Ο πρωτογενής τομέας στην Ήπειρο καταγράφει συνεχή μείωση στην παραγωγή γάλακτος, με σημαντική συρρίκνωση στον αριθμό των παραγωγών και τις παραγόμενες ποσότητες. Τα επίσημα στοιχεία του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ για το 2024 δείχνουν ότι το σύνολο της παραγωγής σε πρόβειο, γίδινο και αγελαδινό γάλα μειώνεται σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Συνολικά στοιχεία για την Ήπειρο
Το 2024, στην Ήπειρο, παραδόθηκαν 48.409.493 κιλά πρόβειου γάλακτος από 2.975 παραγωγούς, έναντι 50.460.642 κιλών από 3.160 παραγωγούς το 2023. Η μείωση είναι αισθητή τόσο στην παραγόμενη ποσότητα, κατά 4,1%, όσο και στον αριθμό των παραγωγών, κατά 5,8%.
Αντίστοιχα, στο γίδινο γάλα, οι ποσότητες υποχώρησαν στα 5.809.549 κιλά από 788 παραγωγούς, έναντι 6.734.164 κιλών και 895 παραγωγών το προηγούμενο έτος. Η μείωση καταγράφεται στο 13,7% και αφορά εξίσου την παραγωγή και τον αριθμό των εκτροφέων.
Πιο ήπια είναι η πτώση στο αγελαδινό γάλα, όπου το 2024 καταγράφηκαν 15.039.654 κιλά από 58 παραγωγούς, έναντι 15.109.556 κιλών από 66 παραγωγούς το 2023. Η μείωση στις ποσότητες ανέρχεται σε 0,5%, ενώ ο αριθμός των παραγωγών μειώθηκε κατά 12,1%.
Αγελαδινό γάλα ανά νομό
| Νομός | Αριθμός Παραγωγών | Ποσότητα (κιλά) | Μέση παραγωγή (κιλά) |
| Άρτας | 12 | 3241381 | 0.5298 |
| Θεσπρωτίας | 4 | 208445 | 0.4786 |
| Ιωαννίνων | 17 | 4630500 | 0.572 |
| Πρέβεζας | 25 | 6959328 | 0.5502 |
Γίδινο γάλα ανά νομό
| Νομός | Αριθμός Παραγωγών | Ποσότητα (κιλά) | Μέση παραγωγή (κιλά) |
| Άρτας | 143 | 750647 | 0.8777 |
| Θεσπρωτίας | 199 | 1256596 | 0.8907 |
| Ιωαννίνων | 251 | 1933285 | 0.9294 |
| Πρέβεζας | 195 | 1869022 | 0.8945 |
Πρόβειο γάλα ανά νομό
| Νομός | Αριθμός Παραγωγών | Ποσότητα (κιλά) | Μέση παραγωγή (κιλά) |
| Άρτας | 597 | 8818961 | 1.4232 |
| Θεσπρωτίας | 621 | 10004172 | 1.4044 |
| Ιωαννίνων | 1037 | 15435422 | 1.4501 |
| Πρέβεζας | 720 | 14150938 | 1.4255 |
Μείωση παραγωγών: ανησυχητική τάση απαξίωσης
Η μείωση στον αριθμό των παραγωγών είναι ακόμα πιο ανησυχητική από τη μείωση της παραγωγής. Δηλώνει ότι δεν πρόκειται για μια προσωρινή μείωση αποδόσεων, αλλά για έξοδο ανθρώπων από τον κλάδο. Μεταξύ 2023 και 2024, χάθηκαν 185 παραγωγοί πρόβειου, 107 γίδινου και 8 αγελαδινού γάλακτος. Πρόκειται για μια «αιμορραγία» που αποδυναμώνει τον κλάδο και την προοπτική ανάκαμψης, καθώς κάθε μονάδα που εγκαταλείπεται είναι δύσκολο να ξαναλειτουργήσει.
Εκτιμήσεις για την επόμενη χρονιά
Αν η τάση συνεχιστεί, η συνολική παραγωγή γάλακτος στην Ήπειρο το 2025 ενδέχεται να πέσει κάτω από τα 68 εκατομμύρια κιλά για πρώτη φορά την τελευταία δεκαετία. Η μείωση στην παραγωγή δεν είναι μόνο αριθμητική: επηρεάζει την αυτάρκεια, την τροφοδοσία τοπικών τυροκομείων και τη δυνατότητα εξαγωγών, ενώ καθιστά την περιοχή πιο ευάλωτη σε εξωτερικές ανατιμήσεις.
Αναπτυξιακό δυναμικό που μένει αναξιοποίητο
Παρά τη δυσμενή εικόνα, η Ήπειρος εξακολουθεί να έχει πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να αναστρέψουν την τάση: η ποιότητα του γάλακτος, το μικροκλίμα και οι αυτόχθονες φυλές είναι σημαντικά πλεονεκτήματα, αρκεί να υποστηριχθούν από ένα λειτουργικό πλαίσιο ενίσχυσης και εκπαίδευσης. Η ενίσχυση ομάδων παραγωγών, η πιστοποίηση προϊόντων ΠΟΠ και η καλύτερη οργάνωση της αλυσίδας διακίνησης θα μπορούσαν να προσδώσουν υπεραξία στα προϊόντα και να διατηρήσουν τον κλάδο ενεργό.
