πρώτης ανάγκης και στις απολύσεις και τα λουκέτα που θα ακολουθήσουν, ως φαύλος κύκλος. Η δυσβάστακτη φορολόγηση, εξάλλου, που προστίθεται στα παλαιότερα χρέη των επιχειρήσεων προς την Εφορία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία, δεν αφήνει αμφιβολία ότι οδηγούμαστε στο τέλος του ελληνικού, μικρομεσαίου εμπορίου.

Από την άλλη, ακόμη κι αν έπρεπε να είναι αυτό το τίμημα για τη σωτηρία της χώρας, παρά τους «ευσεβείς πόθους», οι οικονομικοί στόχοι που έχουν τεθεί στο νέο μνημόνιο είναι αδύνατο να επιτευχθούν. Ακόμη χειρότερα, τα δημόσια έσοδα θα συρρικνωθούν κι άλλο και μόνο τα χρέη θα αυξηθούν γεωμετρικά. Δηλαδή, αυτό το μνημόνιο «δεν βγαίνει», με τη γλώσσα της αγοράς.

Πολύ σύντομα, καθώς η πορεία της καταστροφής θα φαντάζει μη αναστρέψιμη κι ένας ένας οι μύθοι περί της στρατηγικής επιλογής της πορείας της χώρας θα καταρρέουν, το κρίσιμο σημείο θα αποτελέσει η τόλμη της κοινωνίας να απαντήσει στα ερωτήματα που την αφορούν άμεσα: θέλει ή όχι την ανάπτυξη της εθνικής, ανεξάρτητης οικονομίας, τι εννοεί όταν ζητά την οργάνωση και την προστασία του πρωτογενή τομέα, πως θα επιτευχθεί η ανάπτυξη της χώρας για τους πολλούς, τι σημαίνει «κράτος πρόνοιας», τι σημαίνει «δουλειά για όλους», τι πρέπει να εξυπηρετεί και από ποιους να ελέγχεται το τραπεζικό σύστημα; πως εξασφαλίζεται η Δημοκρατία;

και για μας τους εμπόρους, αν δεν θέλουμε ένα άναρχο, άγριο, χωρίς φραγμούς και νόμους εμπόριο, χωρίς ελέγχους, αν δεν θέλουμε κυβερνήσεις που η επόμενη ολοκληρώνει τα λυσσαλέα χτυπήματα της προηγούμενης εναντίον μας κι υπέρ των πολυεθνικών, τι θέλουμε και πως θα το επιβάλουμε;

Εν όψει των επερχόμενων εκλογών, όλες οι δυνάμεις του πολιτικού κατεστημένου, διεξάγουν συστηματική προσπάθεια για να εγκλωβιστούν οι πολίτες και να αποδεχθούν ευρύτερους, μετεκλογικούς, κυβερνητικούς συνασπισμούς, ώστε να εφαρμοστεί, απρόσκοπτα, το νέο Μνημόνιο. Η τακτική αυτή, απόρροια της συμφωνίας μεταξύ των ευρωπαϊκών ηγεσιών και των πρόθυμων ελληνικών κομμάτων αφενός στοχεύει στο να εξαναγκάσει το λαό να ακυρώσει τη βούλησή του στο πρόσφατο δημοψήφισμα, προσμετρώντας τις ψήφους του στις εκλογές προς τα μνημονιακά κόμματα ως ψήφους στήριξης των μνημονίων, αφετέρου φανερώνει και τα αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα. Επίσης, δείχνει ότι «νέοι και γηραιότεροι», το «πίσω και το μπροστά» είναι οι δύο όψεις του ίδιου, παλιού και παρηκμασμένου πολιτικού συστήματος.

Το πιο ανησυχητικό είναι ότι με αυτή την τακτική της απαξίωσης των εκλογών – ό,τι κι αν ψηφίσουμε, η ίδια πολιτική θα εφαρμοστεί – καθώς και με τη λειτουργία των Θεσμών στα όρια της συνταγματικής νομιμότητας, μπορεί το συντηρητικό πολιτικό σύστημα να δρέψει βραχύβια οφέλη, αλλά μακροπρόθεσμα, ανοίγει μεγάλες ρωγμές στο δημοκρατικό οικοδόμημα, για να εισβάλει το φίδι του ρατσισμού, του φασισμού, της μισαλλοδοξίας, που στρέφει τους φτωχούς ενάντια στους φτωχούς κι οδηγεί στην καταστροφή τις κοινωνίες.

Κώστας Σκεύης

Ηγουμενίτσα 7/9/2015

*Ο Κώστας Σκεύης είναι πρόεδρος του ΔΣ του Εμπορικού Συλλόγου Ηγουμενίτσας

Σημείωση: οι παραπάνω απόψεις είναι προσωπικές και δεν απηχούν τις απόψεις του ΔΣ του Εμπορικού Συλλόγου.