Εκπαιδευτική επίσκεψη στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) Ιωαννίνων, πραγματοποίησε στις 31-03-2011 το ΣΔΕ Άρτας. Εκπαιδευτικοί και εκπαιδευόμενοι των δύο σχολείων, είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν για τις δραστηριότητες που υλοποίησαν και αυτές που πρόκειται να υλοποιηθούν κατά τη διάρκεια του φετινού σχολικού έτους. Αυτές αφορούν σε εκπαιδευτικές επισκέψεις σε μουσεία, Πανεπιστήμιο, εκθέσεις ζωγραφικής, διεξαγωγή εργαστηρίων, συμβουλευτικές υπηρεσίες, διαθεματικά σχέδια δράσης, μάθημα εκτός σχολείου, εθελοντικές δραστηριότητες κ.α. Τονίστηκε ιδιαίτερα, η βαρύνουσα σημασία του θεσμού και η ανάγκη συνέχισής του.
Τα ΣΔΕ, είναι καινοτόμα Σχολεία και αποτελούν θεσμό και βασικό πυλώνα της διά βίου μάθησης στην Ελλάδα. Στην Ήπειρο, εκτός από τα Ιωάννινα (που λειτούργησε για πρώτη φορά το 2003 και αποφοίτησαν περίπου 350 μαθητές) με παράρτημα στην Ηγουμενίτσα, λειτουργεί ΣΔΕ και στην Άρτα (πρώτη λειτουργία το 2008). Τη φετινή σχολική χρονιά, είχαμε και την εισαγωγή αποφοίτων του ΣΔΕ Ιωαννίνων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.
Τα Σ.Δ.Ε. συνθέτουν ένα ευέλικτο, καινοτομικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα αξιοποιώντας κοινωνικούς χώρους απ’ τους οποίους μπορεί να αντληθεί γνώση και εμπειρία (χώροι εργασίας, κοινωνικής συνάθροισης, καλλιτεχνικής δημιουργίας, πολιτιστικών εκδηλώσεων κ.ά.). Το πρόγραμμα διαρκεί 18 μήνες (2 εκπαιδευτικά χρόνια) και η παρακολούθησή του είναι υποχρεωτική. Το ωράριο είναι απογευματινό (4.30-8.30) με ωρολόγιο πρόγραμμα 25 διδακτικών ωρών την εβδομάδα και παρέχεται απολυτήριος τίτλος ισότιμος του Γυμνασίου.
Το ΣΔΕ απευθύνεται σε άνδρες και γυναίκες άνω των 18 ετών, που τελείωσαν το Δημοτικό και δε φοίτησαν καθόλου στο Γυμνάσιο ή το εγκατέλειψαν πριν το τελειώσουν.
Υπηρετούν την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού μέσω της εκπαίδευσης παρέχοντας μια δεύτερη ευκαιρία στη μάθηση και τη ζωή. Και αυτό διότι θα στοχεύουν στην απόκτηση γνώσεων και εμπειριών, ανάπτυξη δεξιοτήτων, ανά/ διαμόρφωση αντιλήψεων, στάσεων και συμπεριφορών και ομαλή ένταξη των εκπαιδευομένων στις κοινωνικές, οικονομικές και επαγγελματικές δομές.
Ως προς το περιεχόμενο, αυτό διαμορφώνεται και προσαρμόζεται στις ατομικές εκπαιδευτικές ανάγκες, τις προσδοκίες, τα ενδιαφέροντα και δεξιότητες και ικανότητες των εκπαιδευομένων (εξατομικευμένη μάθηση) και δίνεται έμφαση στην απόκτηση βασικών δεξιοτήτων (γραφή, ανάγνωση και αριθμητικοί υπολογισμοί), αλλά και νέων δεξιοτήτων που απαιτούνται σήμερα (χρήση ξένης γλώσσας και νέων τεχνολογιών). Η απόκτηση γενικών γνώσεων, η χρήση των νέων τεχνολογιών, η εκμάθηση ξένης γλώσσας, η συμβουλευτική σε θέματα επαγγελματικού προσανατολισμού βελτιώνουν σημαντικά τις δυνατότητες πρόσβασης στην αγορά εργασίας.
Οι Συμβουλευτικές υπηρεσίες, ο Σύμβουλος Σταδιοδρομίας και ο Σύμβουλος Ψυχολόγος αποτελούν μία από τις καινοτομίες αυτών των σχολείων υποστηρίζοντας, τόσο σε ατομικό όσο και σε επίπεδο ομάδας εκπαιδευόμενους και εκπαιδευτικούς.
Ως προς τη διδακτική μεθοδολογία, αυτή στοχεύει να μετατρέψει τα σχολεία από τόπο μετάδοσης της γνώσης σε τόπο παραγωγής της. Έτσι εφαρμόζονται διδακτικές μέθοδοι που εθίζουν στην άμεση και ενεργό εμπλοκή των εκπαιδευομένων στην εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασία, σε βιωματικές δημιουργικές ενέργειες και σε ερευνητικό πειραματισμό.
Και όλα αυτά, διότι οι ενήλικες εκπαιδευόμενοι έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά από τα παιδιά (π.χ. βρίσκονται σε εξελισσόμενη διεργασία ανάπτυξης και όχι στο ξεκίνημα μιας διεργασίας με αλλαγές στη διανοητική σφαίρα, στα συναισθήματα, στις σχέσεις και στα ενδιαφέροντα/ έρχονται στην εκπαίδευση με δεδομένες προθέσεις και προσδοκίες όσον αφορά στη μαθησιακή διαδικασία / έχουν ανταγωνιστικά ενδιαφέροντα/ έχουν διαμορφώσει ήδη τα δικά τους μοντέλα μάθησης με βάση τις ιδιαίτερες ικανότητες και το σύνολο των εμπειριών και αξιών τους και ο καθένας έχει διαφορετικούς ρυθμούς μάθησης).
Για τους λόγους αυτούς, έχουν διαφορετικές μαθησιακές ανάγκες από τα παιδιά, μαθαίνουν με διαφορετικούς τρόπους (π.χ. βασίζονται λιγότερο στη μνήμη και στην αποστήθιση) και χρειάζονται ενθάρρυνση στη μαθησιακή διαδικασία. Έτσι, στις διδακτικές μεθόδους περιλαμβάνονται η ομαδοκεντρική διδασκαλία, το παιχνίδι ρόλων, ο ελεύθερος διάλογος, ο καταιγισμός ιδεών, η συνεργατική διδασκαλία, η μέθοδος project κ.ά. Με τις μεθόδους αυτές αξιοποιείται η εμπειρία του καθενός και επιτρέπεται στον καθένα να μάθει από τους άλλους.
Η αξιολόγηση επικεντρώνεται στην ατομική πρόοδο του καθενός. Είναι περιγραφική (όχι βαθμοί) και αναφέρεται στην ανταπόκριση του εκπαιδευόμενου αναφορικά με το πρόγραμμα σπουδών (προετοιμασία, αυτό-εκτίμηση, πρωτοβουλία, ενεργητική συμμετοχή, συνεργατικότητα) και στο ενδιαφέρον για μάθηση.