Το Πανόραμα Ηπείρου! Αυτός είναι ο τίτλος μιας μεγάλης έρευνας που ολοκλήρωσε το Εργαστήριο Εφαρμογών Πληροφορικής Υπολογιστικών Οικονομικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Μιας έρευνας που αποτυπώνει την δημογραφική, οικονομική και πολιτική ιστορία της Ηπείρου από το 1913 –για την Άρτα από το 1907- και μέχρι σήμερα.
Το Εργαστήριο (Αθανάσιος Σταυρακούδης, Νίκος Μπένος) σε συνεργασία με τους Στέλιο Μιχαλόπουλο (Brown University, USA) και Στέλιο Καραγιάννη (Joint Research Center, EC) παρουσιάζουν μια περίληψη της εργασίας του σχετικά με τηνδημογραφική, οικονομική και πολιτική ιστορία της Ηπείρου.
Όπως τονίζουν ρόκειται για μια προσπάθεια ψηφιοποίησης των δεδομένων που αφορούν την περιοχή της Ηπείρου και που μέχρι σήμερα ήταν απλώς τόμοι σε βιβλιοθήκες.
Το ΕΕΠΥΟ ζωντανεύει αυτά τα δεδομένα σε ψηφιακούς διαδραστικούς χάρτες διαθέσιμους στο ευρύτερο κοινό και όλους όσους ενδιαφέρονται για την διαχρονική πορεία του τόπου.
-Έτσι σε συνεργασία με την ΕΛΣΤΑΤ και τη ΕΕΤΑΑ παρουσιάζει για πρώτη φορά την πληθυσμιακή εξέλιξη όλων των οικισμών της Ηπείρου.
– Αναλύει τα μικροδεδομένα των απογραφών της ΕΛΣΤΑΤ 1971-2011 και μελετά την εσωτερική μετανάστευση, την μετακίνηση του πληθυσμού από και προς την Ήπειρο από άλλες περιοχές της Ελλάδας. Έτσι μπορούμε να απαντήσουμε σε ερωτήματα όπως: Που ζούσαν οι Ηπειρώτες που μέχρι το 1971 εγκατέλειψαν (μόνιμα ή προσωρινά) την ‘Ηπειρο;
-Το ΕΕΠΥΟ ψηφιοποιεί κάθε υπάρχουσα πληροφορία σχετικά με την πρωτογενή παραγωγή στην περιοχή της Ηπείρου. Η απογραφή του 1961 είναι η πρώτη στην Ελλάδα που παρέχει πληροφορίες σε επίπεδο κοινότητα (μέχρι το 1951 τα παρεχόμενα στοιχεία ήταν σε επίπεδο επαρχίας).
– Αναλύει και παρουσιάζει τα εκλογικά αποτελέσματα όλων των εκλογών στην Ήπειρο από το 1974 έως το 2019 σε επίπεδο κοινότητας, όχι μόνο σε επίπεδο εκλογικής περιφέρειας.
– Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα δεδομένα γύρω από το επίπεδο εκπαίδευσης στην Ήπειρο. Είναι όντως τα Γιάννινα “πρώτα στα γράμματα”.
Οι κάτοικοι της πόλης των Ιωαννίνων είχαν πάντοτε υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο από το μέσο όρο όλης της χώρας. Ακόμα και το 1971 πριν το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ασκήσει την έντονη επίδρασή του στην πόλη.
Η υπόλοιπη περιοχή της Ηπείρου ωστόσο υπολείπεται σημαντικά σε αυτόν τον τομέα. Ανάλογη τάση παρατηρούμε και στο αντίστοιχο ποσοστό των ατόμων που εγκατέλειψαν το Δημοτικό Σχολείο.