Η προσαρμογή της Ελληνικής Ναυτιλίας στα νέα δεδομένα που προκαλούν οι αποφάσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας σχετικά με τη χρήση Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) και άλλων, «πράσινων» καυσίμων στη ναυτιλία μετά το 2020, αλλά και η ένταξη της νέας κατάστασης στη συνολικότερη επιδίωξη της για μετατροπή της Ελλάδας σε «ενεργειακό κόμβο», προκειμένου να αναβαθμίσει τον ειδικό της ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, αποτελούν βασικές επιδιώξεις της κυβέρνησης και του σχεδιασμού της για την υιοθέτηση εναλλακτικών καυσίμων στη ναυτιλία.
Σύμφωνα με τη διεθνή σύμβαση για την «πρόληψη της ρύπανσης από τα πλοία» του Διεθνή Ναυτιλιακού Οργανισμού, σταδιακά πρέπει να περιοριστούν οι εκπομπές ρύπων από τη ναυτιλία. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι κανένα πλοίο δεν μπορεί να χρησιμοποιεί καύσιμα με περιεκτικότητα σε θείο άνω του 0,5%, που σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξει μείωση κατά 3,5% σε σχέση με τα υφιστάμενα επιτρεπόμενα επίπεδα.
Με δεδομένο ότι ο ελληνόκτητος εμπορικός στόλος κατέχει την πρώτη θέση με περίπου 20% του συνολικού στόλου σε χωρητικότητα εκτοπίσματος (dwt) παγκοσμίως – και σχεδόν το 50% του στόλου της ΕΕ, οι πλοιοκτήτες βρίσκονται σε αναζήτηση νέων τεχνολογιών για τα πλοία τους.
Θεωρητικά, οι πλοιοκτήτες έχουν ένα πλήθος επιλογών, που είναι μετατροπή των κινητήρων των πλοίων τους από την καύση μαζούτ σε ναυτιλιακό πετρέλαιο ή σε εναλλακτικά καύσιμα όπως το ΥΦΑ, χρήση άλλων υβριδικών καυσίμων με πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο, εγκατάσταση συστημάτων που διατηρούν τα σημερινά καύσιμα, αλλά επεξεργάζονται και μειώνουν τους εκπεμπόμενους ρύπους, ή ακόμη και να επιλέξουν την ηλεκτρική ενέργεια, τις Ανανεώσιμες Πηγές.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, φαίνεται να υπάρχει σήμερα μεγάλο ενδιαφέρον για τη χρήση Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), τόσο στα νέα όσο και στα υφιστάμενα πλοία, εφόσον αυτό είναι τεχνολογικά εφικτό και οικονομικά αποδοτικό.
Χαρακτηριστικά για το πώς προωθούνται οι στόχοι αυτοί είναι τα όσα είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος, Γ. Σταθάκης, πρόσφατα, μιλώντας στο 18ο Ναυτιλιακό Συνέδριο «Mare Forum Greece 2018».
Ο υπουργός υποστήριξε την επιλογή της χρήσης του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου ως την «πιο βιώσιμη επιλογή», καθώς συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις για τους περιορισμούς των εκπομπών ρύπων. Όπως είπε, «η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να μετατραπεί σε βασικό τμήμα αυτής της μετάβασης στην περιοχή της Μεσογείου, θέτοντας σε λειτουργία σταθμό ανεφοδιασμού με ΥΦΑ για παράδειγμα στη Ρεβυθούσα ή με τη χρήση πλοίων ανεφοδιασμού καυσίμων». Παράλληλα, αναφέρθηκε και στην επιλογή χρήσης του ηλεκτρισμού ως εναλλακτικού καυσίμου για τη ναυτιλία, αφού, όπως είπε, και «αυτή η επιλογή δημιουργεί σημαντικές προοπτικές για τα ελληνικά λιμάνια».
Οπως πρόσθεσε ο υπουργός, με δεδομένο ότι η Ευρώπη είναι εισαγωγέας αερίου, είτε μέσω αγωγών είτε με τη μορφή του ΥΦΑ, «η Ελλάδα φιλοδοξεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο, ως κέντρο διαμετακόμισης στην ευρωπαϊκή “αρένα” φυσικού αερίου». Ο κ. Σταθάκης σημείωσε ότι οι Έλληνες πλοιοκτήτες επενδύουν τα τελευταία χρόνια για τη ναυπήγηση νέων πλοίων μεταφοράς ΥΦΑ, ελέγχοντας μέχρι στιγμής το 15% της συνολικής παγκόσμιας χωρητικότητας τέτοιων πλοίων. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η στρατηγική στην οποία αναφέρθηκε ο Γ. Σταθάκης για τη δημιουργία δύο πυλών εισόδου αερίου στην Ελλάδα, στη Ρεβυθούσα και τον σχεδιαζόμενο πλωτό σταθμό ΥΦΑ της Αλεξανδρούπολης και τον ελληνοβουλγαρικό διασυνδετήριο αγωγό φυσικού αερίου.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση έχει προετοιμάσει το θεσμικό πλαίσιο για την προώθηση χρήσης του ΥΦΑ ως ναυτιλιακού καυσίμου μέσω του επονομαζόμενου «Εθνικού Πλαισίου Πολιτικής (ΕΠΠ) για την ανάπτυξη της αγοράς Υποδομών Εναλλακτικών Καυσίμων» (ΦΕΚ 3824/Β/31-10-2017).
Η Ελλάδα μέσω της ΔΕΠΑ συμμετέχει στο πρόγραμμα «Poseidon Med II», το οποίο, όπως αναφέρεται στον παραπάνω νόμο, «αποτελεί τον οδικό χάρτη για την ευρεία υιοθέτηση του LNG ως ασφαλούς, περιβαλλοντικά φιλικού και βιώσιμου εναλλακτικού καυσίμου στη ναυτιλία, ωθώντας τις θαλάσσιες μεταφορές στην Ανατολική Μεσόγειο προς ένα πιο πράσινο μέλλον».
Το πρόγραμμα, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, υλοποιείται στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Κύπρο, ενώ συμμετέχουν έξι λιμάνια (Πειραιάς, Πάτρα, Ηράκλειο, Ηγουμενίτσα, Λεμεσός και Βενετία) και ο τερματικός σταθμός LNG στη Ρεβυθούσα, με στόχο τον σχεδιασμό «μιας ολοκληρωμένης αποτελεσματικής εφοδιαστικής αλυσίδας ΥΦΑ».
Το έργο, με αρχική χρηματοδότηση 33,4 εκατ. ευρώ σύμφωνα με το ΕΠΠ, «στοχεύει να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την υιοθέτηση του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου ως καυσίμου πλοίων στην Ανατολική Μεσόγειο, καθιστώντας την Ελλάδα έναν διεθνές θαλάσσιο κόμβο ανεφοδιασμού και διανομής Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη».
Παράλληλα, το ΕΠΠ περιλαμβάνει σχεδιασμό για την από ξηράς παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στα πλοία, στο πλαίσιο του έργου «ELEMED», και υλοποιείται με τη συμμετοχή Ελλάδας, Κύπρου και Σλοβενίας και τεσσάρων λιμανιών, του Κόπερ της Σλοβενίας, της Κυλλήνης, του Πειραιά και της Λεμεσού, το οποίο αποτελεί μέρος διεθνούς έργου για την εφαρμογή φιλικών προς το περιβάλλον θαλάσσιων μεταφορών στην Αδριατική Θάλασσα και το Ιόνιο Πέλαγος. Αποσκοπεί σε τεχνικές μελέτες και σχέδια γύρω από υποδομές για το λεγόμενο «cold-ironing», δηλαδή την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας στο πλοίο κατά το διάστημα ελλιμενισμού του, από πηγές παροχής ηλεκτρικής ενέργειας που διαθέτει το λιμάνι ώστε να μειωθεί η εκπομπή ρύπων εντός της περιοχής των λιμένων, που συνήθως είναι κοντά σε κατοικημένες περιοχές.
Σκοπός του ευρύτερου σχεδιασμού για την παροχή εναλλακτικών καυσίμων στις θαλάσσιες μεταφορές είναι η δημιουργία τέτοιων υποδομών και στα πέντε εγχώρια λιμάνια που είναι ενταγμένα στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), Πειραιάς, Πάτρα, Ηγουμενίτσα, Ηράκλειο Κρήτης και Θεσσαλονίκη, και ήδη εκδηλώνεται μεγάλο ενδιαφέρον για εγκαταστάσεις παροχής από τους φορείς και της επιχειρήσεις που ασχολούνται με τη ναυτιλία.
Η ΔΕΠΑ έχει αναλάβει τον σχεδιασμό ανάπτυξης υποδομών ΥΦΑ στα λιμάνια της Πάτρας, της Ηγουμενίτσας και του Ηρακλείου Κρήτης και σε επόμενη φάση θα εξεταστεί και η περίπτωση του λιμένα Θεσσαλονίκης, ενώ στους σχεδιασμούς βρίσκεται η εγκατάσταση τέτοιων υποδομών και στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Πηγή: Εφημερίδα Θεσπρωτική