Εργαλείο για τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης του Περιφέρειας Ηπείρου αποτελεί η μελέτη αποκατάστασης και αξιοποίησης λατομικών περιοχών, που χθες παρουσιάστηκε στα Γιάννινα. Στην μελέτη περιλαμβάνονται τα ανενεργά λατομεία αδρανών υλικών και μαρμάρου της περιφέρειας Ηπείρου και κατατίθενται προτάσεις για την αποκατάσταση και αξιοποίησή τους.
Σύμφωνα με την μελέτη, που χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας – Ηπείρου, στην περιφερειακή ενότητα Ιωαννίνων αξιολογήθηκαν 75 ανενεργά λατομεία, στην περιφερειακή ενότητα Άρτας 7, στην ενότητα Πρέβεζας 8 και στην ενότητα Θεσπρωτίας 2.
Τα ανενεργά λατομεία που καταγράφονται στην σχετική μελέτη είναι κατά κύριο λόγο δημόσια, δημοτικά ή κοινοτικά λατομεία.
Η διαδικασία της καταγραφής των υφιστάμενων ανενεργών λατομείων δεν ήταν εύκολη υπόθεση, όπως αναγνώρισε η λέκτορας της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων – Μεταλλουργών του ΕΜΠ και επιστημονική σύμβουλος των ανάδοχων εταιρειών της μελέτης Κατερίνα Αδάμ. Και αυτό γιατί στο ζήτημα εμπλέκονται πολλές υπηρεσίες, από τις οποίες θα έπρεπε να συγκεντρωθούν πληροφορίες, όπως υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας, της Περιφέρειας Ηπείρου, καθώς και των Δήμων.
Στο πλαίσιο της μελέτης ορίζονται τα κριτήρια ιεράρχησης των λατομείων, ως προς την αναγκαιότητα αποκατάστασής τους. Τα κριτήρια αφορούν τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, ως προς τη ρύπανση, την ασφάλεια και την εκτίμηση του κινδύνου λόγω της ελεύθερης πρόσβασης, την αλλοίωση του τοπίου και τα εδαφικά χαρακτηριστικά. Ακόμη, υπάρχει το κριτήριο της αξιοποίησης του χώρου.
Σύμφωνα με την κα Αδάμ, στην περίπτωση των ανενεργών λατομείων της περιφέρειας Ηπείρου αξιοποιήθηκε το τρίπτυχο της βιώσιμης ανάπτυξης, φυσικό περιβάλλον – κοινωνία – οικονομία, στις προτάσεις αποκατάστασης των λατομείων.
Σε αυτό το πλαίσιο προτάθηκαν παρεμβάσεις ανάπλασης, για τον αθλητισμό και τον πολιτισμό, παρεμβάσεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και η αξιοποίηση αδρανών υλικών των λατομείων σε έργα υποδομής ή αποκατάστασης.
Ένας από τους στόχους της μελέτης είναι να παρέχει την τεχνογνωσία και τις βάσεις για την χάραξη της στρατηγικής προτεραιοτήτων για την αποκατάσταση των λατομείων. Μάλιστα, σημειώνεται πως η εμπειρία από την εφαρμογή της μεθοδολογίας στην παρούσα μελέτη θα μπορέσει να αξιοποιηθεί στα σχέδια περιβαλλοντικής αποκατάστασης των ενεργών λατομείων, ώστε με το πέρας της εκμετάλλευσής τους να υπάρχει άμεση αποκατάσταση των χώρων προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Επιτροπής Παρακολούθησης της μελέτης Θανάση Μανταλόβα, η συγκεκριμένη μελέτη μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για την αυτοδιοίκηση, ώστε να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα της αποκατάστασης των ανενεργών λατομείων το επόμενο διάστημα.
