Σε κινητοποίηση και τετράωρο συμβολικό αποκλεισμό του λιμανιού έχει καλέσει ο Δήμος Ηγουμενίτσας και η Επιτροπή Αγώνα των κατοίκων Λαδοχωρίου και Γραικοχωρίου, την προσεχή Τρίτη 12 Απριλίου στις 07:30 π.μ. τους κατοίκους της πόλης, με αίτημα την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος της παραμονής εκατοντάδων παράνομων μεταναστών στην περιοχή γύρω από το Λιμάνι.
Η Ηγουμενίτσα αποτελεί μια περιοχή transit για τους μετανάστες, οι οποίοι θέλουν πάση θυσία να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, αναζητώντας την ευκαιρία για μια καλύτερη τύχη μακριά από τις αιματοβαμμένες συνήθως πατρίδες τους.
Η κατάσταση στο λιμάνι
Βέβαια η διαδικασία αυτή δεν είναι… εύκολη και οι μετανάστες φαίνεται πως αναγκάζονται να μπουν στη διαδικασία των κυκλωμάτων και να πληρώσουν για να φύγουν. Μάλιστα, στον απόηχο του πρόσφατου τραγικού περιστατικού με θύμα βιασμού 11χρονο Αφγανό, την π. Παρασκευή σημειώθηκαν συμπλοκές ανάμεσα σε Κουρδο-Ιρακινούς και Αφρικανικής καταγωγής μετανάστες. Οι πρώτοι, παλαιότεροι στην περιοχή, φέρεται να έχουν «καλύτερες διασυνδέσεις» με τα κυκλώματα διακίνησης. Πληροφορίες αναφέρουν ότι κάποιοι από αυτούς παρεμπόδισαν την πρόσβαση των Αφρικανών στο λιμάνι, ζητώντας χρήματα. Εκείνοι αντέδρασαν έντονα με αποτέλεσμα να προκληθούν επεισόδια και ξυλοδαρμοί.
Κάποιοι βέβαια από τους μετανάστες εξελίσσονται σε «σαλταδόρους», που προσπαθούν να μπουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε μία νταλίκα, με αποτέλεσμα οι εντάσεις μεταξύ των οδηγών των φορτηγών, που βλέπουν την περιουσία τους να κινδυνεύει και τον κίνδυνο κατάσχεσης φορτηγού και φορτίου να ελλοχεύει- και των ομάδων των μεταναστών να είναι πλέον καθημερινές στο λιμάνι.
Καθημερινότητα έχει γίνει και ο «πετροπόλεμος» που εξαπολύουν οι μετανάστες, τις ημέρες που τα δρομολόγια των πλοίων είναι αυξημένα και το πλήθος των φορτηγών μεγάλο, εναντίον αστυνομικών, λιμενικών και οδηγών που προσπαθούν να παρεμποδίσουν την είσοδό τους στο λιμάνι.
Υπάρχουν μέρες που η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχο των αρχών και οι συρράξεις μεταφέρονται στις παρακείμενες του λιμανιού οδούς, με «θύματα» τα σταθμευμένα και διερχόμενα αυτοκίνητα και τις τζαμαρίες καταστημάτων και σπιτιών.
Όσες κι αν ήταν οι αρχές ασφαλείας πέριξ του λιμανιού, σε καμιά περίπτωση δεν επαρκούν και δεν θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες φύλαξης του λιμανιού. «Το μείζον ζήτημα των παράνομων μεταναστών που βρίσκονται έξω από το λιμάνι της Ηγουμενίτσας έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους συναδέλφους», είχε ανακοινώσει από την πλευρά της η Ένωση Προσωπικού Λιμενικού Σώματος βορειοδυτικής Ελλάδας, αναφερόμενη σε περιστατικά κατά τα οποία μετανάστες επιχειρούν ενίοτε βίαια να εισέλθουν στην προβλήτα του λιμανιού, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ακόμα και – μικροί ευτυχώς – τραυματισμοί του προσωπικού.
Οι αστυνομικές αρχές από την πλευρά τους, το τελευταίο διάστημα, προσπαθούν με μίνι επιχειρήσεις «σκούπα» αφ’ ενός να περιορίσουν τον αριθμό των μεταναστών, αφ’ ετέρου να δημιουργήσουν το κλίμα ότι η «παραμονή στην Ηγουμενίτσα» δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση. Χαρακτηριστικό είναι ότι το τελευταίο διήμερο 60 και πλέον μετανάστες απομακρύναν οι αστυνομικές αρχές από την πόλη και τους οδήγησαν σε κέντρα κράτησης στη Βόρεια Ελλάδα, έως ότου επαναπροωθηθούν στη χώρα προέλευσής τους, ενώ οι επιχειρήσεις αυτές προβλέπεται να συνεχιστούν.
Από την άλλη πλευρά, οι μετανάστες βρίσκονται ουσιαστικά «εγκλωβισμένοι» στην Ηγουμενίτσα, πολλοί από αυτούς για μακρό χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα η απόγνωση και η εξαθλίωση να κυριαρχούν στις πράξεις και στις αντιδράσεις τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι εννέα από τους έντεκα μετανάστες που συνελήφθησαν στην Ηγουμενίτσα την περασμένη Παρασκευή, για τα επεισόδια που σημειώθηκαν στην είσοδο του λιμανιού κατά τη διάρκεια της προηγούμενης νύχτας, προφυλακίστηκαν με ομόφωνη γνώμη εισαγγελέα και ανακριτή Θεσπρωτίας. Κατηγορούνται για σύσταση και συμμορία, οπλοφορία κ.ά, δηλαδή για κακουργήματα
Το θέαμα ανθρώπων που ψάχνουν στους κάδους σκουπιδιών για τρόφιμα, σοκάρει τους κατοίκους της πόλης, μιας πόλης μικρής σε πληθυσμό για να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες αυτού του πληθυσμού μεταναστών.
Οι… παρεμβάσεις της πολιτείας
Κι ενώ η πολιτεία δεν προχωρά σε δημιουργία καταυλισμού, μετά και την πρόσφατη άρνηση της τοπικής κοινωνίας και του Δημοτικού Συμβουλίου, αυτόν τον δημιούργησαν μόνοι τους οι μετανάστες στην Ηγουμενίτσα. Τα συσσίτια που η εκκλησία και άλλοι φορείς παρέχουν και η παροχή υπηρεσιών υγείας από τους «Γιατρούς του Κόσμου» είναι το ελάχιστο ίσως του «ανθρωπισμού» που θα μπορούσε να δείξει η πολιτεία απέναντι στο πρόβλημα. Τη Δευτέρα 11 Απριλίου, με βάση τα αποτελέσματα της διερευνητικής αποστολής που διενεργήθηκε από την οργάνωση τον Ιανουάριο του 2011, οι Γιατροί του Κόσμου ξεκινούν σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, πρόγραμμα ιατρικής παρέμβασης σε άτομα τα οποία χρήζουν διεθνή προστασία στην πόλη της Ηγουμενίτσας.
Στόχος των Γιατρών του Κόσμου θα είναι η ενίσχυση της πρωτοβάθμιας ιατρικής περίθαλψης μεταναστών και αιτούντων ασύλου, ενώ η ενημέρωση για τα δικαιώματά τους με βάση την ελληνική νομοθεσία και η υποστήριξη για την άσκηση των δικαιωμάτων αυτών θα υλοποιηθεί από τη ΜΚΟ «ΑΙΤΗΜΑ» σε συνεργασία με τους Γιατρούς του Κόσμου.
Επιπρόσθετοι στόχοι των Γιατρών του Κόσμου θα είναι η προστασία του ευαίσθητου πληθυσμού (γυναίκες, παιδιά και ασυνόδευτοι ανήλικοι), η διανομή κουβερτών και ειδών υγιεινής, η στήριξη των τοπικών δομών υγείας στην παροχή πρωτοβάθμιας ιατρικής περίθαλψης για τον πληθυσμό όπως επίσης και άλλων ευπαθών κοινωνικών ομάδων, προκειμένου να συμβάλλουν στην προστασία της δημόσιας υγείας των πόλεων της Πάτρας και της Ηγουμενίτσας. Η λειτουργία των δύο ιατρείων σε Πάτρα και Ηγουμενίτσα θα είναι καθημερινή. Κάθε αποστολή θα αποτελείται από δύο γιατρούς, δύο νοσηλευτές σε συνδυασμό με την παρουσία ψυχολόγου και κοινωνικού λειτουργού που θα συνδράμουν στην αντιμετώπιση περιστατικών που χρήζουν σχετικής αξιολόγησης και παραπομπής, αλλά και στη στήριξη και βραχεία αντιμετώπιση περιστατικών σε ατομικό αλλά και ομαδικό επίπεδο.
Η κλινική εικόνα του πληθυσμού μετά και τις διερευνητικές αποστολές είναι κυρίως επικεντρωμένη στη διαπίστωση δερματολογικών προβλημάτων, αναπνευστικών λοιμώξεων (ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού) και γαστρεντερικών διαταραχών (διάρροια). Μυοσκελετικοί πόνοι και τραύματα είναι συχνό φαινόμενο και ως αποτέλεσμα της συχνής εμπλοκής τους σε προσπάθειες επιβίβασης σε φορτηγά που κινούνται (ως μέσο φυγής από τη χώρα). Σε όλες τις περιπτώσεις που θα κριθεί αναγκαία φαρμακευτική αγωγή, αυτή θα χορηγείται δωρεάν από τους ΓτΚ.
Οι Γιατροί του Κόσμου σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας έχουν διασφαλίσει – όπου υπάρχει ανάγκη παραπομπής και περαιτέρω διερεύνησης – να ζητείται η συνδρομή των τοπικών υγειονομικών αρχών. Παράλληλα θα διενεργούνται τακτικές ενημερώσεις του πληθυσμού σε θέματα προσωπικής υγιεινής, τρόπων πρόληψης ασθενειών κτλ.
Η αγωνία των κατοίκων
Από την άλλη πλευρά, το κλίμα ανασφάλειας ανάμεσα στους κατοίκους της περιοχής συνεχώς και αυξάνεται. Οι κάτοικοι θεωρούν ότι η κατάσταση είναι έκρυθμη και ότι πολύ λίγο απέχει από το υπάρξουν παραβατικές συμπεριφορές. Το ενδεχόμενο και μόνο φοβίζει τους κατοίκους, οι οποίοι εκφράζουν την αγωνία τους.
Όπως χαρακτηριστικά τονίζεται στο ψήφισμα της πρόσφατης Λαϊκής Συνέλευσης των κατοίκων «Η συγκέντρωση χιλιάδων Λαθρομεταναστών σε μια μικρή επαρχιακή πόλη δημιουργεί άθλιες συνθήκες για όλους. Άθλιες για τους Μετανάστες, ΑΘΛΙΕΣ όμως και για τους κατοίκους της περιοχής ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΝΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΝΑ ΧΑΝΕΤΑΙ. Αυτό που ζητάμε, συνεχίζει το ψήφισμα, είναι να περπατάμε στους δρόμους της πόλης μας με ασφάλεια, θέλουμε τα παιδιά μας να παίζουν στα πάρκα τις πλατείες και τις παιδικές χαρές χωρίς κινδύνους, θέλουμε τα σχολεία μας καθαρά και διαθέσιμα, θέλουμε να ζήσουμε ελεύθεροι στον τόπο που γεννηθήκαμε, μεγαλώσαμε και αγαπήσαμε. Θέλουμε αυτά που δεν κοστίζουν αλλά που δυστυχώς τα παιδιά και τα εγγόνια μας ίσως δεν τα δουν ποτέ.
Ζητάμε, από την πολιτεία, να δώσουν περισσότερη προσοχή, να κατανοήσουν την τραγικότητα της κατάστασης να νιώσουν το δράμα και την αγωνία του πατέρα που αναγκάζεται να οχυρώσει το σπίτι του με συρματοπλέγματα και κάγκελα σε πόρτες και παράθυρα για να εξασφαλίσει λίγα μέτρα ασφάλειας στην οικογένειά του».
Μέσα σε αυτό το κλίμα ο Δήμαρχος (και ο νυν και ο προηγούμενος) στέλνει επιστολές προς το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, γνωστοποιώντας ένα ήδη γνωστό πρόβλημα και προσπαθώντας να προλάβει τα… χειρότερα. Ο νυν Δήμαρχος Γ. Καρσινός, προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, ζήτησε μάλιστα και από το ΚΤΕΛ να ασκήσει καθήκοντα… ελέγχου διαβατηρίων και να μη μεταφέρει επιβάτες χωρίς… διαβατήριο!
Τα κυκλώματα εμπορίας ελπίδας
Είναι πλέον σαφές σε όλους ότι μέσα σ’ αυτοί την χαώδη κατάσταση κάποιοι εμπορεύονται τον ανθρώπινο πόνο, την ελπίδα και την απελπισία. Τα συμβάντα της τελευταίας και μόνο εβδομάδας σοκάρουν: Τέσσερις ανήλικους λαθρομετανάστες, ηλικίας 10-14 χρόνων, προσπάθησε να περάσει λαθραία με προορισμό λιμάνι της Ιταλίας, ένας Ρωσοπόντιος οδηγός νταλίκας με βουλγαρικές πινακίδες κυκλοφορίας. Είχε κρύψει τα τέσσερα παιδιά στο ρεζερβουάρ καυσίμων του αυτοκινήτου.
Σοκ προκαλεί το βίντεο που ήρθε στο φως της δημοσιότητας και δείχνει παράνομους μετανάστες να βρίσκονται σε κρύπτη φορτηγού κάτω από σακιά με πατάτες… Εικόνες που πραγματικά θίγουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Συνελήφθη, τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης, στην Πύλη του λιμένα εξωτερικού της Ηγουμενίτσας, από προσωπικό της Λιμενικής Αρχής, 44χρονος οδηγός φορτηγού οχήματος με επικαθήμενο, διότι μετέφερε εντός του φορτίου του και συγκεκριμένα
σε σκάφος αναψυχής, είκοσι (20) αλλοδαπούς χωρίς νόμιμα έγγραφα… Κι όλα αυτά έναντι χρηματικής αμοιβής!
Η επίσημη πολιτεία… αναγνωρίζει το πρόβλημα
Κι όλα αυτά την στιγμή που οι προβλέψεις για το άμεσο μέλλον είναι εξαιρετικά δυσοίωνες, αφού, σύμφωνα με την FRONTEX, οι μετανάστες στην περιοχή θα φτάσουν ως το καλοκαίρι τους 3.000, όπως αναφέρουν βουλευτές σε κείμενα ερωτήσεων στο Κοινοβούλιο.
Στην προοπτική αυτή, μόνο ως ειρωνεία μπορεί να εκλάβει κάποιος την πρόσφατη απάντηση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη στη Βουλή:
Ειδικά για τον λιμένα Ηγουμενίτσας, ο Υπουργός ενημερώνει ότι «λόγω της διαρκούς αστυνομικής επιτήρησης, σε συνεργασία με το Κεντρικό Λιμεναρχείο, η είσοδος μη νομίμων μεταναστών, εντός αυτού, περιορίστηκε σημαντικά».
Στη συνέχεια διαπιστώνει και παραδέχεται το αυτονόητο: «Οι αλλοδαποί συγκεντρώνονται κατά ομάδες πλησίον του λιμένα, στις περιοχές των δημοτικών διαμερισμάτων του Λαδοχωρίου-Γραικοχωρίου του Δήμου Ηγουμενίτσας και διαμένουν σε πρόχειρα καταλύματα (παραπήγματα) ή εγκαταλελειμμένες οικίες με απώτερο στόχο να διαμείνουν προσωρινά μέχρι να ταξιδέψουν στην Ιταλία με την εξεύρεση της κατάλληλης ευκαιρίας».
Και έπειτα εκφράζει αοριστολογίες και ευχές: «Από την οικεία αστυνομική διεύθυνση διατίθεται μεγάλος αριθμός αστυνομικών για συστηματικούς ελέγχους και όπως σημειώνει ο Υπουργός ανάμεσα στους μετανάστες, υπάρχει και ικανός αριθμός κατόχων δελτίων κατάθεσης αιτήματος ασύλου, που καθιστά αδύνατη τη σύλληψη και περαιτέρω προώθησή τους». Ο κ. Παπουτσής αναφέρει ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι η αντιμετώπιση μικτών μεταναστευτικών ροών στα σημεία εισόδου της ελληνικής επικράτειας, με τρόπο που να διασφαλίζει τόσο τον ουσιαστικό έλεγχο των συνόρων όσο και την ανάγκη παροχής προστασίας στους πρόσφυγες και τις άλλες ευπαθείς ομάδες, και να εξασφαλίζει συνθήκες διαβίωσης απολύτως συμβατές με την ανθρώπινη αξία.